Gaps diyeti, sindirim sistemi ile beyin arasındaki bağlantıyı temel alarak bağırsak florasının dengelenmesine yönelik bir beslenme programı olarak uygulanıyor. Sindirim kolaylığı sağlayan gıdaların tercih edildiği bu diyet, bağırsak florasında bozulma yaşayan kişilerde kullanılabiliyor. Program; otoimmün rahatsızlıklar, sindirim sistemi sorunları ve bağırsak kaynaklı çeşitli kronik fiziksel belirtilere sahip bireyler tarafından, doktor önerisi doğrultusunda uygulanıyor.
GAPS DİYETİ NEDİR?
Gaps diyeti, sindirim sistemi ile zihin sağlığı arasında bağlantı bulunduğu görüşüne dayanarak hazırlanıyor. Diyet, organik gıdaların tüketilmesini, paketli ürünlerden uzak durulmasını ve öğünlerde kemik suyu gibi besinlerin kullanılmasını içeriyor. Program üç aşamadan oluşuyor: giriş, tam diyet ve çıkış aşaması. Giriş bölümü kendi içinde alt aşamalara ayrılıyor ve her aşamada farklı besinler tüketiliyor.
GAPS DİYETİ NASIL YAPILIR?
Diyetin uygulanmasında bağırsak sağlığının iyileştirilmesi temel alınıyor. Giriş aşaması, semptomların hafifletilmesi amacıyla et suyu, fermente ürünler ve doğal içeceklerin tüketilmesini kapsıyor. Bu aşama altı basamaktan oluşuyor ve her basamakta farklı gıdalar beslenmeye ekleniyor. Ardından gelen tam diyet aşaması, daha geniş besin çeşitliliğiyle sürüyor ve uzun süreli devam edebiliyor. Son aşama olan çıkış bölümünde ise yasaklı ürünler kontrollü şekilde beslenmeye dahil ediliyor.
GİRİŞ AŞAMASI
Giriş aşaması, bağırsak hassasiyeti yaşayan bireylerde semptomların azaltılması hedefiyle uygulanıyor. Bu süreçte et ve kemik suları ile fermente içecekler tüketiliyor. Altı aşamalı bu bölümde her aşamada yeni besinler listeye dahil edilebiliyor. İlk aşamada ev yapımı kemik suyu, fermente sebze suları ve bitki çayları bulunurken, ilerleyen aşamalarda organik yumurta sarısı, güveç türleri, avokado, zeytinyağı, gaps ekmeği ve çiğ meyveler aşamalı olarak ekleniyor.
TAM DİYET AŞAMASI
Bu aşamada sindirim sisteminin onarılmasına yardımcı olan daha çeşitli gıdalar tüketiliyor. Tam diyet bölümünün etkili olabilmesi için uzun süre uygulanması gerekebiliyor. Gaps diyetinin bu aşamasında belirlenen yasaklara uyulması önem taşıyor ve beslenme düzeni kişiye göre planlanabiliyor.
ÇIKIŞ AŞAMASI
Çıkış aşamasında daha önce diyetten çıkarılan gıdalar kontrollü şekilde tekrar beslenmeye ekleniyor. Bu süreçte küçük porsiyonlarla başlanarak yeni ürünlerin tolere edilip edilmediği takip ediliyor. Ayrıca bağırsak sağlığını olumsuz etkileyebilecek besinlerden kaçınılması ve gerekli görüldüğünde gıda takviyelerinin kullanılması öneriliyor.
GAPS DİYETİ FAYDALARI NELERDİR?
Gaps diyeti, bağırsak florasının dengelenmesine destek sağlıyor. Sindirim sistemindeki zararlı bakterilerin azalması ve yararlı bakterilerin çoğalması, bağışıklık sisteminin güçlenmesine katkıda bulunuyor. Ayrıca şeker tüketiminin sınırlandırılması, candida enfeksiyonuna yönelik beslenme düzeni ve sağlıklı bakterilerin artmasına yönelik uygulamalar diyette önemli yer tutuyor.
GAPS DİYETİNİN OLASI RİSKLERİ VE YAN ETKİLERİ NELERDİR?
Bu diyetin sınırlayıcı yapısı nedeniyle yetersiz enerji alımı yaşanabiliyor. Kısıtlı beslenme programına uyum sağlamakta zorlanan bazı bireylerde stres veya sosyal izolasyon görülebiliyor. Bu nedenle programın sağlık uzmanı kontrolünde planlanması önem taşıyor.
KİMLER GAPS DİYETİNİ UYGULAMALIDIR?
Gaps diyeti, çeşitli nörolojik gelişim bozuklukları, öğrenme güçlükleri, davranış problemleri ve bazı kronik rahatsızlıklara sahip bireylerde uygulanabiliyor. Ayrıca gıda intoleransları veya alerjileri olan kişilerde de doktor tavsiyesiyle kullanılabiliyor.
GAPS DİYETİNDE NE YENİR?
Diyetin temelini fermente ürünler oluşturuyor. Yoğurt, kefir ve probiyotik kaynakları bu grupta yer alıyor. Yeşil yapraklı sebzeler, kemik suyu, organik etler ve balık çeşitleri de programın önemli parçaları arasında bulunuyor. Tüketilecek gıdalar, diyetin aşamasına göre değişiklik gösteriyor.
GAPS DİYETİ NE KADAR SÜRER?
Gaps diyetinin süresi kişiye ve mevcut sağlık durumuna göre değişiyor. Giriş aşaması genellikle birkaç hafta sürerken tam diyet dönemi aylar veya yıllar boyunca devam edebiliyor. Çıkış aşaması ise birkaç ay sürebiliyor. Bu nedenle her aşamanın bir sağlık uzmanıyla birlikte planlanması öneriliyor.
GAPS DİYETİ HAKKINDA SIKÇA SORULAN SORULAR
Gaps diyetinin uygulanma süresi, kişinin sağlık durumu ve ihtiyacına göre değişiyor. Çocuklarda diyetin kullanımına, mevcut sağlık durumuna göre karar veriliyor. Diyet programının temel amacı kilo kaybı değil bağırsak sağlığının desteklenmesi olarak belirtiliyor. Takviye kullanımı ise doktor önerisine bağlı şekilde planlanabiliyor. Diyetin vegan ve vejetaryen bireyler için uygun olmamasının nedeni hayvansal gıdaların yoğun olarak bulunması olarak açıklanıyor.
