İsrail basınında yer alan dikkat çekici bir habere göre, İsrail ile Suriye arasında 2025 yılı bitmeden tarihi bir barış anlaşması imzalanabilir. İ24 News kanalının Suriyeli kaynaklara dayandırdığı haberde, iki ülke arasında normalleşmenin yolunu açacak kapsamlı bir mutabakatın masada olduğu öne sürüldü.
Tel Aviv-Şam Hattında Barış Sinyali
Haberde, anlaşmanın yürürlüğe girmesi durumunda, İsrail’in 8 Aralık 2024 sonrası askeri kontrol altına aldığı tampon bölge olarak iddia ettiği bazı alanlardan—Şeyh (Hermon) Dağı dahil—aşamalı olarak çekileceği iddia edildi. Bu gelişmenin, iki ülke arasında onlarca yıldır süren düşmanlığın sona erdirilmesi açısından kritik bir dönüm noktası olacağı ifade ediliyor. Anlaşmanın sadece Tel Aviv ve Şam arasındaki ilişkileri değil, bölgesel dengeleri de kökten değiştirebileceği değerlendiriliyor.
Orta Doğu’da Yeni Bir Sayfa mı Açılıyor?
İddialar, İsrail’de yükselen “bölgesel normalleşme” gündemiyle paralel ilerliyor. Başbakan Binyamin Netanyahu, İran’a yönelik saldırıların durmasının, bölgedeki yeni normalleşme dalgası için “tarihi bir fırsat sunduğunu” savunmuştu.
Son dönemde Tel Aviv’in dev LED ekranlarında dikkat çeken bir görsel yansıtıldı: ABD Başkanı Donald Trump, İsrail Başbakanı Netanyahu ve Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed Bin Selman aynı karede, çevrelerinde Suriye, Lübnan ve Filistin liderlerinin de bulunduğu bir tablo eşliğinde “Yeni Orta Doğu İçin Yeni Bir Şans” mesajı verildi.
‘İbrahim Anlaşmaları’ Suriye ve Suudi Arabistan’a mı Genişliyor?
İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer’in Washington’a gerçekleştireceği ziyaretin gündeminde, Gazze’de sağlanacak olası ateşkesin ardından İbrahim Anlaşmaları’nın kapsamının genişletilmesi yer alıyor. İsrail basınına göre, Netanyahu’nun temmuz ortasında ABD’ye yapacağı ziyarette bu konular Trump yönetimiyle detaylı biçimde masaya yatırılacak.
Sızan kulis bilgilerine göre, Gazze’deki çatışmalara iki hafta içinde son verilmesi, ardından Suudi Arabistan ve Suriye’nin de dahil edileceği geniş çaplı bir normalleşme planının açıklanması hedefleniyor. Bu kapsamda, Batı Şeria’da sınırlı İsrail egemenliğini içeren iki devletli çözüm formülü de yeniden gündeme getiriliyor.
İbrahim Anlaşmaları Nedir?
İbrahim Anlaşmaları (Abraham Accords), İsrail ile bazı Arap ülkeleri arasında ilişkilerin normalleştirilmesini öngören tarihi diplomatik anlaşmalardır. Anlaşmalar, 2020 yılında ABD’nin arabuluculuğunda imzalanmıştır ve adını, hem Yahudilik, hem Hristiyanlık hem de İslam dinlerinde ortak atalar olarak kabul edilen İbrahim peygamberden alır.
Başlıca İmzacı Ülkeler:
-
Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) – 13 Ağustos 2020
-
Bahreyn – 11 Eylül 2020
-
Sudan – Ekim 2020’de prensipte anlaşma sağlandı
-
Fas – 10 Aralık 2020
Anlaşmanın Temel Amaçları:
- İsrail ile Arap ülkeleri arasında resmi diplomatik ilişkilerin kurulması
- Karşılıklı büyükelçiliklerin açılması, doğrudan uçuşlar, ekonomik ve kültürel iş birliklerinin başlaması
- Bölgedeki gerilimi azaltmak, özellikle İran’a karşı ortak bir güvenlik stratejisi oluşturmak
- ABD’nin bölge siyasetinde nüfuzunu artırması ve Ortadoğu’da yeni bir düzen kurma çabası
Neden Önemli?
- İsrail ile Arap dünyası arasında onlarca yıllık diplomatik kopukluğun kırılmasına yol açtı.
- Daha önce İsrail’i tanıyan tek Arap ülkeleri Mısır (1979) ve Ürdün’dü (1994).
- Anlaşmalar, Filistin sorununu çözmeden normalleşmeye gidilmesini eleştiren taraflarca da tepkiyle karşılandı.
- Filistin Yönetimi, bu anlaşmaları "ihanet" olarak nitelendirdi çünkü geleneksel Arap duruşu, Filistin devletine çözüm bulunmadan İsrail ile ilişki kurmamak yönündeydi.
