İnsan vücudunun merkezinde yer alan ve hem iskelet hem de iç organ sistemleri açısından kritik öneme sahip bir yapıdan söz ediyoruz: pelvis. Halk arasında "leğen kemiği" olarak bilinen pelvis, yalnızca vücut ağırlığını bacaklara aktaran bir taşıyıcı sistem değil, aynı zamanda üreme, boşaltım ve hareket fonksiyonlarının kesişim noktasında yer alır. Ancak çoğu kişi, “Pelvis nedir?” sorusunun ötesine geçip bu yapının işlevlerini, farklı tiplerini, olası hastalıklarını ve kadın-erkek anatomisindeki farklarını tam olarak bilmemektedir.
PELVİS NEDİR?
Pelvis, iskelet sisteminin temel taşıyıcı yapılarından biri olup omurganın alt kısmında yer alır ve gövde ile bacaklar arasında köprü görevi görür. Tıbbi olarak "leğen kemiği" adıyla da bilinen pelvis, hem erkek hem de kadın anatomisinde önemli işlevlere sahiptir. Pelvik yapılar; idrar yolları, üreme organları, bağırsakların bir kısmı ve pelvik kas gruplarını içine alarak çok yönlü bir görev üstlenir.
PELVİS KEMİĞİ
Pelvis kemiği, üç ana kemiğin birleşiminden oluşur: ilium, pubis ve ischium. Bu kemikler birleşerek kalça kemiğini (os coxae) oluşturur ve sakrum ile koksiksin de katılımıyla pelvis halkası meydana gelir. Pelvis kemiği sadece iskelet desteği sağlamakla kalmaz, aynı zamanda pelvik organları da korur. Özellikle kadınlarda doğum esnasında bebeğin geçişini sağlayan bu yapı, doğurganlık açısından büyük önem taşır.
PELVİS BÖLGESİ NERESİDİR?
Pelvis bölgesi; sakrum, koksiks ve iki kalça kemiğinden oluşan yapının sınırladığı alandır. İçerisinde mesane, rahim, yumurtalıklar, prostat, rektum ve pelvik damarlar gibi hayati yapılar bulunur. Bu bölge, alt karın ile uyluk arasında yer alır ve hem iskeletsel hem de kas-iskelet sistemi açısından merkezi bir konumdadır.
PELVİS TİPLERİ NELERDİR?
Pelvisin anatomik yapısı kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Kadınlarda bu yapı doğum sürecine doğrudan etki eder. Pelvis tipleri dört ana gruba ayrılır:
- Ginekoid pelvis: Kadınlarda en sık görülen, doğuma en uygun pelvis tipidir.
- Android pelvis: Erkek tipi pelvis olarak bilinir; dar ve kalp şeklindedir.
- Antropoid pelvis: Uzun ve dar yapısıyla öne çıkar.
- Platipelloid pelvis: Yassı ve geniş yapıdadır, doğumu zorlaştırabilir.
PELVİS ÇAPLARI NEDİR?
Pelvis çapları, doğum sırasında bebeğin geçişini etkileyen ölçü birimleridir ve pelvik yapının iç genişliği hakkında bilgi verir. Başlıca pelvis çapları şunlardır:
- Anteroposterior çap: Önden arkaya olan mesafedir.
- Transvers çap: Pelvisin en geniş yatay ölçüsüdür.
- Oblik çap: Eğik çap olarak bilinir, pelvik girişin çaplarını tanımlar.
Bu ölçümler, doğum öncesi muayenelerde ultrasonografi ve pelvimetri gibi yöntemlerle değerlendirilir.
PELVİS KEMİĞİ NEREDE?
Pelvis kemiği, bel omurlarının altında ve kalçaların hemen üzerinde yer alır. Sakrum, ilium, pubis ve ischium kemiklerinin birleşiminden oluşan bu yapı, gövdeyi alt ekstremitelere bağlayan bir geçiş noktasıdır. Aynı zamanda vücut ağırlığını alt tarafa aktaran temel kemiksel destek yapılarından biridir.
Erkeklerde pelvis bölgesi, mesane, prostat bezi, rektum ve pelvik damarların yer aldığı anatomik alandır. Pelvik taban kasları, idrar ve dışkı kontrolünde görev yapar. Ayrıca üreme sistemiyle ilişkili yapılar da bu bölgede yer alır. Erkek pelvisinin kemik yapısı genellikle daha dar ve derindir.
KADINLARDA PELVİS BÖLGESİ NERESİDİR?
Kadın pelvis bölgesi, rahim, yumurtalıklar, tüpler, mesane ve rektum gibi birçok önemli organı barındırır. Doğurganlık işlevleri açısından büyük öneme sahip olan bu bölge, aynı zamanda pelvik taban kaslarıyla desteklenir. Kadın pelvis yapısı, doğuma uygun olacak şekilde daha geniş ve esnek yapıdadır.
KADIN PELVİS KEMİĞİ
Kadın pelvis kemiği, doğum kanalının genişliğini belirleyen temel anatomik yapıdır. Erkek pelvisine kıyasla daha geniş ve yuvarlaktır. Sakrum daha kısa, pelvik açıklık daha geniştir. Bu sayede doğum sırasında bebeğin geçişine izin verir. Kadınlarda bu kemik yapı, aynı zamanda hormonların etkisiyle doğum öncesi daha da esneyebilir.
PELVİS KASLARI
Pelvis kasları, pelvik tabanı oluşturan kas gruplarıdır ve üç ana tabakadan meydana gelir:
- Levator ani
- Koksigeus kası
- Ürogenital diyafram
Bu kaslar, idrar ve dışkı kontrolü, cinsel fonksiyonlar ve iç organların desteklenmesinde önemli rol oynar. Pelvik taban kaslarının zayıflığı idrar kaçırma, pelvik organ sarkması ve bel ağrısı gibi sorunlara yol açabilir.
PELVİS KEMİĞİ AĞRISI
Pelvis kemiği ağrısı; doğum, pelvik travmalar, enfeksiyonlar veya kas zayıflığına bağlı gelişebilir. Ağrı, yürürken, otururken ya da cinsel ilişki sırasında hissedilebilir. Özellikle gebelik döneminde pelvik simfizis adı verilen eklem gevşediği için ağrılar sık görülür. Bu durum genellikle dinlenme, fizik tedavi ve pelvik kuşaklarla kontrol altına alınabilir.
PELVİK VE KASIK AYNI MI?
Pelvik bölge ve kasık bölgesi sıklıkla karıştırılsa da aslında aynı şey değildir. Pelvik bölge, leğen kemiği içindeki yapıları kapsarken, kasık bölgesi bu bölgenin ön alt kısmında yer alır. Kasık, bacak ile karın arasında kalan dış bölgedir; pelvik ise daha derin ve geniş bir anatomik yapıyı tanımlar
PELVİK TEHLİKELİ MİDİR?
Pelvik bölge hastalıkları, bazı durumlarda ciddi sonuçlara yol açabilir. Özellikle pelvik inflamatuar hastalıklar, pelvik organ sarkmaları, kanserler ya da kronik pelvik ağrı sendromları, yaşam kalitesini önemli ölçüde düşürür. Doğru tanı ve erken müdahale ile çoğu pelvik rahatsızlık başarıyla tedavi edilebilir.
PELVİS PROBLEMİ NEDİR?
Pelvis problemi genel bir ifadedir ve bu bölgedeki kemik, kas, sinir veya organlarla ilgili herhangi bir sağlık sorununu kapsayabilir. Örneğin:
- Pelvik kemik kırıkları
- Pelvik kas zayıflığı
- Pelvik organ sarkması
- Pelvik enfeksiyonlar
bu kapsamda değerlendirilir. Problemin kaynağına göre tedavi yaklaşımı değişiklik gösterir.
ERKEK TİPİ PELVİS NEDİR?
Erkek tipi pelvis, genellikle android pelvis olarak adlandırılır. Bu pelvis tipi, dar, derin ve kalp şeklinde pelvik girişe sahiptir. Doğum için uygun olmayan bu yapı, erkeklerde yaygın olarak görülür. Kadınlarda nadiren görülürse doğum süreci daha zorlu geçebilir.
PELVİK BÖLGEDE KİTLE NEDİR?
Pelvik bölgede kitle, bu alanda gelişen tümöral veya kistik oluşumları tanımlar. Kadınlarda yumurtalık kistleri, rahim miyomları, tüplerle ilgili iltihaplı yapılar ya da kanserler, erkeklerde ise prostat büyümeleri, lenf nodu şişlikleri pelvik kitlelere örnek gösterilebilir. Kitlenin büyüklüğü ve yapısına göre tedavi cerrahi, ilaç ya da gözlem olabilir.
PELVİS KANSERİ NEDİR?
Pelvis kanseri, pelvik bölgede bulunan organların kanserleşmesi durumunu ifade eder. Bu kanser türleri arasında:
- Rahim ve rahim ağzı kanseri
- Yumurtalık kanseri
- Prostat kanseri
- Mesane kanseri
- Rektum kanseri
yer alır. Erken tanı hayat kurtarıcıdır. Genellikle cerrahi, kemoterapi ve radyoterapi gibi tedavi yöntemleri uygulanır.
PELVİK AĞRI BELİRTİLERİ NELERDİR?
Pelvik ağrı, pek çok nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir. En sık görülen belirtiler şunlardır:
- Alt karın ve bel çevresinde baskı hissi
- Adet döneminde artan ağrı
- Cinsel ilişki sırasında ağrı
- İdrar yaparken yanma veya zorlanma
- Bağırsak hareketlerinde rahatsızlık
Bu belirtiler, pelvik inflamatuar hastalık, endometriozis, idrar yolu enfeksiyonu veya diğer jinekolojik rahatsızlıkların habercisi olabilir.