İkilemeler, Türkçe dilinde anlatımı güçlendirmek, anlamı pekiştirmek, duygu ve düşünceleri etkili bir biçimde aktarma için aynı ya da benzer kelimelerin yan yana kullanılmasıyla oluşan söz öbeklerine verilen isimdir. Bu dil bilgisi unsuru, hem yazılı hem de sözlü anlatımda kullanılır. Türkçenin dil anlatım zenginliğine katkı sağlar.
İKİLEME ÖZELLİKLERİ NEDİR?
İkilemeler iki kelimeden oluşur. Aynı kelimenin tekrarı, zıt anlamlı ya da yakın anlamlı sözcükler bir araya getirilir ve kurulur. Cümlede genellikle pekiştirme, çeşitlilik, süreklilik ve yoğunluk anlamı vardır. Tek başına yeni bir kelime değildir ama anlatımı güçlü hale getirmektedir.
İKİLEME TÜRLERİ NEDİR?
- Aynı Sözcüğün Tekrarı ile Oluşan İkilemeler: teker teker, yavaş yavaş...
- Yakın Anlamlı Sözcüklerle Oluşan İkilemeler: eş dost, yol yordam...
- Zıt Anlamlı Kelimelerle Oluşan İkilemeler: az çok, ileri geri...
- Ses Benzerliğiyle Oluşan İkilemeler: ıvır zıvır, abuk sabuk...
- Biri Anlamlı Biri Anlamsız Sözcülerle Oluşan İkilemeler: çer çöp, derme çatma...
İKİLEMELERİN KULLANIM AMACI NEDİR?
İkilemelerin kullanım amaçları arasında anlatımı güçlendirmek başta gelir. Örnek verecek olursak "Yavaş yavaş yürüdü." cümlesinde anlatım güçlendirilmiştir.
Pekiştirme yapmak, çeşitlilik ve çokluk ifade etmek, abartı ya da küçümseme anlamı katmak da ikilemelerin kullanım amaçları arasına girmektedir.