Tedavi edilmediği takdirde ciddi görme kayıplarına hatta körlüğe yol açabilir. Bu durum, oftalmoloji alanında acil müdahale gerektiren önemli bir göz hastalığıdır. Keratit, bulaşıcı (enfeksiyöz) veya bulaşıcı olmayan (non-enfeksiyöz) nedenlerle ortaya çıkabilir.
Keratit Nedenleri
Keratitin birçok farklı nedeni bulunmaktadır:
- Bakteriyel Keratit: En yaygın nedenlerden biridir ve özellikle kontakt lens kullanıcıları arasında sık görülür. Hijyen kurallarına uyulmaması, lenslerin uzun süre takılması veya kontamine lens solüsyonları bakterilerin korneaya yerleşmesine zemin hazırlar.
- Viral Keratit: Herpes simpleks virüsü (uçuk virüsü) en sık karşılaşılan viral nedendir. Ayrıca Varisella-zoster virüsü (suçiçeği ve zona virüsü) de keratite yol açabilir.
- Mantar Keratiti: Genellikle göz yaralanmaları (özellikle bitkisel materyallerle temas) veya kontakt lens kullanımı sonrası mantar sporlarının göze girmesiyle oluşur. Tedavisi uzun ve zorludur.
- Akantamöba Keratiti: Nadir görülen ancak çok ciddi bir enfeksiyon olup, genellikle kirlenmiş su (yüzme havuzları, musluk suyu) ile temas eden kontakt lens kullanıcılarında ortaya çıkar. Tedavisi son derece güçtür ve kalıcı görme kaybına neden olabilir.
- Non-enfeksiyöz Keratit: Göz kuruluğu, alerjik reaksiyonlar, kimyasal yanıklar, aşırı ultraviyole (UV) ışık maruziyeti (örneğin kaynakçı gözü), korneal travmalar (çizik veya yabancı cisim) veya bağışıklık sistemi hastalıkları gibi enfeksiyon dışı faktörler de kornea iltihabına yol açabilir.
Keratit Belirtileri Nelerdir?
Keratit belirtileri genellikle ani başlar ve şiddeti nedenine göre değişebilir. Erken tanı ve tedavi için bu belirtilerin farkında olmak hayati önem taşır.
- Göz Ağrısı: Genellikle şiddetli ve batıcı bir ağrı hissidir. Gözü hareket ettirdikçe veya dokundukça artabilir.
- Gözde Kızarıklık: Göz beyazının (sklera) ve korneanın çevresindeki kan damarlarının genişlemesi sonucu belirginleşen bir kızarıklıktır.
- Bulanık Görme veya Görme Azalması: Kornea iltihaplandığında şeffaflığını kaybeder, bu da ışığın retinaya düzgün ulaşmasını engelleyerek bulanık görmeye neden olur.
- Işık Hassasiyeti (Fotofobi): Parlak ışığa maruz kalındığında gözde ağrı ve rahatsızlık hissi.
- Aşırı Göz Yaşarması: Gözün tahrişe karşı doğal bir tepkisidir.
- Yabancı Cisim Hissi: Gözde kum veya kir varmış gibi sürekli bir rahatsızlık hissi.
- Göz Akıntısı: Enfeksiyona bağlı olarak şeffaf, beyaz, sarımsı veya yeşilimsi olabilen akıntı.
- Göz Kapağında Şişlik: İltihap, göz kapaklarında da şişliğe yol açabilir.
Bu belirtilerden herhangi birini yaşayan kişilerin vakit kaybetmeden bir göz doktoruna başvurması gerekmektedir.
Keratit Tedavisi ve Süreci
Keratit tedavisi, iltihabın nedenine ve şiddetine bağlı olarak değişiklik gösterir. Tedavinin başarısı, erken teşhis ve doğru tanıya büyük ölçüde bağlıdır.
Tanı Süreci
Göz doktoru, hastanın şikayetlerini dinledikten sonra kapsamlı bir göz muayenesi yapar. Bu muayene genellikle slit lamba (biyomikroskop) kullanılarak yapılır, bu sayede kornea detaylı bir şekilde incelenir. İltihabın nedenini belirlemek için korneadan örnek (kültür) alınarak laboratuvarda incelenmesi gerekebilir. Özellikle enfeksiyöz keratit şüphesi varsa bu test kritik öneme sahiptir.
Tedavi Yöntemleri
- Bakteriyel Keratit: Genellikle yüksek dozlu antibiyotik göz damlaları ile tedavi edilir. Şiddetli vakalarda ağızdan alınan antibiyotikler de eklenebilir.
- Viral Keratit: Antiviral göz damlaları veya ağızdan alınan antiviral ilaçlar kullanılır. Herpes simpleks keratitinde kortikosteroid damlalar dikkatli bir şekilde ve sadece doktor kontrolünde kullanılabilir, çünkü yanlış kullanımı durumu kötüleştirebilir.
- Mantar Keratiti: Antifungal göz damlaları ve bazen ağızdan alınan antifungal ilaçlar ile tedavi edilir. Mantar keratitinin tedavisi diğer enfeksiyon türlerine göre daha uzun sürebilir ve daha dirençli olabilir.
- Akantamöba Keratiti: Bu tür, en zorlu tedavi edilen keratitlerden biridir. Genellikle birden fazla antiparaziter göz damlası kombinasyonu uzun süre boyunca kullanılır. Tedavi aylarca sürebilir.
- Non-enfeksiyöz Keratit: Altta yatan nedene göre tedavi edilir. Örneğin, göz kuruluğuna bağlı ise yapay göz yaşı damlaları ve nemlendirici jeller, alerjik ise antialerjik damlalar, travma kaynaklı ise koruyucu önlemler ve iyileşmeyi hızlandırıcı damlalar kullanılabilir.
Keratit Tedavisi Ne Kadar Sürer?
Keratit tedavisi süresi, iltihabın nedeni, şiddeti, hastanın genel sağlık durumu ve tedaviye verdiği yanıta göre büyük farklılıklar gösterir.
- Hafif bakteriyel veya viral keratit: Genellikle birkaç gün ila bir hafta içinde iyileşme belirtileri gösterebilir ve tedavi 1-2 hafta sürebilir.
- Ciddi enfeksiyonlar (mantar, akantamöba) veya kronik viral keratit: Tedavi aylarca, hatta bazı durumlarda daha uzun sürebilir. Bu süreçte düzenli doktor kontrolleri ve ilaç kullanımına harfiyen uyum çok önemlidir.
Tedavi sürecinde belirtilerin azalmasıyla ilaç kullanımını kesmek, hastalığın tekrarlamasına veya daha dirençli hale gelmesine yol açabilir. Bu nedenle doktorun belirlediği tedavi planına tam olarak uyulmalıdır.
Olası Komplikasyonlar ve Önleme
Tedavi edilmeyen veya yanlış tedavi edilen keratit, kalıcı kornea skarı (iz), kornea ülseri, kornea perforasyonu (delinme) ve ciddi görme kaybı gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bazı durumlarda kornea nakli gerekebilir.
Keratiti önlemek için alınabilecek önlemler:
- Kontakt lens kullananlar için hijyen kurallarına (elleri yıkama, lensleri temiz solüsyonla temizleme ve dezenfekte etme, süresi dolan lensleri atma, lensle uyumama) harfiyen uyulması.
- Göz yaralanmalarından kaçınmak için tehlikeli işlerde veya spor yaparken koruyucu gözlük kullanmak.
- Göz kuruluğu veya alerji gibi altta yatan göz rahatsızlıklarının düzenli tedavisi.
- Herhangi bir göz rahatsızlığında erken dönemde doktora başvurmak.
Unutulmamalıdır ki, göz sağlığı hayati öneme sahiptir ve herhangi bir şüphe durumunda uzman bir göz doktoruna danışmak en doğru yaklaşımdır.
