Monolog kavramı, özellikle tiyatro, edebiyat ve psikoloji alanlarında sıkça kullanılan bir terimdir. Kelime kökeni Yunanca "mono" (tek) ve "logos" (söz) sözcüklerinden gelir. Yani tek kişinin sözü ya da konuşması anlamına gelir. Monolog, yalnızca sahne sanatlarında değil, günlük yaşamda da sıkça karşımıza çıkan bir iletişim biçimidir. Peki, monolog tam olarak nedir, nasıl kullanılır ve hangi alanlarda karşımıza çıkar?

MONOLOG NEDİR?

Monolog, bir kişinin kendi başına yaptığı uzun ve kesintisiz konuşmadır. Karşısında bir dinleyici olsa da olmasa da kişi tek taraflı bir şekilde düşüncelerini, duygularını veya fikirlerini dile getirir. Özellikle tiyatro ve sinemada karakterlerin iç dünyasını yansıtmak için kullanılan en etkili yöntemlerden biridir.

Tiyatro eserlerinde monolog, izleyicilerin karakterin içsel çatışmalarını, düşüncelerini ve duygularını anlamasına olanak sağlar. Aynı zamanda gündelik hayatta da insanlar çoğu zaman kendi kendilerine konuşarak monolog yaparlar.

MONOLOG TEKNİĞİ

Monolog tekniği, özellikle sahne sanatlarında karakteri daha derinlemesine tanıtmak amacıyla tercih edilir. Oyuncu, sahnede tek başına kalarak seyirciye seslenir ya da kendi kendine konuşur. Bu teknik, karakterin içsel yolculuğunu ve psikolojik durumunu açığa çıkarmak için oldukça etkilidir.

Tez ve makalelerde yapay zeka kullanımı için YÖK mevzuatı geliyor
Tez ve makalelerde yapay zeka kullanımı için YÖK mevzuatı geliyor
İçeriği Görüntüle

Edebiyatta ise roman ya da hikâyelerde iç monolog şeklinde karşımıza çıkar. Yazar, karakterin zihninden geçenleri doğrudan okuyucuya aktarır. Bu sayede okur, karakterin duygu ve düşüncelerine daha yakın bir bakış elde eder.

MONOLOG KONUŞMA NE DEMEK?

Monolog konuşma, iletişimin tek taraflı olduğu bir ifade biçimidir. Karşılıklı diyalogdan farklı olarak monologda yalnızca tek kişi konuşur, karşı taraf dinler veya hiç tepki vermez. Bu durum bazen etkili bir ifade biçimi olurken, bazen de iletişimde sorun yaratabilir. Özellikle günlük yaşamda sürekli monolog yapan kişiler, karşı tarafın katılımını engelleyebilir.

İÇSEL KONUŞMA VE MONOLOG FARKI

İçsel konuşma, bireyin kendi zihninde sessizce yaptığı konuşmadır. Örneğin bir kararı vermeden önce kendi kendine tartışmak, olasılıkları değerlendirmek ya da hayal kurmak içsel konuşmaya girer. Monolog ise içsel konuşmadan farklı olarak sözlü, dışa vurulan bir ifadedir. Yani içsel konuşma beynimizin içinde gerçekleşirken, monolog çoğunlukla sesli şekilde dile getirilir.

MONOLOG HASTALIĞI NEDİR?

Monolog hastalığı, psikoloji ve halk arasında kullanılan bir tabirdir. Genellikle kişinin sürekli olarak tek taraflı konuşma yapması, karşısındakiyle iletişim kurmaktan çok kendi düşüncelerini dayatması anlamında kullanılır. Bu durum sosyal ilişkilerde sorunlara yol açabilir. Kimi zaman obsesif ya da narsistik eğilimlerle ilişkilendirilse de, tıbbi anlamda “monolog hastalığı” diye adlandırılan bir klinik rahatsızlık bulunmamaktadır.

MONOLOG ÖRNEKLERİ

  • Tiyatroda: Shakespeare’in Hamlet oyununda geçen ünlü “Olmak ya da olmamak” sahnesi bir monolog örneğidir. Karakter, seyirciye hitap ederken aslında kendi içsel çatışmasını da dile getirmektedir.

  • Günlük yaşamda: Bir kişinin kendi kendine söylenmesi, yüksek sesle düşünmesi veya sürekli tek taraflı konuşması da monolog olarak kabul edilir.