Safra kesesi, karaciğerin altında yer alan ve safrayı depolayan küçük bir organdır. Safra kesesi polipleri, bu organın iç astarında gelişen anormal doku büyümeleridir. Çoğu iyi huylu olan bu polipler, genellikle belirti vermeden seyreder ve başka sağlık taramaları sırasında fark edilir.
SAFRA KESESİ POLİPLERİ NEDİR?
Safra kesesi polipleri, safra kesesi duvarından dışa doğru büyüyen küçük oluşumlardır. Bu polipler saplı veya sapsız şekilde gelişebilir. Nüfusun yaklaşık %4-6’sında görülen polipler, nadiren komplikasyona yol açar. Ancak %5’lik bir kısmı kansere dönüşme riski taşır.
Safra kesesi polipleri beş grupta incelenir:
-
Psödopolipler: Kolesterol birikimi sonucu oluşur ve iyi huyludur.
-
İnflamatuar polipler: Kronik iltihap sonucu gelişen skar dokusudur.
-
Adenomyomatoz: Safra kesesi duvarında kistlerle birlikte anormal büyümedir.
-
Adenomlar: İyi huylu tümörlerdir, kanserleşme riski %0,5’tir.
-
Malign polipler: Adenokarsinom şeklinde görülen kötü huylu tümörlerdir.
-
SAFRA KESESİ POLİPLERİ NEDEN OLUR?
Poliplerin oluşma nedeni kesin olarak bilinmemektedir. Ancak safra kesesinin yağ sindiriminde oynadığı rol ve vücudun yağ metabolizması ile bağlantılı olabileceği düşünülmektedir.
Risk faktörleri arasında:
-
Kadın cinsiyet
-
40 yaş ve üzeri olmak
-
Obezite
-
Diyabet
gibi durumlar yer alır.
SAFRA KESESİ POLİPLERİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Polipler genellikle belirti vermez. Ancak safra kanalını tıkadıklarında şu belirtiler ortaya çıkabilir:
-
Karın ağrısı
-
Ateş
-
Mide bulantısı ve kusma
-
Sarılık
Bu semptomlar safra kesesi iltihabı (kolesistit), safra kanalı iltihabı (kolanjit) veya pankreatit gibi durumlara işaret edebilir. Nadiren safra kesesi kanseri ile ilişkili olabilir.
SAFRA KESESİ POLİPLERİ NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Teşhis çoğunlukla tesadüfen konur. Poliplerin tespiti için kullanılan yöntemler:
-
Ultrason: İlk tercih edilen ve en yaygın yöntemdir.
-
BT taraması: Karın bölgesinin kesitsel görüntülerini sağlayarak tanıya yardımcı olur.
-
MRI: Yumuşak doku değerlendirmesinde kullanılır ve detaylı inceleme sağlar.
Bu görüntüleme yöntemleri poliplerin boyut ve özelliklerini belirlemeye yardımcı olur.
SAFRA KESESİ POLİP TEDAVİSİ
Poliplerin çoğu tedavi gerektirmez ve düzenli takip ile izlenir. Ancak hızlı büyüyen veya büyük boyutlu poliplerde cerrahi müdahale önerilir.
GÖZLEM
Küçük polipler için düzenli ultrason kontrolleri ile büyüme takibi yapılır. Boyut artışı veya yeni semptom görülmesi durumunda ileri tedavi planlanır.
CERRAHİ
Tedavide en etkili yöntem safra kesesinin alınmasıdır. İki tür cerrahi uygulanır:
-
Laparoskopik kolesistektomi: Küçük kesilerden yapılan, iyileşme süresi kısa (yaklaşık 2 hafta) olan minimal invaziv bir yöntemdir.
-
Açık kolesistektomi: Kanser şüphesi olan durumlarda tercih edilir. Daha büyük bir kesi gerektirir ve iyileşme süresi 6-8 hafta arasındadır.
Cerrahi her ne kadar riskler taşısa da, olası kanserleşme ihtimali göz önünde bulundurularak önerilebilir.