Pilot Yüzbaşı Cengiz Topel, Türk Hava Kuvvetleri'nin Kıbrıs'ta şehit olan ilk savaş pilotudur. 2 Eylül 1934 tarihinde İzmit'te doğan Topel, Trabzonlu Tekel tütün eksperi Hakkı Bey ve Mebuse Hanım'ın dört çocuğundan üçüncüsüdür.
İlkokula Bandırma'da başlayan Topel, babasının tayini nedeniyle Gönen'de eğitimine devam etti. 1943 yılında babasını kaybettikten sonra ailesiyle birlikte İstanbul'a taşındı ve Kadıköy Yel Değirmeni Okulu'nda ilk ve orta öğrenimini tamamladı. Lise eğitimine Haydarpaşa Lisesi'nde başlayıp Kuleli Askerî Lisesi'ne geçerek 1953 yılında mezun oldu. 1955 yılında Kara Harp Okulu'nu bitirerek asteğmen rütbesiyle Türk Silahlı Kuvvetleri'ne katıldı. Hava sınıfına ayrılan Topel, pilotaj eğitimi için Kanada'ya gönderildi ve 1957 yılında yurda dönerek Merzifon 5. Ana Jet Üs Komutanlığı'nda göreve başladı. 1961 yılında Eskişehir 1. Hava Ana Jet Üssü'ne atandı ve 1963 yılında yüzbaşılığa terfi etti.
8 Ağustos 1964 tarihinde, Kıbrıs'ın Erenköy bölgesine yapılan hava operasyonunda, Topel, Türk Hava Kuvvetleri'ne ait dört F-100 uçağından oluşan kolun lideri olarak görevlendirildi. Gemikonağı Limanı'nda bulunan Rum gemisini hedef alırken uçağı yerden açılan ateşle vuruldu. Paraşütle atlayarak kurtulmayı başaran Topel, Rumlar tarafından esir alındı ve işkenceyle şehit edildi.
Cengiz Topel'in naaşı, Türkiye'nin yoğun diplomatik çabaları sonucu 12 Ağustos 1964'te Rumlardan alındı. Kıbrıs, Adana, Ankara ve İstanbul'da düzenlenen törenlerin ardından 14 Ağustos 1964 tarihinde Edirnekapı'daki Sakızağacı Hava Şehitliği'nde toprağa verildi.
Cengiz Topel'in adı, Türkiye'nin çeşitli yerlerinde okullara, mahallelere, sokaklara ve caddelere verilerek yaşatılmaktadır. Ayrıca, İzmit'teki Cengiz Topel Havalimanı ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ndeki Cengiz Topel Hastanesi de onun adını taşımaktadır.
Cengiz Topel, Türk milletinin hafızasında cesareti, vatanseverliği ve fedakârlığıyla yer edinmiş bir kahramandır. Onun hikâyesi, Türkiye'nin yakın tarihindeki önemli dönüm noktalarından biri olarak anılmaktadır.
Cengiz Topel'in Otopsi Raporu
Pilot Yüzbaşı Cengiz Topel, 8 Ağustos 1964 tarihinde Kıbrıs'ta şehit düşmüştür. Kendisini esir alan Rumlar tarafından ağır işkencelere uğramış ve bu işkenceler, Lefkoşa Genel Hastanesi'nde yapılan otopsi raporuyla belgelenmiştir. Türk doktor Zihni Uzman, naaşını teslim alırken gördüğü işkence izleri karşısında büyük üzüntü duymuştur. Otopsi raporunda belirtilen bulgular, şehidimizin yaşadığı acıları ve vahşeti açıkça ortaya koymaktadır.
Otopsi Raporunda Belirtilen Bulgular
-
Sol gözü çıkarılmıştır.
-
Edep yerleri ezilmiş ve her iki kolunun pazusu matkapla delinmiştir.
-
Kafasının sol tarafına bir beton çivisi çakılmıştır.
-
Boğazından göbeğine kadar göğsü yarılmıştır.
-
Akciğeri ve kalbi ya eksik ya da yoktur.
Bu bulgular, Cengiz Topel'in esaret sırasında maruz kaldığı sistematik işkencenin boyutlarını gözler önüne sermektedir. Topel'in şehadeti, Türk milletinin hafızasında derin izler bırakmış ve cesareti, vatanseverliği ve fedakârlığıyla anılmaktadır.
