Prof. Dr. M. Emel Alphan, kalp hastalıklarının dünyada ve Türkiye’de ölüm nedenlerinin başında geldiğini vurguladı. Dünyada her yıl yaklaşık 18 milyon kişinin kalp-damar hastalıkları ve inme nedeniyle yaşamını kaybettiğini hatırlatan Alphan, kan kolesterol seviyesinin yükselmesinin kalp hastalığı riskini artırdığını söyledi.
HATALI DİYETLER KALP-DAMAR SAĞLIĞINI TEHDİT EDİYOR
Alphan, özellikle karbonhidratı tamamen kısıtlayan ketojenik diyetlerin aşırı yağ ve protein tüketimine yol açarak kolesterolü yükselttiğini ve bağırsak mikrobiyotasını olumsuz etkilediğini ifade etti. Bu durumun kalp-damar hastalıklarının gelişimine zemin hazırlayabileceğini belirtti.
Ayrıca aralıklı açlık diyetlerine ilişkin 2024 yılında yapılan bir araştırmayı hatırlatan Alphan, günde 8 saatten az sürede beslenme düzeni uygulayan kişilerde kardiyovasküler hastalıktan ölüm riskinin yüzde 91 daha yüksek bulunduğunu aktardı.
TÜRKİYE’DE DOLAŞIM SİSTEMİ HASTALIKLARI İLK SIRADA
TÜİK verilerine göre Türkiye’de 2024 yılında ölümlerin yüzde 36’sı dolaşım sistemi hastalıkları nedeniyle gerçekleşti. 2023’te bu oran yüzde 33,6 idi. Alphan, sağlıksız beslenme, hareketsizlik, yüksek tansiyon, aşırı tuz tüketimi, tütün ve alkol kullanımının başlıca risk faktörleri olduğunu ve bu faktörlerin kontrol altına alınmasıyla erken ölümlerin yüzde 80’inin önlenebileceğini vurguladı.
BESLENMEDE YAĞ DENGESİNE DİKKAT
Prof. Dr. Alphan, doymuş yağ ve trans yağ tüketiminden kaçınmanın önemine dikkat çekti:
-
Yağsız beslenme de zararlı: Yağ alımının enerjinin yüzde 20’sinin altına düşmemesi gerektiğini belirtti.
-
Zeytinyağında ölçü: 1 çay bardağı zeytinyağının yaklaşık 900 kalori olduğuna dikkat çekerek aşırı tüketimden kaçınılması gerektiğini söyledi.
-
Hayvansal kaynakları sınırlayın: Kırmızı et, tavuk ve balığın günde 1 porsiyonu aşmamasını önerdi.
-
Bitkisel proteine ağırlık verin: Kurubaklagillerin her gün tüketilmesi gerektiğini vurguladı.
KALP SAĞLIĞINI KORUYAN BESLENME ÖNERİLERİ
Alphan, kalp-damar sağlığı için şu önerileri sıraladı:
-
Tereyağı, kuyruk yağı ve trans yağ içeren besinlerden uzak durun.
-
Kızartmalardan kaçının, az yağlı süt ve yoğurt tercih edin.
-
Sebze ve meyve tüketimini günde 5-10 porsiyon olacak şekilde artırın.
-
Fındık, ceviz ve badem gibi kuruyemişleri ölçülü tüketin.
-
Rafine şekerden uzak durun, tam tahıllara yönelin.
AKDENİZ VE DASH DİYETLERİ KORUYUCU
Dünyada en sağlıklı beslenme modeli olarak kabul edilen Akdeniz, DASH ve vejetaryen diyetlerinin hipertansiyon ve kalp hastalıklarına karşı koruyucu olduğunu belirten Alphan, tuzun azaltılması ve düzenli sebze-meyve tüketiminin önemini vurguladı.
TAKVİYELER YERİNE DOĞAL BESLENME
Prof. Dr. Alphan, tek başına vitamin veya mineral takviyesi yerine, renkli sebze ve meyvelerle beslenmenin daha faydalı olduğunu söyledi. Sebze ve meyvelerdeki fitonutrient ve antioksidanların kalp-damar hastalıklarına karşı koruyucu etkisine dikkat çekti.
