İmparatorluklara ve medeniyetlere başkentlik yapan kadim şehir İstanbul, 572 yıl önce Fatih Sultan Mehmed'in kumandasındaki Osmanlı Devleti tarafından fethedildi. İstanbul’un fethi, yalnızca bir şehrin alınması değil, dünya tarihinin seyrini değiştiren bir kırılma noktası oldu.
Roma, Bizans ve Osmanlı olmak üzere üç büyük imparatorluğa başkentlik yapan İstanbul; tarih boyunca "İkinci Roma", "Yeni Roma", "Byzantion", "Konstantinopolis" ve "Konstantiniyye" gibi isimlerle anıldı. Bugün hala İstanbul’un fethi ne zaman sorusu birçok kişi tarafından merak ediliyor: 29 Mayıs 1453, bu tarihi zaferin yıl dönümüdür.
Türkiye'nin ilk yüzer gaz üretim platformunun, İstanbul’un kurtuluşu ve fethinin yıl dönümünde Boğaz'dan geçmesi de bu büyük günü taçlandıran önemli gelişmelerden biridir.
İstanbul’un Fethi Kaç Gün Sürmüştür?
Tarih boyunca tam 30 kez kuşatılan İstanbul, surlarının ardında binlerce yıllık medeniyetlere ev sahipliği yaptı. Şehirde tapınaklar, resmi binalar, saraylar, hamamlar ve hipodromlar inşa edilirken, aynı zamanda Ortodoks Hristiyanların en önemli merkezi haline geldi. Arkeolojik bulgular, özellikle Yenikapı kazılarında ortaya çıkan verilerle İstanbul’un antik geçmişi 8 bin yıl öncesine kadar dayandığını göstermektedir.
Bu kadim kentin İslam dünyası için önemi, Hazreti Muhammed'in "İstanbul (Konstantiniyye) muhakkak fethedilecektir..." hadisiyle daha da arttı. İstanbul’un fethi, Müslümanlar için dini bir motivasyon ve stratejik bir hedef haline geldi.
Emeviler döneminde üç büyük sefer düzenlendi; ardından Abbasiler de 781-782 yıllarında kente sefer düzenledi. İlk kuşatma, Muaviye bin Ebu Süfyan komutasında, sahabelerin katılımıyla yapıldı. Bu seferlerde yer alan Ebu Eyyüb el-Ensari, surların önünde vefat etti ve bu olay İstanbul’un fethi yolunda önemli bir motivasyon kaynağı haline geldi.
İstanbul’un Fethine Giden Yol
İstanbul’un fethi haritası incelendiğinde, şehrin tarih boyunca Makedonya Kralı Phillippe, Roma İmparatoru Septim Severus, İran Hükümdarı Keyhüsrev, Avar Türkleri, Emeviler, Abbasiler, Bulgarlar, Ruslar, Haçlılar, Venedikliler ve Cenevizliler gibi pek çok güç tarafından kuşatıldığı görülür. Ancak bu kuşatmaların hiçbiri başarılı olamadı.
Son kuşatma ise 1453 yılında, Sultan 2. Mehmed liderliğindeki Osmanlı ordusu tarafından gerçekleştirildi. İstanbul’un fethi kaç gün sürmüştür? sorusunun cevabı: 6 Nisan 1453’te başlayan kuşatma, 29 Mayıs 1453 sabahı sona ermiştir. Yani toplamda 53 gün süren bu kuşatma, tarihin en büyük askeri stratejilerinden biriyle başarıya ulaştı.
Sultan 2. Mehmed, deniz yoluyla gelecek yardımı engellemek için 1452 yılında Rumeli Hisarı’nı inşa ettirdi. Şubat 1453’te dökülen büyük toplar İstanbul önlerine taşındı. Nisan ayında ise Osmanlı ordusu İstanbul’a hareket etti. Bu süreçte Akşemseddin, Molla Gürani ve Akbıyık gibi önemli din adamları da orduya eşlik etti.
Gemiler Karadan Yürütüldü
6 Nisan’da başlayan kuşatma sırasında, Osmanlı donanması Haliç'e girememişti çünkü Bizans savunması, Haliç'e dev bir zincir çekmişti. Bu durum karşısında, Fatih Sultan Mehmed, 72 parça kadırgayı karadan yürüterek Haliç’e indirilmesini emretti. 21 Nisan'ı 22 Nisan'a bağlayan gece, Dolmabahçe üzerinden Haliç'e indirilen gemiler savaşın seyrini değiştirdi.
Sultan Mehmed, 24 Mayıs'ta son bir barış teklifi gönderdi ancak reddedildi. Bunun üzerine 29 Mayıs 1453’te, günün ilk ışıklarıyla birlikte Osmanlı ordusu büyük bir taarruz başlattı. Osmanlı askerleri surları aşarak şehre girdi ve İstanbul’un fethi resmen gerçekleşti.
İstanbul’un Fethinin Kaçıncı Yılı?
Bugün 29 Mayıs 2025… Yani İstanbul’un fethinin 572. yılı. Bu büyük zafer, sadece Osmanlı'yı imparatorluğa taşıyan bir dönüm noktası değil; aynı zamanda Avrupa’da Orta Çağ’ın sona erdiği ve Yeni Çağ’ın başladığı kabul edilen tarihi bir olaydır.
Fethin ardından Fatih Sultan Mehmed, büyük bir hoşgörü sergileyerek şehri yağmalatmadı. Ayasofya’yı camiye dönüştürerek fethin sembolünü oluşturdu. İstanbul’un dini, kültürel ve sosyal yapısı yeniden inşa edilmeye başlandı.
İstanbul’un Fethi Dünya Tarihinde Ne Anlama Geliyor?
Tarihçi yazar Zafer Bilgi, Anadolu Ajansı'na yaptığı açıklamada, İstanbul’un fethi ile sadece bir şehir alınmadığını, dünya tarihinde bir çağın kapandığını ve yenisinin açıldığını belirtiyor. Osmanlı’nın kullandığı askeri stratejilerin çağın ötesinde olduğunu; gemilerin karadan yürütülmesi, tekerlekli kuleler, lağımcı birlikleri gibi yöntemlerin başarının temelini oluşturduğunu vurguluyor.
Bilgi’ye göre, İstanbul’un fethi haritası, Batı dünyasında yeni bir çağın başlangıcına neden oldu. Avrupa kendi içine dönüp Rönesans ve Reform hareketlerini başlatarak yeni bir doğum sürecine girdi. Fatih Sultan Mehmed'in hedefi ise İstanbul'u sadece başkent değil, dünyanın merkezi haline getirmekti.
İstanbul’un Fethi, Bir Çağ Değiştirdi
İstanbul’un fethi, hem İslam dünyasında hem de dünya tarihinde çok önemli bir dönüm noktası olarak kabul edilir. 29 Mayıs 1453’te gerçekleşen bu olay, sadece Osmanlı İmparatorluğu'nun yükselişini değil, aynı zamanda Doğu ile Batı arasındaki güç dengesini de değiştirdi. Bu yüzden her yıl, İstanbul’un fethi ne zaman, İstanbul’un fethi haritası, İstanbul’un fethinin kaçıncı yılı ve İstanbul’un fethi kaç gün sürmüştür gibi sorular, bu büyük zaferin yankılarını yeniden hatırlamamıza vesile olur.
Kaynak: AA
