Modern başörtüsünün öncüsü, güçlü kalemiyle edebiyata yön veren, cesur duruşuyla Türkiye'nin yakın tarihinde iz bırakan bir kadın: Şule Yüksel Şenler. Hayatı boyunca hem düşünce dünyasına hem de kadın hareketlerine yön veren Şenler, sadece “Huzur Sokağı” romanının yazarı olarak değil, bir neslin sesi, sembolü ve hafızası olarak anılıyor. Peki, Şule Yüksel Şenler kimdir, nerelidir, kaç yaşında hayatını kaybetti, evli miydi, hangi kitapları yazdı ve neden bu kadar etkili oldu?
Şule Yüksel Şenler nereli, kaç doğumlu, kaç yaşında vefat etti?
Kayseri doğumlu olan Şule Yüksel Şenler, 29 Mayıs 1938 tarihinde dünyaya geldi. Henüz altı yaşındayken ailesiyle birlikte İstanbul’a taşınan Şenler, burada çocukluk ve gençlik yıllarını geçirdi. 28 Ağustos 2019 tarihinde, İstanbul’da 81 yaşında hayata gözlerini yumdu.
Şule Yüksel Şenler evli miydi, özel hayatı nasıldı?
Şule Yüksel Şenler’in evlilik hayatına dair kamuoyuna açık çok fazla bilgi bulunmamaktadır. Genellikle özel yaşamını göz önünde yaşamayan, daha çok yazıları ve fikirleriyle ön planda olan Şenler, hayatını davasına ve kalemine adamış isimlerden biri olarak bilinir.
Şule Yüksel Şenler neyle tanındı, başörtüsü mücadelesiyle nasıl anılıyor?
Şule Yüksel Şenler, Türkiye’deki modern başörtüsü modelinin öncüsü olarak tanınmaktadır. Tasarladığı “Şulebaş” modeliyle, başörtüsünü yalnızca bir gelenek değil, bir duruş ve kimlik olarak tanımlayan kuşağın öncüsü olmuştur. 1965 yılında tesettüre girmesi ve bunu cesurca savunması, onu toplumun her kesiminden genç kadınlar için ilham kaynağı haline getirmiştir.
Haberin Burada'nın haberine göre, Şule Yüksel Şenler özellikle Anadolu’daki kadınlar arasında büyük etki yarattı.
Katıldığı konferanslar, yazdığı yazılar ve edebi eserleriyle kadının toplumdaki rolünü yeniden tarif eden Şenler, özellikle 60'lı ve 70'li yıllarda başörtüsü yasağına karşı verdiği sivil duruşla hafızalara kazındı.
Şulebaş modeli nedir, ne zaman ortaya çıktı, neden önemliydi?
Şulebaş, Şule Yüksel Şenler’in kendi tasarladığı, klasik başörtüsü kullanımından farklı bir bağlama ve duruşu olan modern tesettür modeliydi. Kısa sürede üniversite öğrencileri ve şehirli genç kadınlar arasında yaygınlaşan bu model, tesettürü toplumda yeniden görünür kıldı ve başörtülü kadının özgüvenli bir şekilde kamusal alanda yer almasını sağladı.
Şule Yüksel Şenler’in eğitimi, gençlik yılları nasıldı?
İstanbul’da Koca Ragıp Paşa İlkokulu’nda eğitimine başlayan Şule Yüksel, ortaokul ikinci sınıftayken annesinin yaşadığı sağlık sorunu nedeniyle okul hayatına ara verdi. Ardından bir terzinin yanında çalışmaya başladı. Bu deneyim, onun ileride tesettür üzerine bir stil geliştirmesine zemin hazırladı.
Yazarlık kariyerine nasıl başladı, hangi yayınlarda yazdı?
14 yaşında yazmaya başlayan Şenler, ilk hikâyelerini Yelpaze dergisinde yayımladı. Ardından Yeni İstiklal gazetesi ve Kadın gazetesi gibi yayın organlarında köşe yazarlığı yaptı. Yazılarında kadınların yaşadığı sorunlara, dini değerlerle bakış getiriyor; özellikle genç kızlara yol gösterici nitelikte içerikler sunuyordu.
En bilinen kitabı Huzur Sokağı ne anlatır, ne zaman yazıldı?
“Huzur Sokağı”, Şule Yüksel Şenler’in hem edebi hem de fikir dünyasında en bilinen eseridir. 1969-1970 yıllarında Bugün gazetesinde tefrika olarak yayınlanmış, daha sonra kitaplaştırılmıştır. Hikâyede seküler hayat tarzı ile dini inançlar arasında kalan bir kadının dönüşüm hikâyesi anlatılır. Diziye uyarlanmasıyla da genç nesillerle yeniden buluşan eser, tesettürlü kadının iç dünyasını anlamak isteyenler için önemli bir kaynaktır.
Başka hangi kitapları yazdı, edebi katkıları neler?
Şenler’in kaleme aldığı bazı önemli kitaplar şunlardır:
-
Gençliğin Izdırabı
-
İslam’da ve Günümüzde Kadın
-
Bize Ne Oldu?
-
Uygarlığın Gözyaşları
Bu eserlerde kadın kimliği, ahlaki değerler, modern yaşam eleştirisi gibi konular yer alır. Özellikle genç kadın okurlara ulaşma konusunda güçlü bir etki yarattı.
Siyasi ve toplumsal yönü var mıydı, hangi görevlerde bulundu?
1962 yılında Adalet Partisi’ne katılarak siyasette de aktif rol aldı. Bakırköy Gençlik Kolları Başkanlığı ve Kültür-Edebiyat Komitesi Başkanlığı görevlerini yürüttü. Ayrıca İdealist Hanımlar Derneği Başkanlığı da yaptı. Bu görevleri, onun sadece yazı değil, eylem alanında da öncü bir isim olduğunu gösteriyor.
Nerede defnedildi, ölümünden sonra nasıl anıldı?
28 Ağustos 2019 tarihinde vefat eden Şule Yüksel Şenler, Mihrişah Valide Sultan Külliyesi’ne defnedildi. Ardından sosyal medyada ve kamuoyunda, her kesimden insan onun duruşu, zarafeti ve fikirleriyle anıldı.
