POLİP NEDİR?
Polip, vücudun iç yüzeyini kaplayan mukoza dokularında gelişen anormal hücre büyümeleridir. En sık karşılaşılan bölgeler arasında kalın bağırsak (kolon), mide, rahim (endometrium), burun ve sinüsler yer alır. Genellikle iyi huylu olan polipler bazı durumlarda kansere dönüşme riski taşır. Bu nedenle fark edilmesi halinde mutlaka uzman bir doktor tarafından takip edilmelidir.
POLİP NEDEN OLUŞUR?
Her birey hayatının bir döneminde polip geliştirebilir. Ancak genetik yatkınlık, sigara ve alkol kullanımı, kötü beslenme alışkanlıkları, iltihaplı hastalıklar ya da hormonel değişiklikler bu riski artırabilir.
Poliplerin çoğu sessiz seyreder ve belirti vermez. Ancak zamanla büyüyen bazı polipler ciddi semptomlara, hatta organ fonksiyonlarında bozulmalara yol açabilir.
Kolon polipleri, halk arasında en sık rastlanan türdür. Bu polipler genellikle bağırsak kanserinin öncülü olarak görülür. Bu nedenle 50 yaş üzerindeki bireylerde düzenli kolonoskopi yapılması, poliplerin erken tespit edilmesi ve çıkarılması hayati önem taşır. Kolon polipleri çoğunlukla dışkıda gizli kan, karın ağrısı, ishal veya kabızlık gibi belirtilerle kendini gösterir. Ancak birçok kişi bu poliplerin varlığından habersizdir.
Mide polipleri ise genellikle endoskopik muayeneler sırasında tesadüfen fark edilir. Uzun süreli mide ilacı kullanımı, Helicobacter pylori enfeksiyonu ve kronik gastrit gibi mide sorunları mide poliplerine zemin hazırlayabilir. Mide polipleri nadiren belirti verir, ancak büyüdükçe hazımsızlık, şişkinlik veya mide ağrısı gibi semptomlar yaratabilir.
RAHİM İÇİ POLİPLER
Kadınlarda sık görülen endometrial (rahim içi) polipler, adet düzensizliklerine, ara kanamalara ve bazen kısırlığa neden olabilir. Özellikle menopoz sonrası kanama yaşayan kadınlarda rahim içi polip varlığı ciddi şekilde araştırılmalıdır. Histeroskopi ile teşhis edilen bu polipler genellikle küçük bir cerrahi operasyonla alınabilir.
Nazal yani burun polipleri de toplumda oldukça yaygındır. Alerjik rinit, astım ve kronik sinüzit gibi hastalıklar burun poliplerine yol açabilir. Sürekli burun tıkanıklığı, geniz akıntısı, koku alma kaybı ve baş ağrısı gibi şikâyetlerle kendini gösteren bu polipler, yaşam kalitesini ciddi ölçüde düşürebilir. Nazal polipler ilaç tedavisiyle küçültülebilirken, bazı durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir.
NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Poliplerin teşhisi için en yaygın kullanılan yöntemler kolonoskopi, gastroskopi, histeroskopi ve endoskopik burun muayenesidir. Tespit edilen poliplerin çoğu aynı seansta alınarak patolojik incelemeye gönderilir. Bu inceleme, polibin iyi huylu mu yoksa kansere eğilimli mi olduğunu ortaya koyar.
Tedavi süreci, polibin türüne, büyüklüğüne ve bulunduğu organa göre değişiklik gösterir. Küçük, semptom vermeyen ve iyi huylu polipler belirli aralıklarla izlenebilir. Ancak kansere dönüşme riski taşıyan ya da şikâyetlere neden olan polipler mutlaka alınmalıdır. Özellikle kalın bağırsak ve mide poliplerinde erken müdahale, olası bir kanserin önüne geçebilir.
POLİP NASIL ÖNLENİR?
Poliplerden korunmak için sağlıklı beslenmek, işlenmiş ve yağlı gıdalardan uzak durmak, düzenli egzersiz yapmak ve sigaradan uzak durmak önerilir. Ayrıca ailesinde polip ya da kanser öyküsü olan kişilerin belirli yaşlardan itibaren düzenli tarama yaptırması gerekir.
Polipler çoğu zaman sessiz seyreder ve belirti vermez. Ancak ihmale gelmeyecek sağlık sorunlarına neden olabileceğinden düzenli kontroller, erken teşhis ve uygun tedavi büyük önem taşır.
