Hukuk, toplumların düzenini sağlayan en önemli unsurlardan biridir. Devlet, birey ve toplum arasındaki ilişkilerin çerçevesini belirleyen hukuk, adaletin sağlanmasında da temel rol üstlenir. Hukukun ne olduğu, ne işe yaradığı ve adaletle ilişkisi tarih boyunca tartışılmıştır.
HUKUK NEDİR?
Hukuk, bireyler ve toplum arasındaki ilişkileri düzenleyen, devletin koyduğu ve yaptırım gücü olan kurallar bütünüdür. Bu kurallar sayesinde toplumda düzen sağlanır, bireylerin hak ve özgürlükleri korunur. Hukuk yalnızca yasalarla sınırlı değildir; gelenekler, teamüller ve uluslararası normlar da hukuk sisteminin parçaları arasında yer alır.
HUKUK NE İŞE YARAR?
Hukukun en temel işlevi toplumsal düzeni korumaktır. İnsanların birlikte yaşayabilmesi için kurallara ihtiyaç vardır ve bu kuralların bağlayıcı olması gerekir. Hukuk, bireylerin haklarını güvence altına alırken aynı zamanda haksızlıkların önüne geçmeyi amaçlar. Ayrıca devletin vatandaşlarına karşı yükümlülüklerini belirler ve devlet otoritesini meşrulaştırır.
HUKUKUN TEMEL AMACI NEDİR?
Hukukun temel amacı adaleti sağlamaktır. Adalet olmadan hukuk işlevsiz hale gelir. Bu nedenle hukuk kuralları hazırlanırken bireylerin eşitliği, özgürlükleri ve toplum yararı gözetilir. Hukukun amacı sadece düzen sağlamak değil, aynı zamanda adalet duygusunu pekiştirmektir.
HUKUK KELİMESİNİN AÇILIMI NEDİR?
“Hukuk” kelimesi Arapça kökenlidir ve “haklar” anlamına gelir. Çoğul bir kelimedir ve tekili “hak”tır. Hak, bireylerin doğuştan sahip olduğu ya da toplum içinde elde ettiği yetkileri ifade eder. Dolayısıyla hukuk, hakların bütününü ve bu hakların korunması için oluşturulan sistemi anlatır.
HUKUK DEVLETİ NEDİR?
Hukuk devleti, devletin tüm eylem ve işlemlerinin hukuka bağlı olduğu yönetim anlayışıdır. Hukuk devletinde, yönetenler keyfi karar veremez, yasaların dışına çıkamaz. Vatandaşların hak ve özgürlükleri anayasa ile güvence altındadır. Hukuk devletinde yargı bağımsızdır ve temel haklar korunur.
ADALET NEDİR?
Adalet, herkesin hakkını alması, eşitlik ve hakkaniyet ilkelerinin korunması anlamına gelir. Toplumda güvenin ve barışın sağlanabilmesi için adalet olmazsa olmaz bir unsurdur. Adalet, hukuk sisteminin temel değerlerinden biridir ve bireyler arasında ayrım gözetmeksizin uygulanmalıdır.
HUKUKTA ADALET NASIL SAĞLANIR?
Adaletin sağlanabilmesi için hukuk kurallarının doğru ve eşit şekilde uygulanması gerekir. Yargı bağımsız olmalı, tarafsızlık esas alınmalıdır. Ayrıca yasaların adalet ilkelerine uygun şekilde hazırlanması ve toplumun tüm kesimlerine eşit uygulanması büyük önem taşır. Hakimlerin tarafsız karar vermesi, avukatların savunma hakkını etkin şekilde kullanabilmesi adaletin gerçekleşmesine katkı sağlar.
POZİTİF HUKUK NEDİR?
Pozitif hukuk, belirli bir zamanda belirli bir toplumda yürürlükte olan yazılı hukuk kurallarıdır. Yani devlet tarafından konulmuş ve yaptırımla desteklenmiş yasalardır. Doğal hukuk gibi evrensel değerlere değil, yürürlükteki kanunlara dayanır. Örneğin, Türk Medeni Kanunu veya Türk Ceza Kanunu, pozitif hukuka örnek teşkil eder.
