Yılbaşı, Miladi takvimde 31 Aralık’ı 1 Ocak’a bağlayan gece kutlanır. Yılbaşı, Jülyen takvime göre Hristiyanlık öncesi Roma’da ocak ayının da adının verildiği geçit ve başlangıç tanrısı Janus’a adanmıştı. Hristiyan aleminin Miladi takviminde bir tarih olarak, hâlen Anglikan ve Lutheran kiliselerinde İsa’nın Adlandırma ve Sünnet Bayramı olarak törenlerle kutlanır.
Çoğu ülke fiili olarak Miladi takvimini kullandığı için, Yılbaşı, dünyanın en ünlü resmi tatilleri arasında yerini almaktadır.
YILBAŞININ TARİHÇESİ NEDİR?
Ocak ayının başlangıcı olan Ocak kalendi (Latince: Kalendae Ianuariae), MÖ 153'te yeni konsüllerin açılışı yapıldıktan sonra yeni yıl olarak kutlanmaya başlandı. Romalılar yıllarını bu konsüller tarafından sıralı olarak değil, uzun zamandır tarihlendirmişler ve Ocak ayının sonlarını bu tarihe uygun hale getirmişlerdi.
NOEL NEDİR? NE ZAMAN VE KİM TARAFINDAN KUTLANIR?
Noel, her yıl 25 Aralık tarihinde İsa'nın doğumunun kutlandığı Hıristiyan bayramıdır. Ayrıca Doğuş Bayramı, Kutsal Doğuş veya Milât Yortusu olarak da bilinir. Noel, Hristiyanlıkta İsa'nın doğum günü olarak kutlanılır. İsa (d. MÖ 8-2 - ö. M.S. 29-36), Hıristiyanlık'taki temel figürdür. Doğum ve ölüm tarihleri ile ilgili olarak kimi tarihçiler ve araştırmacılar farklı görüşler belirtirler. Hristiyanlıkta Nasıralı İsa olarak da bilinir. Hristiyan kaynaklarında ve yer yer Kur'an'da İsa Mesih olarak anılır. Çam ağacının ışık ve süslerle donatılmasına da Noel Ağacı denir.
DİĞER ÜLKELERDE YILBAŞI NASIL KUTLANIR?
Çad: Çad’ta Noel mütevazı bir kutlamadır ve bayram çoğunlukla ülkenin güneyinde, Hristiyanların çoğunun yaşadığı bölgede kutlanır.
Senegal: Müslüman çoğunluğa sahip olan Senegal’de coşkulu biçimde kutlanır.
Tanzanya: Noel, Hristiyan çoğunluğun yaşadığı bu ülkede resmi tatildir. Din ayrımı gözetmeksizin birçok insan, çoğu resmi tatilde olduğu gibi yeni kıyafetler almak için dışarı çıkar veya plaja, sinemaya ve diğer eğlence mekanlarına gider
Bahamalar: Junkanoo festivalleri, 26 Aralık'ta (Noel'in ertesi günü) ve Yeni Yıl Günü'nde düzenlenir. Eğelncede üflemeli çalgılar. Şarkılar ve dansçılar yer alır.
Küba: Küba'da Noel kutlamaları uzun bir geleneğe sahiptir. Aileler yemek masasında toplanır ve yemekten sonra ayine giderler.
Kanada: Kanada'da Noel'in birçok ayırt edici özelliği vardır. Bunlardan değişmeyen bir tanesi hava durumudur: Kanada'da Noel zamanı, genellikle buz gibi kar, soğuk rüzgarlar ve sıcak giysilere duyulan ihtiyaçla birlikte kışın tüm özelliklerini taşır. Bu durum, kardan adam yapma, kartopu savaşları ve kızakla kayma gibi diğer kış aktiviteleriyle de örtüşür.
Amerika Birleşik Devletleri: ABD'de Noel gerçek bir görsel şölen: Şehir merkezleri, alışveriş merkezleri ve yerleşim alanları, asıl tatillerden birkaç hafta önce Noel için süsleniyor. İnsanlar ışıl ışıl peri ışıkları ve şişme geyikler, kardan adamlar veya Noel babalar kuruyor. Ancak tüm bu şenlikli ihtişama rağmen, Noel ABD'de bir aile kutlaması olmaya devam ediyor.
İtalya: İtalya'da geleneksel olarak gece yarısı mercimek ve büyük bir domuz sosisi cotechino yemekleri yenilir.
Bu gelenek eski Roma kostümü olan kemere bağlanmış deri çantadaki mercimeklerin madeni paralara dönüşmesi dileğine dayanır. Mercimek adı ona benzeyen madeni paradan gelmektedir. İtalyanlar aynı zamanda yeni yılda şans getirsin diye kırmızı iç çamaşırı giyer.
İspanya: Yılbaşı gecesi saatin her vuruşunda bir tane olmak üzere 12 üzüm yenilir. Bu, 12 ay boyunca iyi şans anlamına gelir.
Macaristan: Macaristan'da yılbaşı gecesi için geleneksel yemekler, tuzlu kek, kavrulmuş domuz, mercimek çorbası ve sosis hazırlanır. Bu dönemde asla tavuk eti yenmez. Çünkü bunun iyi şansı engelleyeceğine inanılır.
