Hemoglobin (HGB), kanda oksijen taşınmasından sorumlu temel proteindir. Anemi (kansızlık) gibi hastalıkların teşhisinde önemli rol oynar. Hemoglobin düşüklüğü vücudun yeterli oksijen alamadığını, yüksekliği ise kanın koyulaşarak pıhtılaşma riskinin arttığını gösterebilir.

HEMOGLOBİN (HGB) NEDİR?

Hemoglobin, kırmızı kan hücrelerinde bulunan demir açısından zengin bir proteindir ve kana kırmızı rengini verir. Akciğerlerden aldığı oksijeni vücut hücrelerine taşır, hücrelerdeki karbondioksiti toplayarak akciğerlere geri getirir. Böylece vücudun enerji üretimi için gerekli oksijen dengesini sağlar.

Kandaki hemoglobin miktarı, genellikle desilitre başına gram (g/dL) olarak ölçülür ve tam kan sayımı testinin bir parçası olarak raporlanır. Normal hemoglobin değerleri yaşa ve cinsiyete göre değişiklik gösterir.

Hemoglobin Nedir

HEMOGLOBİN (HGB) TESTİ VE KULLANIM ALANLARI

Hemoglobin testi, tam kan sayımı kapsamında yapılır ve genellikle şu durumlarda istenir:

  • Kansızlık (anemi) şüphesi

  • Kronik yorgunluk ve halsizlik şikayetleri

  • Nefes darlığı ve baş dönmesi

  • Ameliyat öncesi rutin kontroller

  • Kronik hastalık takibi (böbrek, karaciğer, akciğer hastalıkları)

Hemoglobin değerlerinin normalin altında ya da üstünde çıkması, altta yatan bir sağlık sorununun habercisi olabilir ve ek tetkik gerektirebilir.

HEMOGLOBİN DÜŞÜKLÜĞÜ (ANEMİ)

HGB düşüklüğü, vücudun yeterince kırmızı kan hücresi üretemediğini veya kan kaybı nedeniyle hücrelerin azaldığını gösterir.

Düşük HGB’nin başlıca nedenleri:

  • Demir eksikliği: En yaygın anemi nedenidir.

  • Vitamin eksikliği: B12 vitamini ve folik asit yetersizliği anemiye yol açabilir.

  • Kan kaybı: Ülser, travma, ameliyat veya yoğun adet kanamaları.

  • Kemik iliği hastalıkları: Kök hücre üretim bozuklukları.

  • Böbrek yetmezliği: Eritropoietin hormonu eksikliği nedeniyle kırmızı kan hücresi üretiminin azalması.

  • Hgb

Düşük HGB belirtileri:

  • Sürekli yorgunluk ve halsizlik

  • Baş dönmesi ve baş ağrısı

  • Soluk cilt

  • Çarpıntı, hızlı kalp atışı

  • Nefes darlığı

  • El ve ayaklarda soğukluk

  • Göğüs ağrısı

Anemi türüne göre tedavi; demir takviyesi, vitamin desteği veya altta yatan hastalığın tedavisi şeklinde planlanır.

HEMOGLOBİN YÜKSEKLİĞİ

HGB yüksekliği, kanda fazla miktarda kırmızı kan hücresi bulunması anlamına gelir ve bu durum kanın yoğunluğunu artırarak pıhtılaşma riskini yükseltir.

Yüksek HGB’nin başlıca nedenleri:

  • Polisitemi vera: Kemik iliğinin aşırı kan hücresi üretmesi.

  • Yüksek rakımda yaşamak: Oksijenin düşük olduğu yerlerde doğal bir adaptasyon olarak HGB yükselir.

  • Sigara kullanımı: Karbon monoksit maruziyeti nedeniyle hemoglobin seviyesi artar.

  • Kronik akciğer hastalıkları: (KOAH, amfizem) vücut oksijen açığını telafi etmek için daha fazla HGB üretir.

  • Dehidrasyon: Sıvı kaybı kandaki hemoglobin yoğunluğunu yükseltir.

Yüksek HGB belirtileri:

HGB yüksekliği, doktor gözetiminde takip edilmeli ve gerekirse kan sulandırıcı tedavi, sıvı takviyesi veya kan alma (flebotomi) işlemleri uygulanmalıdır.

HEMOGLOBİN TESTİ NASIL YAPILIR?

Hemoglobin testi için genellikle koldan kan örneği alınır. Yenidoğanlarda topuktan, küçük çocuklarda parmak ucundan örnek alınabilir. Kan alımı sonrası kanama durana kadar basınç uygulanır. Sonuçlar genellikle birkaç saat içinde çıkar.

KRONİK HASTALIKLARIN HABERCİSİ OLABİLİR

Hemoglobin, vücudun oksijen dengesini sağlayan en önemli bileşenlerden biridir. Düşük değerler kansızlık, yüksek değerler ise pıhtılaşma riski ve kronik hastalıkların habercisi olabilir. Düzenli kan tahlili ile hemoglobin seviyelerinin takip edilmesi, erken tanı ve tedavi için kritik öneme sahiptir.

Kaynak: Haber Merkezi