Çocukların erken yaşta yoğun şekilde ekrana maruz kalmasının dil, konuşma ve iletişim gelişimi üzerinde belirgin etkiler oluşturduğunu belirten Dil ve Konuşma Terapisti Tuğçe Kaya, TÜRKINFORM muhabiri Yaren Tekin’e yaptığı açıklamada klinik gözlemlerine ve terapi sürecindeki deneyimlerine ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Kaya, ekran süresindeki artışın her çocukta aynı sonuçları doğurmasa da dikkat, iletişim niyeti ve dil gelişiminin birçok alanında olumsuz etkilerle karşılaşıldığını ifade etti.
EKRAN MARUZİYETİ DİL GELİŞİMİNİ ETKİLİYOR
Dil ve Konuşma Terapisti Tuğçe Kaya, ekran içeriğinin çocuklar üzerindeki etkilerine ilişkin, “Ekranın çocuklar üzerindeki etkileri genellikle olumsuz olarak bildirilmiştir. Ekran geçişleri, kullanılan karakterler ve ekran içeriği dil gelişimini oldukça olumsuz etkileyebilmektedir” ifadelerini kullandı.
KLİNİK GÖZLEMLERDE DİKKAT ÇEKEN TABLO
Kaya, klinik deneyimlerine dayanarak ekran süresi ile dil gelişimi arasındaki ilişkiye dikkat çekerek, “Klinik içerisindeki gözlemlerimize baktığımda ekran süresindeki artışla dil gelişimi arasında ne yazık ki olumsuz bir etkileşim var. Her çocukta olmamakla birlikte, süredeki artış dilin, konuşmanın ve iletişimin birçok boyutunu etkilemektedir. Bir çocuk ekranı ne kadar fazla kullanırsa, dikkat dağınıklığı, iletişimde kopukluk ve hızlı oyun geçişleri gibi durumlar o kadar fazla görülmektedir” dedi.
“EKRANLA OYALAMA” ALIŞKANLIĞI
Ailelerin günlük yaşamda zorlandıkları anlarda ekrana başvurabildiğini belirten Kaya, “Aileler ne yazık ki bulundukları zor durumdan kaynaklı olarak beslenme anında ya da oyalama sırasında çocuklarını ekranla buluşturabiliyor. Bu durum dil gelişimi, iletişim ve konuşma alanlarını olumsuz etkiliyor” diye konuştu.
AİLELERİN EN SIK YAPTIĞI HATALAR
Ekran sınırı koyma sürecinde yaşanan zorluklara değinen Kaya, “Ailelerin bu süreçte yaptığı en büyük hatalardan biri, ekranı kesmeye karar verdiklerinde ağlama ile karşılaştıkları için tekrar ekrana daha fazla geri dönmeleridir. Bu noktada ailelerin sabırlı olması ve koydukları sınırı korumaları çok önemlidir. Başlarda zor olsa bile bu süreç çocuğun ilerleyen yaşamı için kilit bir noktadır” ifadelerini kullandı.
GÜNLÜK YAŞAMDA DİLİ DESTEKLEME YOLLARI
Ebeveynlerin çocuklarla geçirdiği her anın önemli olduğuna vurgu yapan Tuğçe Kaya, “Günlük yaşantıda ebeveynlerin çocukların dil gelişimini desteklemek için birlikte geçirdikleri en ufak zamanı bile değerlendirmeleri çok kıymetli. Sevdiği oyuncaklarla çocuğun liderliğini takip ederek oyun kurmak, iletişim niyeti göstermek güzel bir başlangıçtır. Anne ve babaların günlük işlerine çocuklarını dahil etmesi ve etkileşimli kitap okumaları da dil gelişimini destekler” dedi.
EKRAN AZALTILDIĞINDA NELER DEĞİŞİYOR
Ekran süresi azaltıldığında etkilerin hemen görülmeyebileceğini belirten Kaya, “Ekran süresini azalttığımızda dil gelişiminde hemen bir artış olmayabilir. Ancak çocuğun çevresini fark etmesi ve dikkat süresinin artması daha gözle görülür değişimler olarak karşımıza çıkmaktadır” şeklinde konuştu.
TERAPİ SÜRECİNDE NASIL BİR YOL İZLENİYOR
Terapi sürecine ilişkin bilgi veren Kaya, “Eğer bir çocuğun akranlarıyla arasındaki gelişim farkı fazlaysa, ekran süresinin bir süre minimuma hatta mümkünse tamamen kesilmesini öneriyoruz. Bu çok zorlayıcıysa ailelere ekran süresini yavaş yavaş azaltmalarını ve sonrasında artırmadan bu sınırı korumalarını tavsiye ediyoruz” dedi.
