Zerdeçal, mutfaklarda baharat olarak yıllardır kullanılan, aynı zamanda kurkumin adlı etkin bileşeni sayesinde sağlık alanında da ilgi gören bir bitki. Son dönemde yayımlanan bilimsel analizler, günlük zerdeçal takviyesi kullanımının kilo kaybına, bel çevresinin incelmesine ve tip 2 diyabet ile obezite risklerinin azalmasına katkı sağlayabileceğini ortaya koyuyor. Ancak uzmanlar bu etkinin sınırlı ve destekleyici olduğunu vurguluyor. Peki, zerdeçal kilo vermeye yardımcı olur mu, ne kadar etkili, yan etkileri var mı, kimler kullanmamalı? İşte detaylar…
Zerdeçal Kilo Vermeye Yardımcı mı?
Son yapılan bilimsel bir derlemede, 20 klinik çalışma incelendi. Araştırmalarda zerdeçal ya da kurkumin takviyesi kullanan kişiler, plasebo grubuna kıyasla:
Ortalama 2 kilo daha fazla kilo verdi
Bel çevresinde yaklaşık 2 cm incelme yaşadı
Vücut yağ oranında %3 azalma görüldü
Bu sonuçlar, zerdeçalın kilo verme sürecinde ölçülebilir ama sınırlı bir katkı sağlayabileceğini gösteriyor.
Prediyabet ve Tip 2 Diyabet Hastalarında Etki Daha Güçlü
Araştırmalar, zerdeçal takviyesinin özellikle prediyabet tanısı konulan bireylerde daha belirgin etkiler gösterdiğini ortaya koyuyor. Bu grupta:
Ortalama kilo kaybı 2,5 kiloya ulaştı
Bel çevresinde 2,5 cm daralma gözlendi
Bu nedenle zerdeçalın, metabolik risk taşıyan bireyler için destekleyici bir seçenek olabileceği değerlendiriliyor.
Zerdeçalın Etkisi Ne Kadar Sürüyor, Kaç Hafta Kullanılmalı?
Klinik çalışmalarda kullanılan zerdeçal takviyesi dozları günde 80 mg ile 2000 mg arasında değişiyor. Araştırma süreleri ise 8 ila 36 hafta arasında. Yani düzenli ve uzun süreli kullanım gerektiği belirtiliyor.
Zayıflama İlaçları ile Kıyaslandığında Zerdeçalın Etkisi
Uzmanlara göre zerdeçal, modern zayıflama ilaçları kadar güçlü etkilere sahip değil. İlaçlar genellikle vücut ağırlığının %15-20’sine kadar kayıp sağlarken, zerdeçalın etkisi genellikle 4-5 kiloyla sınırlı kalıyor.
University of Surrey’den Dr. Adam Collins, bu etkinin özellikle VKİ’si 30’un altında olan bireylerde daha belirgin olduğunu belirtiyor. King’s College London’dan Prof. Tom Sanders ise, ortalama 1,9 kiloluk kaybın küçük ama klinik açıdan anlamlı olduğunu vurguluyor.
Zerdeçalın Bel Çevresine Etkisi
Karın bölgesindeki yağlanma metabolik hastalıklar için önemli bir risk faktörü. Rush Üniversitesi’nden Dr. Thomas M. Holland, zerdeçalın sağladığı küçük çaplı incelmenin bile kalp-damar ve metabolik riskleri azaltabileceğini ifade ediyor.
Zerdeçal Herkes İçin Uygun mu?
Her ne kadar genel olarak güvenli kabul edilse de, zerdeçal bazı kişiler için riskli olabilir. Kullanımı önerilmeyen durumlar şunlar:
Mide ve bağırsak rahatsızlıkları
Karaciğer sorunları
Safra taşı veya safra yollarında tıkanıklık
Kan sulandırıcı ilaç kullananlar (kanama riskini artırabilir)
Hamilelik döneminde yüksek doz kullanımı
Zerdeçalın Yan Etkileri Neler?
Çalışmalarda gözlemlenen yan etkiler genellikle hafif düzeyde:
Mide ağrısı
Kabızlık
Kaşıntı
Bulantı
Bu yan etkiler yüksek doz kullanımda daha sık görülebiliyor.
Zerdeçalın Emilimini Artırmak İçin Siyah Biber Kullanımı
Zerdeçaldaki kurkumin maddesi, vücutta tek başına düşük oranda emiliyor. Emilimi artırmak için bazı takviyelerde karabiber özütü (piperin) kullanılıyor. Piperin, kurkuminin biyoyararlanımını 20 kat artırabiliyor. Ancak yüksek dozlarda karaciğer üzerinde olumsuz etkilere yol açabileceği için dikkatli kullanılmalı.
ABD’den Dr. Dina Halegoua-DeMarzio, “Biberle alınan tek kapsül, biber olmadan alınan 20 kapsül kadar etkili olabilir” diyerek dikkatli olunması gerektiğini hatırlatıyor.
üZerdeçal Tek Başına Mucize Yaratmaz, Destekleyici Rol Oynar
Uzmanlar, zerdeçalın tek başına mucizevi bir zayıflama yöntemi olmadığının altını çiziyor. Ancak sağlıklı beslenme ve düzenli egzersizle birlikte kullanıldığında kilo verme sürecine katkı sağlayabiliyor.
Doğru dozda ve doktor gözetiminde alınan zerdeçal takviyeleri, özellikle obezite, prediyabet ve tip 2 diyabet riskine karşı faydalı bir destekleyici olabilir.