Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) Genel Sekreteri Celeste Saulo, suyun toplumların, ekonomilerin ve ekosistemlerin temel dayanağı olduğunu vurguladı. Saulo, su kaynakları üzerindeki baskının arttığını ve aşırı suyla bağlantılı tehlikelerin yaşam ve geçim kaynaklarını giderek daha fazla tehdit ettiğini belirtti.
ÜÇÜNCÜ YIL ÜST ÜSTE BUZUL KAYBI
WMO’nun son raporuna göre, dünya genelindeki tüm buzul bölgelerinde üçüncü yıl üst üste buz kaybı yaşandı. 2024’te küresel buzullar toplamda 450 gigaton buz kaybetti. Bu miktar, 180 milyon olimpik yüzme havuzunu doldurabilecek hacme denk geliyor. Eriyen buz, küresel deniz seviyesini yalnızca bir yılda 1,2 milimetre yükselterek kıyı bölgelerindeki taşkın riskini artırdı.
KÜÇÜK BUZULLAR TEHLİKEDE
Raporda, küçük buzul bölgelerinin “zirve su” noktasına ulaştığı, yani eriyen buzulların artık daha az su salmaya başladığı belirtildi. Bu durum, su kaynaklarının gelecekte daha da azalabileceği anlamına geliyor.
SU DENGESİZLİĞİNDE ALTINCI YIL
Dünya nehir havzalarının üçte ikisinde olağan dışı koşullar gözlemlendi. Amazon ve Afrika’nın bazı bölgeleri kuraklıkla mücadele ederken, Afrika’nın tropikal kuşağı, Asya ve Orta Avrupa’da normalin çok üzerinde yağış görüldü. Nehirlerin yüzde 60’ında ya taşkın ya da kuruma yaşandı. Bu durum küresel su dengesizliğinin altıncı yılına girildiğini ortaya koydu.
AŞIRI HAVA OLAYLARI CAN ALDI
2024 yılı boyunca aşırı hava olayları milyonlarca insanı etkiledi. Afrika’da aşırı yağışlar 2 bin 500 kişinin hayatını kaybetmesine, 4 milyon kişinin yerinden olmasına yol açtı. Avrupa 2013’ten bu yana en ciddi taşkınları yaşadı ve nehir ağlarının üçte biri kritik taşkın eşiğini aştı. Asya ve Pasifik’teki siklonlar ile rekor yağışlar binin üzerinde can alırken, Brezilya’da güneydeki seller 183 kişiyi öldürdü. Amazon’daki kuraklık ülkenin yüzde 59’unu etkiledi.
“YA ÇOK AZ YA ÇOK FAZLA”
WaterAid temsilcisi Patience Mukuyu, raporun bulgularının yıllardır felaketlerin ön safında yaşayan toplulukların deneyimlerini doğruladığını belirtti. Mukuyu, “Gezegenimizin en hayati sistemi olan su döngüsü kontrolden çıkıyor. İklim krizinin tek bir net sinyali var: ya çok az su var ya da çok fazla” ifadelerini kullandı.
2050’DE 5 MİLYAR İNSAN TEHDİT ALTINDA
Birleşmiş Milletler Su Örgütü’ne göre dünyada yaklaşık 3,6 milyar insan her ay en az bir kez su kıtlığı yaşıyor. Bu sayının 2050’ye kadar 5 milyarı geçeceği tahmin ediliyor.
“VERİ OLMADAN KÖR UÇUŞ”
WMO, küresel su krizine karşı su kaynaklarının izlenmesi, veri paylaşımı ve bilimsel analizlerin artırılması gerektiğini vurguluyor. Genel Sekreter Saulo, “Veri olmadan adeta kör uçuş yapıyoruz” diyerek su krizine yönelik küresel işbirliği çağrısı yaptı.
