Uzmanlar, besin zinciri yoluyla insan vücuduna giren mikroplastiklerin, doğaya ve insan sağlığını ciddi derecede etkilediğini ortaya koydu.
Mikroplastiklerin insan sağlığına verdiği zararları Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Okay Abacı, bu zararlı maddelerin hem çevre sağlığı hem de kardiyovasküler hastalıklar açısından önemli sorunlar içerdiğini söyledi.
MİKROPLASTİKLER NEDİR?
Mikroplastikler, çapı 5 mm'en daha küçük olan ve çevrede kirliliğe sebep olan, çoğunlukla petrol türevli olup suda çözünmeyen, düzgün şekilli veya şekilsiz polimerik parçacıklara verilen isimdir. 1 mikrondan küçük plastik parçacıklarına ise nanoplastikler denir. Çevredeki plastik kirliliği ile ilgili yeni bir sınıflandırma bulunmaktadır.
Mikroplastik terimi ilk olarak 2004 yılında, Britanya İmparatorluk Nişanı sahibi profesör Richard Thompson (Plymouth Üniversitesi) tarafından kullanılmıştır.
MİKROPLASTİKLER NASIL VÜCUDA GİRER?
Uzman Prof. Dr. Okay Abacı, bu maddelerin genellikle şampuanlar, diş macunları, gıda ambalajları, plastik torbalar, şişeler gibi ürünlerin parçalanmasıyla veya endüstriyel üretim sırasında ortaya çıktığını dile getirdi.
Abacı, mikroplastiklerin vücutta iltihabı tetikleyerek endotel denilen damarın iç yüzeyinde işlevsizliğe ve damar sertliği gelişimine neden olabileceğini kaydetti.
MİKROPLASTİKLER DAMAR TIKANIKLIĞI VE KALP KRİZİ RİSKİNİ ARTIRIYOR
Mikroplastiklerin, hava yoluyla solunarak, gıda ve su gibi sindirim yoluyla veya cilt teması gibi yollarla vücuda girebileceğini ifade eden Abacı, "Bağırsak duvarını geçip lenf sistemi veya doğrudan kan dolaşımına karıştıkları kanıtlanmıştır. Kan dolaşımına karışan mikroplastikler, damar iç yüzeyinde birikerek inflamasyon denilen iltihabi durumu artırabilir, bağışıklık hücrelerini aktive ederek plak oluşumunu hızlandırabilir. Bu süreç, uzun vadede damar tıkanıklığı, hipertansiyon ve kalp krizi riskini artırabilir. Nitekim 2023'te Lancet'te yayımlanan bir çalışmada, kalp damarlarında mikroplastik tespit edilen hastaların daha kötü klinik sonuçlara sahip olduğu bildirildi." dedi.
MİKROPLASTİKLERİN ETKİSİNİ AZALTMAK İÇİN NELER YAPILABİLİR?
Plastik ambalajlı ürünlerden geçen mikroplastiklerin etkisini azaltmak için, cam seramik veya metal kaplar kullanılmasını öneren Dr. Abacı, “Hazır gıdalardan ve mikrodalgada plastik kapla ısıtılan yiyeceklerden kaçınmak gerekir. Bez çanta ve cam kavanoz gibi sürdürülebilir ambalajlara yönelmek, plastik ürünlerin etiketlerini okuyup plastik üretiminde kullanılan bir kimyasal olan 'BPA Free' yani bu kimyasalı içermeyen ürünleri tercih etmek önemlidir." ifadelerini kullandı.
Prof. Dr. Abacı, plastik kullanımını azaltmanın mikroplastiklerin neden olduğu iltihaplanmaların önüne geçileceğini ve kalp sağlığı açısından uzun vadeli faydaları olabileceğini dile getirdi.