Hayır,
Mimar Atik Sinan ile
Mimar Koca Sinan aynı kişi değildir. Osmanlı mimarlık tarihine damga vuran bu iki isim, farklı yüzyıllarda yaşamış ve farklı eserler ortaya koymuştur. Ancak aralarındaki isim benzerliği, zamanla halk arasında karışıklığa yol açmış ve bazı efsaneler yanlış mimara atfedilmiştir.
Haberin Burada'nın haberine göre, bu efsanelerin başında gelen "ellerin kesilmesi" hikâyesi de aslında Koca Sinan’a değil, Atik Sinan’a aittir.
Mimar Atik Sinan Kimdir?
Atik Sinan, tam adıyla
Sinaüddin Yusuf bin Abdullah, 15. yüzyılda yaşamış,
Rum asıllı Osmanlı mimarıdır. İstanbul’un fethinden sonra
Fatih Sultan Mehmed tarafından görevlendirilmiş ve
Fatih Camii ile çevresindeki büyük külliyenin (1463-1471) inşasını üstlenmiştir. Ayrıca, günümüzde “
Kumrulu Mescit” olarak bilinen yapıyı da inşa ettirmiştir. Mezarının da bu mescidin hazîresinde yer aldığı bilinmektedir.
Ellerinin Kesilmesi Efsanesi Kime Aittir?
Osmanlı tarihine dair halk arasında anlatılan bir efsaneye göre; Fatih Sultan Mehmed, inşa edilen caminin kubbesinin
Ayasofya’dan küçük olduğunu görünce öfkelenmiş ve mimarın ellerinin kesilmesini emretmiştir. Bu mimar ise
Atik Sinan’dır. Efsaneye göre, Atik Sinan bu karar üzerine kadıya başvurmuş ve kadı, padişahı haksız bularak kısasa kısas hükmü vermiştir. Ancak Atik Sinan, bu hakkından vazgeçip
günlük 20 akçe tazminatla yetinmiştir.
Bu hikâye, özellikle
Evliya Çelebi’nin Seyahatnâmesi sayesinde yaygınlaşmış olsa da, tarihî kaynaklarda doğrulanmış bir olay değildir. Yani, ellerin kesilmesi
tarihsel bir gerçek değil,
efsanevi bir anlatımdır.
Mimar Koca Sinan Kimdir?
Mimar Koca Sinan, 16. yüzyılda,
Kanuni Sultan Süleyman,
II. Selim ve
III. Murad dönemlerinde görev yapan Osmanlı başmimarıdır. Kayseri’nin Ağırnas köyünde doğan Sinan, yeniçeri ocağından yetişmiş ve mühendislik kabiliyeti sayesinde başmimarlığa kadar yükselmiştir. Osmanlı mimarisinin zirvesi sayılan
Süleymaniye Camii ve
Selimiye Camii gibi başyapıtların mimarıdır.
Koca Sinan, 98 yıllık ömrüne
364 eser sığdırmış, türbesi de şaheseri olan Süleymaniye Külliyesi’ne yapılmıştır.
Mimar Koca Sinan’ın Ellerinin Kesildiğine Dair Bir Kayıt Var mı?
Hayır.
Koca Mimar Sinan’ın ellerinin kesildiğine dair hiçbir tarihî belge veya kayıt bulunmamaktadır. Bu tür hikâyeler, muhtemelen Atik Sinan’a ait efsanelerin zamanla Koca Sinan’a atfedilmesi sonucu ortaya çıkmıştır. Koca Sinan, Osmanlı tarihinde büyük saygı görmüş ve dönem padişahlarının takdirini kazanmış bir mimardır. Onun fiziksel bir cezaya uğradığına dair hiçbir bulgu yoktur.
Özetle;
- Mimar Atik Sinan ve Mimar Koca Sinan aynı kişi değildir. Atik Sinan 15. yüzyılda, Koca Sinan ise 16. yüzyılda yaşamıştır.
- Ellerinin kesilmesi efsanesi Atik Sinan’a aittir, fakat bu olayın gerçekliği tarihî kaynaklarca desteklenmemektedir.
- Mimar Koca Sinan’ın elleri kesilmemiştir, bu konuda herhangi bir tarihî veri yoktur.
- Bu karışıklıklar, isim benzerliği ve Evliya Çelebi gibi kaynaklardaki efsanevi anlatımlar nedeniyle ortaya çıkmıştır.
