Popüler yarışma programı "Kim Milyoner Olmak İster" bu hafta yine bilgi ve dil meraklılarını ekran başına topladı. Yarışmada sorulan Türkçe deyimler konulu bir soru, hem sosyal medyada hem de dilseverler arasında büyük ilgi gördü. TDK sözlüklerinde geçen deyimlerle ilgili bu soru, yarışmanın en dikkat çeken anlarından biri oldu.
Milyoner’de Sorulan Soru Neydi?
Yarışmacıya yöneltilen soru şu şekildeydi:
“TDK sözlüklerinde hangisiyle başlayan ve ‘ürküttüğü kurbağaya değmemek’ şeklinde biten bir deyim yoktur?”
Şıklarda dört farklı deyim başlangıcı verilmişti:
a) Aldığı abdest
b) Yaptığı hayır
c) Attığı taş
d) Ettiği hayır
Doğru cevap: c) Attığı taş
Bu cevap sonrası pek çok izleyici, deyimlerin doğru olup olmadığını ve TDK sözlüğünde hangilerinin yer aldığını merak etmeye başladı.
TDK’da Yer Alan “Ürküttüğü Kurbağaya Değmemek” Deyimleri Hangileridir?
Türk Dil Kurumu’nun (TDK) deyimler sözlüğünde geçen bazı deyimler şunlardır:
Aldığı abdest, ürküttüğü kurbağaya değmemek
Ettiği hayır, ürküttüğü kurbağaya değmemek
Yaptığı hayır, ürküttüğü kurbağaya değmemek
Bu deyimler, kişinin yaptığı bir iyiliğin ya da dini bir davranışın, sonucunda oluşan zarara değmeyecek kadar küçük fayda getirmesi anlamında kullanılır. Yani "bir şey yapıyor ama sonunda getirdiği fayda, verdiği zarara değmiyor" mesajını içerir.
“Attığı taş, ürküttüğü kurbağaya değmemek” Deyimi Neden Doğru Cevap?
"Attığı taş, ürküttüğü kurbağaya değmemek" ifadesi halk arasında zaman zaman mecaz anlamda kullanılsa da, TDK sözlüğünde kayıtlı bir deyim değildir. Yarışmada sorulan soru da tam olarak bu teknik detaya dayanıyor.
Bu nedenle yarışmanın doğru cevabı olan "c) Attığı taş", TDK kaynaklı olarak doğru kabul edilmiştir.
Deyim Ne Anlama Geliyor?
"… ürküttüğü kurbağaya değmemek" kalıbı, bir davranışın ya da eylemin gereksiz veya amacına ulaşmayan bir sonuç doğurduğunu ifade eder. Genellikle şu anlamda kullanılır:
"Ortaya koyulan çaba ya da yapılan eylem, sonucunda oluşan küçük faydaya bile değmedi."
Bu tür deyimler Türkçede oldukça yaygındır ve günlük dilde mecaz anlamlarla sıkça karşımıza çıkar.
Sosyal Medyada Deyim Sorusu Nasıl Karşılandı?
Soru yayına girer girmez, #Milyoner etiketiyle sosyal medyada pek çok kullanıcı görüşlerini paylaştı. Deyimi bilmeyenler için zorlayıcı bir soru olduğu değerlendirilirken, dil ve edebiyatla ilgilenen izleyiciler için son derece keyifli bir soru olduğu yorumları yapıldı.
Bazı kullanıcılar “Ben bu deyimi ilk kez duydum”, “Deyimler dersine geri dönüyoruz” gibi yorumlar yaparken, diğerleri yarışma programını TDK sözlüklerini hatırlattığı için takdir etti.
Kısaca Özetle: Milyoner Deyim Sorusu ve Doğru Cevap
Soru: TDK sözlüklerinde geçen “… ürküttüğü kurbağaya değmemek” şeklinde biten deyimlerden hangisi yoktur?
Şıklar:
a) Aldığı abdest
b) Yaptığı hayır
c) Attığı taş
d) Ettiği hayır
Doğru Cevap: c) Attığı taş
Sebep: TDK’nın resmi deyimler sözlüğünde bu ifade yer almıyor.
Merak Edenler İçin TDK Deyimler Sözlüğü’ne Nasıl Ulaşılır?
Türk Dil Kurumu’nun resmi internet sitesi üzerinden deyimler sözlüğüne ulaşmak mümkündür:
Web adresi: https://sozluk.gov.tr
Arama kısmına deyimin ilk kelimesini yazmanız yeterlidir.
Resmî deyim kaydı olanlar detaylarıyla birlikte listelenir.
