Özellikle petekler, süngerler, baloncuklu ambalajlar veya bitki tohumları gibi küçük deliklerden, çıkıntılardan veya pürüzlerden oluşan düzensiz desenlere karşı duyulan irrasyonel korku veya tiksinti bu fobinin temelidir.
Tripofobi nedir, neden olur?
Tripofobi, Yunanca "delik" anlamına gelen "trýpa" ve "korku" anlamına gelen "phóbos" kelimelerinin birleşmesinden oluşur. Halk arasında noktalı şeylere bakamama fobisi veya delikli el hastalığı olarak da bilinir. Ancak tripofobi, resmi olarak bir akıl sağlığı bozukluğu olarak sınıflandırılmamıştır. Genellikle bir fobi veya spesifik tiksinti olarak kabul edilir.
Peki, tripofobi neden olur? Bilimsel araştırmalar, bu fobinin evrimsel kökenlere dayandığını öne sürmektedir. Beyin, küçük ve düzensiz deliklerden oluşan desenleri, zehirli hayvanların (yılanlar, zehirli örümcekler) cilt desenlerine veya hastalıklı dokulara (çiçek hastalığı, parazit enfeksiyonları) benzetir. Bu durum, beynin potansiyel tehlikeye karşı bir savunma mekanizması olarak tiksinti veya korku tepkisi vermesine yol açabilir.
Tripofobi belirtileri nelerdir?
Tripofobi, sadece görsel bir rahatsızlıktan ibaret değildir; aynı zamanda hem fiziksel hem de psikolojik belirtilere yol açabilir.
Yaygın tripofobi belirtileri:
-
Tiksinti ve iğrenme: En temel belirtilerden biridir. Kişi, delikli desenlere baktığında güçlü bir tiksinti hissi duyar.
-
Fiziksel tepkiler: Tüylerin diken diken olması, titreme, kalp çarpıntısı, terleme, mide bulantısı ve baş dönmesi.
-
Anksiyete ve panik: Şiddetli vakalarda, kişi panik atak benzeri semptomlar yaşayabilir, nefes darlığı ve yoğun korku hissedebilir.
-
Görsel rahatsızlık: Desenlerin hareket ettiğini veya derinleştiğini hissetme.
Tripofobi atağı nasıl geçer?
Tripofobi atağı nasıl geçer? Bir tripofobik atağın anahtarı, tetikleyici görselden uzaklaşmaktır.
-
Görseli değiştirin: Mümkünse, ekrandaki görseli kapatın veya başka bir yere bakın.
-
Nefes egzersizleri: Yavaş ve derin nefes alıp vererek sakinleşmeye çalışın. Bu, kalp atış hızını yavaşlatmaya ve anksiyeteyi azaltmaya yardımcı olur.
-
Bilinçli farkındalık (mindfulness): Kendinizi bulunduğunuz ana odaklayarak, fobiye neden olan görselin etkisinden uzaklaşın.
-
Bir uzmana danışın: Eğer fobi gündelik hayatınızı ciddi şekilde etkiliyorsa, bir psikolog veya psikiyatristten yardım alın. Kognitif davranışçı terapi (BDT) gibi tedavi yöntemleri, bu fobiyle başa çıkmak için oldukça etkili olabilir.
