Lenf nodları yani lenf bezleri, 2-30 mm boyutlarında, oval ve fasulye biçiminde yapılardır. Vücudun bağışıklık sisteminin önemli bir parçası olan lenf nodları, lenf sıvısında dolaşan zararlı maddeleri filtreler ve vücudun enfeksiyonlarla savaşmasına yardımcı olan lenfositleri içerir. İnsan vücudunda yüzlerce lenf nodu bulunur. Bu bezler, bakteri veya virüslerin neden olduğu enfeksiyonlarda şişebilir ve tıp muayenelerinde önemli bir bulgu olarak değerlendirilir.
LENF BEZLERİ (LENF NODLARI) NEDİR?
Lenf bezleri, bağışıklık sisteminin aktif bir parçasıdır. Lenf sıvısında bulunan mikropları yakalar ve lenfositler aracılığıyla etkisiz hale getirir. Bu yapılar, kanser hücreleri ve diğer yabancı maddeler için de filtre görevi görür. Özellikle çocukluk döneminde enfeksiyon kaynaklı büyümeler yaygınken, ileri yaşlarda kötü huylu tümör riski de göz önünde bulundurulur.
ZARARSIZ LENF NODLARI NEDİR?
Yumuşak ve hareketli yapıda olan lenf nodları, genellikle vücudun bir enfeksiyona verdiği yanıt olarak şişer. Bu tür şişlikler genelde zararsızdır. Ancak büyümenin uzun süre devam etmesi ya da ağrı, ateş gibi ek belirtiler eşlik ediyorsa mutlaka uzman bir doktora başvurulması önerilir.
LENF BEZLERİ (LENF NODLARI) NE İŞE YARAR?
Lenfatik sistem, hücreler arasında biriken sıvı ve molekülleri toplayarak kan dolaşımına taşır. Lenf damarları boyunca yer alan lenf düğümleri, bu sıvıyı filtreleyerek mikropları, kanser hücrelerini ve toksinleri yakalar. Ayrıca lenfosit üretimi sağlayarak bağışıklık sistemini güçlendirir.
Lenfatik sistem, günde yaklaşık 75-100 gram proteini dolaşıma katarken hücresel atıkların da vücuttan uzaklaştırılmasını sağlar. İnce bağırsaklarda emilen uzun zincirli yağ asitleri ve yağda çözünen A, D, E, K vitaminleri de lenfatik sistem aracılığıyla taşınır.
LENF BEZLERİ (LENF NODLARI) NE KADAR BÜYÜKLÜKTEDİR?
Lenf düğümleri 2 ila 30 mm uzunluğunda, kapsüllü ve oval yapılar şeklindedir. İnsan vücudunda yaklaşık 600-700 adet lenf düğümü bulunur. Bunların büyük çoğunluğu karın ve baş-boyun bölgesinde yer alır. Koltuk altı ve kasık bölgelerinde de belirli sayıda lenf nodu bulunur. Sağlıklı kişilerde genellikle elle hissedilemeyen bu yapılar, enfeksiyon veya kanser gibi durumlarda büyüyerek daha belirgin hale gelebilir.
LENF BEZLERİNİN (LENF NODLARI) GÖREVLERİ NELERDİR?
-
Bakteri, virüs, ölü hücre ve toksinleri filtreler.
-
Bağışıklık hücrelerini (lenfositler) üretir ve aktive eder.
-
Lenf sıvısındaki su ve protein dengesini düzenler.
Bu görevler sayesinde lenf bezleri, vücudu hastalıklara karşı koruyan biyolojik bir savunma hattı oluşturur.
LENF BEZLERİ (LENF NODLARI) NEREDEDİR?
Lenf bezleri; boyun, çene altı, kulak önü ve arkası, köprücük kemiği üstü, koltuk altı, kasık, göğüs ve karın bölgesi gibi vücudun birçok noktasında bulunur. Koltuk altı lenf nodları genellikle 10-12 adet ve 0,5 cm civarında büyüklüktedir. Kasıktaki yüzeyel lenf düğümleri cilt altı yağ dokuda bulunur ve zayıf kişilerde kolayca hissedilebilir.
LENF BEZLERİ (LENF NODLARI) NEDEN BÜYÜR?
Lenf nodlarının büyümesinin iki temel nedeni vardır:
-
Enfeksiyonlar: Vücut, virüs veya bakterilerle savaştıkça lenf bezleri şişer ve savunma hücreleriyle mikropları yok etmeye çalışır.
-
Maligniteler: Lenfoma gibi kan kanserleri veya vücudun farklı bölgelerindeki tümörlerin lenf yoluyla yayılması sonucu da büyüme gözlenebilir.
Bu nedenle uzun süreli veya hızlı büyüyen lenf nodları mutlaka tıbbi değerlendirmeye alınmalıdır.
LENF BEZLERİ (LENF NODLARI) İLTİHABININ TEDAVİSİ NASILDIR?
Tedavi, büyümenin nedenine göre değişir:
-
Enfeksiyon kaynaklı durumlarda: Ağrı kesici, ateş düşürücü, sıcak uygulama ve istirahat önerilir. Gerektiğinde antibiyotik veya antiviral ilaç tedavisi uygulanır.
-
Otoimmün hastalıklarda: Romatizmal hastalıklara yönelik tedavi planı yapılır.
-
Kanser durumlarında: Kemoterapi, radyoterapi veya cerrahi yöntemler uygulanır.
Genellikle enfeksiyon iyileştikten sonra lenf nodları normal boyutlarına geri döner. Ancak iyileşmeyen veya büyümeye devam eden lenf düğümlerinde ileri tetkik yapılması gerekir.
