Sekiz yıl boyunca yürütülen araştırmada katılımcıların akciğer kapasiteleri FEV1 testiyle ölçüldü. Bulgular, odun sobası kullananların akciğer fonksiyonlarında daha hızlı düşüş yaşadığını gösterdi.
SOBADAN YAYILAN PARTİKÜLLER SİGARA DUMANINA BENZİYOR
Araştırmayı yürüten Dr. Horsfall, sobadan yayılan ince partiküllerin solunum yollarında iltihaplanmaya yol açtığını belirtti. Bu partiküllerin sigara dumanındaki zararlı maddelerle benzer özellikler taşıdığına dikkat çekti. Horsfall ayrıca ev içi ve çevresel hava kirliliğinin kanserojen riskler içerdiğini vurguladı.
İNGİLTERE’DE SOBADAN KAYNAKLI KİRLİLİK ARTIYOR
Daily Mail’in aktardığı verilere göre, 2009’dan bu yana evsel odun sobası kaynaklı hava kirliliği İngiltere’de iki katına çıktı. 2023 itibarıyla bu kaynaklardan yayılan PM2.5 partikülleri, ülkedeki toplam hava kirliliğinin beşte birini oluşturdu. Bu miktarın, araç egzozlarının yarattığı kirliliğin beş katı olduğu kaydedildi.
University College London verilerine göre, 2022’de İngiltere’deki evlerin yüzde 9,4’ünde odun sobası bulunurken bu oran 2024’te yüzde 10,3’e yükseldi. Çevreci olduğu düşünülerek tercih edilen sobaların aslında ciddi sağlık riskleri taşıdığı tartışmalara yol açıyor.
SAĞLIKLI GÖRÜNSE DE AKCİĞER KAPASİTESİNİ HIZLA DÜŞÜRÜYOR
Araştırmada, odun sobası kullanan kişilerin genel sağlık durumlarının daha iyi olduğu gözlense de, akciğer fonksiyonlarındaki düşüşün bu kişilerde daha hızlı yaşandığı tespit edildi. Uzmanlar, bu durumun soba kullanımının etkilerini maskeleyebildiğini belirtti.
AVRUPA VE ABD’DE DE BENZER UYARILAR
Avrupa Solunum Derneği’nden Prof. Ane Johannessen, Avrupa’da da odun sobası kullanımının arttığını vurgulayarak, geleneksel odun dumanının astım, KOAH ve akciğer kanseri ile ilişkisini hatırlattı. Johannessen, modern sobaların da benzer riskler taşıyabileceğine işaret etti.
ABD’de ise Çevre Koruma Ajansı’nın yaptığı incelemelerde bazı modern sobaların vaat edilenden çok daha fazla kirlilik yaydığı ortaya konuldu.
ÇOCUKLAR VE YAŞLILAR DAHA RİSK ALTINDA
Uzmanlar, özellikle çocukların ve yaşlıların odun sobası kaynaklı hava kirliliğine karşı daha savunmasız olduğunu belirtti. Araştırma henüz hakem değerlendirmesinden geçmese de, kamu sağlığı açısından önemli uyarılar içeriyor.
