Tıpta “herpes zoster” olarak bilinen Zona hastalığı, halk arasında “gece yanığı” adıyla tanınıyor. Su çiçeği geçirmiş kişilerde yıllar sonra yeniden aktifleşen varicella-zoster virüsü, sinir uçlarını etkileyerek ağrı, karıncalanma ve döküntü şeklinde belirtiler oluşturabiliyor. Uzmanlara göre erken teşhis ve doğru tedaviyle hastalığın etkilerini en aza indirmek mümkün.
ZONA HASTALIĞI NEDİR?
Zona, su çiçeğine yol açan varicella-zoster virüsünün sinir köklerinde gizli kaldıktan sonra yeniden canlanmasıyla oluşan bir enfeksiyondur. Genellikle vücudun tek bir tarafında şerit biçiminde döküntülere neden olur. Bu döküntülerle birlikte şiddetli yanma ve batma hissi yaşanabilir.
ZONA NEDEN ORTAYA ÇIKAR?
Hastalığın en temel nedeni, bağışıklık sisteminin zayıflamasıdır. Uzun süreli stres, kronik hastalıklar, ileri yaş, kemoterapi veya bağışıklık baskılayıcı ilaç kullanımı, virüsün yeniden aktifleşmesine neden olabilir. Daha önce su çiçeği geçiren herkes teorik olarak zona riski taşır.
ZONA HASTALIĞININ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Zona genellikle ciltte ağrı veya yanma hissiyle başlar. Ardından kırmızı döküntüler ve içi su dolu kabarcıklar oluşur. En sık görülen belirtiler şunlardır:
Vücudun tek tarafında hissedilen yanma, karıncalanma veya batma hissi,
Ateş, baş ağrısı, yorgunluk,
Döküntülerin birkaç gün içinde kabuk bağlaması,
Bazı hastalarda ağrının döküntüler geçtikten sonra da devam etmesi (postherpetik nevralji).
ZONA HASTALIĞI NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Zona tedavisinde amaç, virüsün yayılımını durdurmak ve ağrıyı hafifletmektir. Hastalığın başlangıcından sonraki ilk 72 saat içinde antiviral ilaç tedavisine başlanması önerilir. Bunun yanında ağrı kesiciler, lokal kremler ve istirahat süreci iyileşmeyi destekler. Erken dönemde uygulanan tedavi, hem ağrının süresini kısaltır hem de komplikasyon riskini azaltır.
KİMLER ZONA RİSKİ ALTINDADIR?
50 yaş ve üzerindeki bireyler,
Bağışıklık sistemi zayıflamış kişiler,
Kanser tedavisi görenler veya uzun süreli kortizon kullananlar,
Yüksek stres altında yaşayanlar. Bu gruplarda zona görülme olasılığı oldukça yüksektir.
ZONA HASTALIĞINDAN KORUNMAK MÜMKÜN MÜ?
Zona aşısı, özellikle 50 yaş üzeri bireylerde hastalığa karşı etkili bir koruma sağlar. Ayrıca sağlıklı beslenme, yeterli uyku ve stresten uzak durmak da bağışıklık sistemini güçlendirerek virüsün yeniden aktifleşme riskini azaltır.