ABD Başkanı Donald Trump'ın, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a Rus gazı alımını durdurması yönünde yaptığı dolaylı çağrının ardından, özellikle Ukrayna savaşının Rus enerji ihracatı üzerindeki etkileri Kremlin'de doğrudan açıklamalara yansımamakla birlikte, Moskova basınında Türkiye'nin enerji politikalarına dair ciddi endişeler gündeme geldi. Rus basınına göre, Türkiye Rusya'dan enerji ithalatını azaltma yolunda kararlı adımlar atıyor. Son 20 yıl içinde Türkiye'nin doğal gaz piyasasındaki Rus payı yüzde 60'tan yüzde 37'ye geriledi. ABD'nin NATO müttefiklerine yönelik Rus enerji kaynaklarından uzaklaşma çağrısı sonrası Ankara, Amerikan sıvılaştırılmış doğal gazına (LNG) yönelerek büyük çaplı anlaşmalar imzaladı.
2026 yılında LNG anlaşması devreye giriyor
Reuters verilerine göre Türkiye, toplamda 43 milyar dolarlık Amerikan LNG anlaşması gerçekleştirdi. Özellikle 2026'dan itibaren başlayacak ve her yıl 4 milyar metreküp LNG sağlayacak 20 yıllık Mercuria anlaşması önemli bir yer tutuyor. Türkiye'nin yerli doğal gaz üretim kapasitesindeki artış da dikkat çekiyor. Ülkenin kendi üretimi ile LNG sözleşmeleri kapsamındaki ithalatının 2023'teki 15 milyar metreküpten 2028'e kadar 26 milyar metreküpün üzerine çıkarılması planlanıyor. Böylece, geleneksel olarak İran ve Azerbaycan'dan sağlanan 53 milyar metreküplük boru hattı gazı talebi yaklaşık 26 milyar metreküpe inecek ve Rus gazına olan bağımlılık önemli ölçüde azalacak.
Moskova basını, Türkiye'ye yıllık 22 milyar metreküp gaz sağlayan Mavi Akım ve TürkAkım projelerinin yaklaşık 2023 itibarıyla sona erdiğini ve henüz uzatma konusunda karar alınmadığını belirtti. Ayrıca İran ve Azerbaycan ile yapılan gaz tedarik sözleşmeleri de önümüzdeki yıllarda sona erecek. Enerji uzmanı Alexey Belogoriev, Türkiye'nin iki ila üç yıl içinde Rus gazı ithalatını tamamen durdurmasının teorik olarak mümkün olacağını ifade ediyor.
Akdeniz Enerji ve İklim Örgütü'nden Sokhbet Karbuz ise Türkiye'nin LNG talebindeki artışın bu yönelimi açıkça ortaya koyduğunu belirtti. Enerji Bakanı Alparslan Bayraktar da ekimde yaptığı açıklamada, Türkiye'nin Rusya, İran ve Azerbaycan dahil olmak üzere tüm enerji kaynaklarından gaz temin etmeye devam edeceğini ancak Amerikan LNG'sinin maliyet açısından daha avantajlı bir seçenek sunduğunu vurguladı.
