Türkiye’de otoyollar her geçen yıl modernleşiyor, yeni güzergâhlar ekleniyor ve trafik teknolojileri gelişiyor. Ancak bütün bu gelişmelere rağmen, gişe geçişlerinde kullanılan dar koridorlar ve beton bariyerler hâlâ sürücüler için ölümcül bir tehdit olmaya devam ediyor.
Otoyolda 120 kilometre hızla ilerleyen bir sürücü, gişeye yaklaştığında aniden hızını düşürmek zorunda kalıyor. Önüne çıkan dar geçiş kanalı, manevra payını minimuma indiriyor. Beton bariyerler ise en küçük hatayı bile affetmiyor. Küçük bir direksiyon kaymasıyla araç bariyere saplanıyor, çarpmanın şiddetiyle hurdaya dönüyor. Bu sistem, bugüne kadar onlarca insanın hayatına mal oldu ve olmaya da devam ediyor.
Günümüzde otomatik plaka okuma ve elektronik geçiş sistemleri sayesinde, bu tür bariyerlere aslında gerek kalmamış durumda. Ancak Türkiye’de hâlâ sürücüler, dar beton kanallardan geçmeye zorlanıyor.
DAR GEÇİŞ VE BETON BARİYERLERİN RİSKİ
Gişelerde kullanılan beton bariyerler, görünürde güvenliği sağlamak için konuluyor. Ama işin gerçeği, bu yapılar güvenliği artırmak yerine büyük bir risk oluşturuyor.
Sürücüler gişeye yaklaşırken bir anda hızlarını düşürmek zorunda kalıyor. Bu ani yavaşlama hem araç içindekileri hem de arkadan gelen sürücüleri tehlikeye atıyor. Üstelik gişe boşluklarının dar olması, özellikle kamyon, otobüs ve SUV gibi geniş araçların güvenli geçişini neredeyse imkânsız hale getiriyor.
Beton bariyerler ise çarpışma anında darbeyi emmek yerine, adeta bıçak gibi aracın gövdesine saplanıyor. Bu nedenle hafif bir hata bile ölümcül sonuçlara yol açıyor. Dünya genelinde pek çok ülke bu sistemleri terk etmişken, Türkiye’de hâlâ sürücülerin hayatı beton bloklara teslim ediliyor.
TÜRKİYE’DEN ÇARPICI KAZA ÖRNEKLERİ
SAKARYA’DA GENÇ AİLE FACİASI
Sakarya’nın Akyazı ilçesinde Kuzey Marmara Otoyolu’nda yaşanan kazada, lüks bir otomobil gişelerdeki beton bariyere saplandı. Araçta bulunan Doktor Yonca Haymana Güngör ve eşi Selman Güngör hayatını kaybetti. Henüz 5 günlük bebekleri ağır yaralandı.
Ailenin doğum sonrası evlerine dönmek için yola çıktığı öğrenildi. Bu kaza, dar gişe boşluğu ve beton bariyerlerin ölümcül birleşimini acı bir şekilde ortaya koydu. Eğer bariyersiz geçiş sistemi olsaydı, belki de bu trajedi yaşanmayacaktı.
KOCAELİ’DE ÜST DÜZEY YÖNETİCİNİN ÖLÜMÜ
Kuzey Marmara Otoyolu İzmit gişelerinde 57 yaşındaki İrfan Gönce, otomobiliyle gişedeki beton bankete çarptı. Araç alev aldı, sürücü sıkışarak hayatını kaybetti (Milliyet).
Kazanın ardından olay yerine gelen ekipler, aracın bariyere saplanarak kullanılamaz hale geldiğini belirledi. Beton bariyerin darbeyi emmek yerine kazayı ölümcül hale getirdiği bir başka trajedi daha yaşandı.
PENDİK MECİDİYE GİŞELERİ’NDE TIR FACİASI
İstanbul, Pendik Kuzey Marmara Otoyolu Mecidiye Gişeleri’nde ödeme yapan tıra arkadan gelen bir hafif ticari araç çarptı. Çarpmanın etkisiyle araç tırın altına girdi, sürücü olay yerinde yaşamını yitirdi. Kaza güvenlik kameralarına da yansıdı (T24; AA).
Bu olay, gişe bölgesinde araçların aniden yavaşlamak zorunda kalmasının nasıl ölümcül sonuçlar doğurduğunu gözler önüne serdi.
ÇEKMEKÖY’DE TAKSİ BARİYERE SAPLANDI
Kuzey Marmara Otoyolu Çekmeköy mevkiinde bir taksi sürücüsü direksiyon hakimiyetini kaybederek gişedeki beton bariyere çarptı. Şoför olay yerinde hayatını kaybetti, yolcu ağır yaralandı (DHA).
Dar geçişler ve sert bariyerler, en küçük hatayı bile ölümcül hale getiriyor. Bu kaza da bunun en açık örneklerinden biri oldu.
SAKARYA’DA KAMERALARA YANSIYAN KAZA
Sakarya’da otoyol gişelerine çarpan bir otomobilin sürücüsü ağır yaralandı. Olay güvenlik kameraları tarafından kaydedildi (Sakarya Yenihaber).
Görüntülerde aracın beton bariyerin içine nasıl saplandığı açıkça görülüyordu. Bu tür kazaların tekrarlaması, sorunun sürücü hatasından öte sistemsel olduğunu gösteriyor.
ESKİŞEHİR’DE ÖLÜMLÜ KAZA
Eskişehir’de otoyol gişelerinde meydana gelen kazada araç beton bariyere çarptı. Olayda bir kişi hayatını kaybetti, bir kişi yaralandı (2Eylül).
NEDEN HÂLÂ BU SİSTEM KULLANILIYOR?
Teknoloji çağında hâlâ sürücülerin dar beton kanallardan geçmeye zorlanması büyük bir çelişki. Plaka okuma sistemleri zaten var ve araçların yavaşlamadan geçmesini sağlıyor. Buna rağmen hâlâ beton bariyerler kullanılıyor ve sürücüler 1970’lerin yöntemleriyle yönlendiriliyor.
Bu uygulamanın sonucunda her yıl onlarca insan hayatını kaybediyor, yüzlercesi yaralanıyor. Sorunu sadece sürücü dikkatsizliğiyle açıklamak mümkün değil. Ortada ciddi bir altyapı ve tasarım hatası var.
PEKİ ÇÖZÜM ÖNERİLERİ NELER?
BARİYERSİZ GEÇİŞ SİSTEMİ
Plaka okuma teknolojileri ve elektronik ödeme sistemleri sayesinde araçların durmasına ya da dar geçişlerden geçmesine gerek yok. Gişeler tamamen bariyersiz hale getirilmeli. Sürücüler akıcı bir şekilde yollarına devam ederken, sistem plakayı otomatik okuyarak geçişi tamamlamalı.
ENERJİ EMİCİ YAPILAR
Kaçınılmaz kazaların sonuçlarını hafifletmek için beton yerine enerji emici bariyerler kullanılmalı. Çelik ve plastik tabanlı yapılar, darbeyi emerek aracın gövdesine saplanmaz. Bu sayede kazalar ölümcül olmaktan çıkar ve yaralanma oranı azalır.
GENİŞ GEÇİŞ KORİDORLARI
Gişeler, küçük otomobiller için değil, her türlü araç için güvenli olacak şekilde tasarlanmalı. Daha geniş ve kavisli girişler sürücülere hata payı bırakır. Küçük bir direksiyon hatası yüzünden ölümlerin yaşanmaması için bu değişiklik hayati önem taşıyor.
