Sağlık

Obsesyon nedir? Belirtileri, nedenleri ve ilerlerse ne olur

Zihni istemsizce meşgul eden, kişide yoğun kaygı ve sıkıntıya yol açan tekrarlayıcı düşünce, duygu veya dürtülere obsesyon denir. Obsesyonlar, kişinin kendi iradesi dışında ortaya çıkar ve genellikle mantıksız olduğu bilinen, ancak kontrol edilemeyen düşüncelerdir.

Tek başına obsesyonlar, obsesif kompulsif bozukluğun (OKB) sadece bir parçasıdır. OKB'de, obsesyonların neden olduğu kaygıyı azaltmak için kişi kompulsiyon adı verilen tekrarlayıcı davranışları yapmak zorunda hisseder.

Obsesyon belirtileri nelerdir?

Obsesyonlar, zihne zorla giren ve kişide yoğun bir rahatsızlık hissi yaratan düşünce, dürtü veya görüntülerdir.

  • Kaygı ve stres: Obsesyonlar, kişide anksiyete, panik ve yoğun bir stres hissi yaratır.

  • Kontrol kaybı: Kişi, bu düşüncelerin kendi zihnine ait olduğunu bilse de, onları durduramaz veya kontrol edemez.

  • Tekrarlayıcı düşünceler: Aynı düşüncenin veya görüntünün zihinde sürekli olarak dönüp durması.

En sık görülen obsesyon türü nedir?

En sık görülen obsesyon türü, genellikle temizlik ve kirlilik obsesyonudur. Bu obsesyon, mikrop kapma, kirlenme veya hastalık bulaşması gibi korkularla ilişkilidir. Bu obsesyona sahip kişiler, bu korkularını gidermek için sürekli ellerini yıkama, temizlik yapma veya eşyaları düzenleme gibi kompulsiyonlar sergileyebilirler.

Obsesyon örnekleri nelerdir?

Obsesyon örnekleri nelerdir?

  • Kirlilik obsesyonu: Kapı kollarına dokunmaktan korkma, kirli olduğunu düşünerek sürekli ellerini yıkama ihtiyacı duyma.

  • Şüphe obsesyonu: Kapıyı kilitlediğinden, ocağı kapattığından veya arabanın camını kapattığından emin olamama.

  • Dini ve ahlaki obsesyonlar: İnançlarına veya ahlaki değerlerine aykırı düşüncelerin zihne zorla gelmesi.

  • Saldırganlık obsesyonu: Sevdiği birine zarar verme veya birine şiddet uygulama gibi dürtülerin zihne gelmesi.

Obsesyon neden kaynaklanır?

Obsesyon, karmaşık bir psikiyatrik durum olup, oluşumunda birçok faktör rol oynayabilir.

  • Biyolojik faktörler: Beyindeki serotonin gibi nörotransmiterlerin dengesizliği, obsesyonun ana nedenlerinden biri olabilir. Beyin görüntüleme çalışmaları, OKB hastalarının beyin yapısında bazı farklılıklar olduğunu göstermiştir.

  • Genetik yatkınlık: Ailede obsesif kompulsif bozukluk veya diğer anksiyete bozukluğu olan kişilerde obsesyon görülme olasılığı daha yüksektir.

  • Çevresel faktörler: Çocuklukta yaşanan travmalar, stresli yaşam olayları veya zorlayıcı bir aile ortamı obsesyonun gelişimini tetikleyebilir.

Obsesyon ilerlerse ne olur?

Obsesyon ilerlerse ne olur? sorusunun cevabı, tedavi edilmediği takdirde durumun kötüleşebileceğidir. Obsesyonlar, kişinin günlük yaşamını, iş performansını, sosyal ilişkilerini ve genel ruh sağlığını olumsuz etkiler. İlerleyen obsesyonlar, kişinin kompulsiyonları (tekrarlayıcı davranışlar) artırmasına neden olur. Bu durum, kişinin saatlerce temizlik yapması, bir işi defalarca kontrol etmesi gibi davranışlara yol açarak yaşamını yaşanmaz hale getirebilir.