İrritabilite nedir? İrritabilite belirtileri nelerdir?

İrritabilite, bireyin iç ya da dış uyaranlara karşı kolay tetiklenen, orantısız ve yoğun tepkiler vermesiyle ortaya çıkan bir durum olarak tanımlanıyor. Günlük yaşamda sinirlilik, huzursuzluk ve tahammülsüzlük olarak ifade edilen bu durum, tıbbi ve psikolojik açıdan altta yatan bir sorunun işareti olabiliyor.

İRRİTABİLİTE NE ANLAMA GELİYOR?

İrritabilite, kişinin stres, engellenme ya da hoşnutsuzluk yaratan durumlara karşı verdiği duygusal tepkilerin şiddetinde ve süresinde artış yaşanması olarak tanımlanıyor. Bu tepkiler, çoğu zaman uyaranın ağırlığıyla orantılı olmuyor ve çabuk sinirlenme, öfke, hırçınlık haliyle kendini gösteriyor. Tıp alanında irritabilite, sinir sisteminin aşırı uyarılabilirliğine işaret eden bir belirti olarak değerlendiriliyor.

İRRİTABİLİTE TÜRLERİ NASIL SINIFLANDIRILIYOR?

İrritabilite genellikle iki temel başlık altında ele alınıyor. Süreğen irritabilite, uzun süre devam eden genel bir sinirlilik ve huzursuzluk haliyle tanımlanıyor. Epizodik irritabilite ise belirli bir tetikleyiciye bağlı olarak ortaya çıkan, kısa süreli ancak yoğun öfke patlamaları şeklinde görülüyor. Her iki tür de günlük yaşam işlevselliğini etkileyebiliyor.

Psikolog Ayça Atılgan uyarıyor: "Okullarda zorbalık görmezden gelinmemeli"

İçeriği Görüntüle

İRRİTABİLİTEYE NELER NEDEN OLABİLİYOR?

İrritabilite; psikiyatrik, biyolojik ve çevresel birçok faktörün etkisiyle ortaya çıkabiliyor. Depresyon, bipolar bozukluk, anksiyete bozuklukları, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu gibi ruhsal durumlar irritabilite ile ilişkilendiriliyor. Bunun yanı sıra uyku bozuklukları, hormonal değişiklikler, kronik hastalıklar, ağrı, alkol ve madde kullanımı da irritabiliteye yol açabilen nedenler arasında yer alıyor.

İRRİTABİLİTE HANGİ BELİRTİLERLE ORTAYA ÇIKIYOR?

İrritabilite yaşayan kişilerde sık sinirlenme, huzursuzluk, öfke kontrolünde zorlanma ve tahammülsüzlük dikkat çekiyor. Fiziksel olarak ise baş ağrısı, kas gerginliği, yorgunluk, uyku düzensizliği ve kalp çarpıntısı gibi belirtiler görülebiliyor. Bu durum, bireyin sosyal ilişkilerini ve iş yaşamını olumsuz etkileyebiliyor.

İRRİTABİLİTE NASIL YÖNETİLİYOR VE TEDAVİ EDİLİYOR?

İrritabilitenin tedavisi, altta yatan nedene göre planlanıyor. Psikoterapi yöntemleri, özellikle bilişsel davranışçı terapi, duygusal tepkilerin kontrol altına alınmasına yardımcı olabiliyor. Gerekli görülen durumlarda ilaç tedavisi uygulanabiliyor. Düzenli uyku, dengeli beslenme, fiziksel aktivite ve stres yönetimi teknikleri de irritabilitenin azaltılmasında etkili oluyor.

İRRİTABİLİTE NE ZAMAN CİDDİYE ALINMALI?

İrritabilitenin uzun süre devam etmesi, günlük yaşamı ve ilişkileri belirgin şekilde etkilemesi durumunda uzman değerlendirmesi gerekiyor. Tedavi edilmediğinde sosyal izolasyon, iş ve okul performansında düşüş gibi sonuçlara yol açabiliyor.