Modern tıbbın en önemli buluşlarından biri olan stent, kalp-damar hastalıklarının teşhis ve tedavisinde devrim niteliğinde bir rol üstleniyor. Gerek kalp krizlerinin önlenmesinde gerek yaşam kalitesinin artırılmasında stent uygulamaları, milyonlarca hastanın hayatını kurtarıyor. Peki stent nedir, nasıl takılır, hangi durumlarda tercih edilir ve sonrasında nelere dikkat edilmelidir? İşte tüm detaylar...
STENT NEDİR?
Stent, vücut içinde daralmış veya tıkanmış damarları veya kanalların açıklığını korumak amacıyla yerleştirilen ince, ağ benzeri metal veya polimer yapılı tüplerdir. En sık kullanım alanı kalp damarlarındaki tıkanıklıkların açılmasıdır. Ancak safra yolları, yemek borusu ve idrar yolları gibi organlara da stent takılabilir.
STENT NEDEN TAKILIR?
Stent takılmasının başlıca nedeni, damarlarda oluşan tıkanıklık veya daralmayı ortadan kaldırarak organlara giden kan akışını düzenlemektir. Özellikle koroner arter hastalıklarında, kalbe giden kan akımı azalır, bu da kalp krizi riskini artırır. Stent sayesinde damar genişletilir ve kan dolaşımı normale döner.
STENT NASIL TAKILIR?
Stent uygulaması genellikle anjiyo sırasında gerçekleştirilir. İşlem lokal anestezi altında, genellikle kasıktan veya bilekten girilerek yapılır. Kateter yardımıyla tıkanıklık bölgesine ulaşıldıktan sonra, balonlu sistemle damar genişletilir ve stent yerleştirilir. İşlem ortalama 30-60 dakika sürer ve hasta çoğu zaman aynı gün taburcu olabilir.
STENT NEREYE TAKILIR?
Stent en sık kalbin ana damarlarına, yani koroner arterlere takılır. Bunun dışında:
- Bacak damarları (periferik arterler)
- Böbrek damarları
- Beyin damarları
- Safra yolları
- Yemek borusu
gibi bölgeler de stent uygulaması için uygundur.
STENT TAKILAN HASTA KAÇ YIL YAŞAR?
Stent takıldıktan sonra yaşam süresi, hastanın genel sağlık durumu ve risk faktörlerine bağlı olarak değişir. Ancak stent uygulaması, yaşam süresini uzatmakla kalmaz; aynı zamanda kalitenin de artmasını sağlar. Yapılan bilimsel araştırmalar, kalp damarlarına stent takılan hastaların önemli bir kısmının 10 yıl ve daha uzun süre komplikasyonsuz yaşadığını ortaya koymaktadır.
ANJİYO STENT TAKILMASI
Anjiyo stent takılması işlemi, hem tanı hem tedavi amaçlıdır. Anjiyografi sırasında damar tıkanıklığı tespit edilirse, aynı seansta balonla genişletilerek stent yerleştirilir. Bu yöntem, hem acil durumlarda hayat kurtarır hem de uzun süreli koruma sağlar.
KALBE STENT TAKILMASI SONRASI
İşlem sonrasında hastanın dikkat etmesi gerekenler:
- İlk 24 saat istirahat
- Kan sulandırıcı ilaçların aksatılmaması
- Ağır egzersizlerden kaçınma
- Stres yönetimi
- Düzenli doktor kontrolü
ANJİYO STENT NEDİR?
Anjiyo stent, tıkanıklık tespit edilen damara yerleştirilen metalik yapıdır. Genellikle balon anjiyografi ile birlikte uygulanır. Bu sistemin temel amacı, damar açıklığını koruyarak kalp krizi riskini azaltmaktır.
ANJİYODA EN FAZLA KAÇ STENT TAKILIR?
Tek seansta 3 ila 4 stente kadar uygulama yapılabilir. Ancak bu sayı, hastanın genel durumu ve damar yapısına göre değişir. Çok sayıda damarda tıkanıklık varsa, stent yerine bypass ameliyatı daha uygun olabilir.
KALBE STENT TAKILDIKTAN SONRA YAN ETKİLERİ
Stent sonrası en sık görülen yan etkiler şunlardır:
- Hafif göğüs ağrısı
- Morarma veya şişlik (kateter giriş yerinde)
- Kanama riski (kan sulandırıcı kullanımı nedeniyle)
- Nadir de olsa stent içinde pıhtı oluşumu
KALBE STENT TAKILMASI RİSKLİ Mİ?
Stent uygulaması, uzman ekipler tarafından yapıldığında oldukça güvenlidir. Ancak:
- Diyabet hastalarında
- Çoklu damar tıkanıklıklarında
- Önceki kalp krizi geçirenlerde
komplikasyon riski daha yüksektir. Bu nedenle işlem öncesinde detaylı değerlendirme şarttır.
ANJİYO VE STENT AYNI MI?
Hayır, aynı değildir. Anjiyo bir tanı yöntemidir; damarlardaki daralma ve tıkanıklığı gösterir. Stent ise bu tıkanıklığın tedavisinde kullanılan metalik yapıdır. Yani anjiyo görüntüler, stent tedavi eder.
STENT TAKILMASI RİSKLİ MİDİR?
Her tıbbi müdahalede olduğu gibi stent işleminin de riskleri vardır. Ancak bu riskler %1’in altındadır. En sık karşılaşılan riskler:
- Stent içinde pıhtı oluşumu
- Damar zedelenmesi
- Nefes darlığı, alerjik reaksiyonlar
STENT KAÇ GÜN KALIR?
Stent kalıcı bir uygulamadır. Takıldıktan sonra ömür boyu damar içinde kalır. Ancak biyoçözünür stentler, zamanla vücut tarafından emilir ve ortadan kalkar.
STENT KALP KRİZİNİ ÖNLER Mİ?
Evet. Kalp damarına yerleştirilen stent, daralmış bölgeyi genişleterek kalbin oksijen ihtiyacını karşılar ve kalp krizi riskini ciddi oranda azaltır. Ancak stent takılması tek başına yeterli değildir; yaşam tarzı değişiklikleri şarttır.
1 STENT YÜZDE KAÇ RAPOR VERİLİR?
SGK ve sağlık kurulları, kalbe stent takılan hastalara genellikle %20 ile %40 arasında rapor oranı verir. Ancak bu oran, stentin sayısına, kalbin genel fonksiyonuna ve diğer sağlık sorunlarına göre değişebilir.
KALP DAMARINA TAKILAN STENT KAÇ YIL DAYANIR?
İlaç kaplı modern stentler, ortalama 10 yıl ve üzeri dayanıklılığa sahiptir. Ancak tekrar tıkanma riski, sigara kullanımı, kolesterol yüksekliği ve diyabet gibi etkenlere bağlı olarak artabilir.
STENT TAKILAN BİR KİŞİ NELERE DİKKAT ETMELİ?
- İlaçlarını düzenli kullanmalı
- Kontrol randevularını aksatmamalı
- Sigara ve alkolü tamamen bırakmalı
- Sağlıklı ve düşük kolesterollü diyet uygulamalı
- Egzersizi ihmal etmemeli
STENT TAKILIYKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
Stent takıldıktan sonra:
- Darbelerden kaçınılmalı
- Enfeksiyon belirtileri gözlenmeli
- Ani göğüs ağrısı veya nefes darlığı durumunda acil yardım alınmalı
- Kan sulandırıcı ilaçlar asla kesilmemeli
ANJİYODA EN FAZLA KAÇ STENT TAKILIR?
Yukarıda belirtildiği gibi, genellikle 3-4 stente kadar uygulanabilir. Ancak bazı hastalarda 5 ve üzeri stent takılması mümkündür. Bu durumda hasta takibi daha sık yapılmalıdır.