Mide veya onikiparmak bağırsağında iltihap ve ülser oluşumuna neden olan helikobakter pilori, halk arasında “mide mikrobu” olarak biliniyor. Uzmanlar, bakterinin dünya nüfusunun yaklaşık yarısında bulunduğunu, gelişmekte olan ülkelerde görülme oranının çok daha yüksek olduğunu söylüyor.
Prof. Dr. Meltem Ergün, bu bakterinin genellikle belirti vermediğini ancak uzun vadede ciddi mide rahatsızlıklarına ve kanser riskine zemin hazırlayabileceğini ifade etti.
HANGİ DURUMLAR RİSKİ ARTIRIYOR?
Helikobakter piloriye yakalanma olasılığı, yaşam koşulları ve hijyenle doğrudan ilişkili. Prof. Dr. Ergün, bulaş riskini artıran faktörleri şöyle sıraladı:
-
Kalabalık yaşam alanları: Aynı evde çok sayıda kişinin yaşaması bulaşmayı kolaylaştırır.
-
Hijyenik olmayan içme suyu: Kirli suyla temas eden bireylerde mikrop hızla yayılabilir.
-
Gelişmekte olan bölgelerde yaşamak: Hijyen koşullarının yetersizliği nedeniyle çocuklukta enfeksiyon görülme oranı yüksektir.
-
Bazı sağlık sorunları: Atrofik gastrit, mide adenomu veya bağışıklık sistemi zayıflığı riski artırır.
-
Aile öyküsü: Ailede ülser veya mide kanseri olanlarda bulaşma olasılığı daha yüksektir.
-
Ortak mutfak eşyası kullanımı: Kaşık, çatal veya bardak paylaşımı bakterinin geçişine yol açabilir.
TÜRKİYE’DE GÖRÜLME ORANI YÜZDE 90’A YAKIN
Prof. Dr. Ergün, Türkiye’de mide mikrobu taşıyanların oranının yüzde 90’a kadar çıktığını belirterek, bu durumun halk sağlığı açısından önem taşıdığını vurguladı.
Bakteri ağız yoluyla bulaşıyor ve ellerin yıkanmaması, yiyeceklerin kirli suyla temas etmesi riski artırıyor.
BELİRTİLER HER ZAMAN ORTAYA ÇIKMAZ
Helikobakter pilori bazı kişilerde yıllar boyunca hiçbir belirti vermeden taşınabiliyor. Ancak bağışıklık sistemi zayıfladığında, bakterinin mideye yerleşmesiyle birlikte şu şikayetler gelişebiliyor:
-
Midede yanma, ekşime ve ağrı
-
Gaz ve şişkinlik
-
Mide bulantısı
-
Reflü ataklarının artması
-
Ağız kokusu
-
İleri durumlarda dışkıda kan veya kansızlık
NASIL KORUNMAK GEREKİR?
Uzmanlara göre, helikobakter pilori enfeksiyonundan korunmak mümkün. Ellerin sık yıkanması, gıdaların iyi pişirilmesi, temiz su tüketimi ve mutfak eşyalarının ortak kullanılmaması en temel önlemler arasında yer alıyor. Eşlerden birinde enfeksiyon varsa, diğer eşin de kontrol edilmesi ve gerekirse tedavi edilmesi öneriliyor.
TEŞHİS VE TEDAVİ YÖNTEMLERİ
Tanı için endoskopi yöntemi en güvenilir seçenek olarak kabul ediliyor.
Ayrıca üre nefes testi ve dışkıda bakteri antijen testi de tanıda sık kullanılan yöntemler arasında.
Tedavide genellikle kombine antibiyotik ve mide koruyucu ilaçlar birlikte kullanılıyor.
KALICI HASAR VE KANSER RİSKİ
Helikobakter pilori uzun süre tedavi edilmezse, mide duvarında hücre kaybına yol açarak atrofik gastrit geliştirebilir.
Bu durum nadiren de olsa mide kanserine dönüşebiliyor.
Dünya Sağlık Örgütü, bu bakteriyi birinci derecede kanserojen olarak sınıflandırıyor.
HANGİ HASTALIKLARA YOL AÇABİLİR?
Helikobakter pilori;
-
Gastrit,
-
Ülser,
-
Mide kanseri,
-
Nedeni bilinmeyen kansızlık ve
-
Bağışıklık sistemiyle ilişkili hematolojik rahatsızlıklar gibi hastalıklara neden olabiliyor.
Prof. Dr. Ergün, “Helikobakter pilori sinsice ilerleyen bir enfeksiyondur. Bu nedenle mide şikayetleri yaşayan herkesin gecikmeden doktora başvurması gerekir.” uyarısında bulundu.
