Son yıllarda yazlarla birlikte anılmaya başlanan başka bir gerçek daha var: Orman yangınları!

Üstelik bu yangınların sayısı ve şiddeti her geçen yıl artıyor. Aşırı sıcak hava dalgalarıyla birleşen bu yangınlar, hem doğayı hem de yaşam alanlarımızı tehdit ediyor. Peki küresel ısınma ve orman yangınları arasında nasıl bir ilişki var?

Küresel Isınmanın Etkileri Gözle Görülüyor

Türkiye başta olmak üzere Akdeniz iklimine sahip ülkelerde yaz aylarında çıkan orman yangınları artık neredeyse rutin bir felaket haline gelmiş durumda. Ancak geçmiş yıllardan farklı olarak bugün bu yangınlar daha sık, daha büyük alanlarda ve daha zor kontrol altına alınabilir şekilde karşımıza çıkıyor. İklim bilimciler bu durumu uzun süredir uyarıyor: Dünya ısınıyor, ekstrem hava olayları artıyor ve doğa buna tepki veriyor.

Kıvılcımdan Felakete Doğru

Bilimsel verilerde bu görüşü destekliyor. Küresel sıcaklık ortalamaları son 150 yılda belirgin şekilde arttı. 2023 yılı, şimdiye kadar kaydedilmiş en sıcak yıl olarak tarihe geçti. Türkiye’de de Haziran-Temmuz-Ağustos aylarında 40 derecenin üstüne çıkan sıcaklıklar artık sıra dışı değil, neredeyse olağan hale geldi. Bu sıcaklıklar yalnızca insan sağlığını değil, ormanların da doğal dengesini bozuyor.

Aşırı sıcaklar, orman tabanındaki nemi azaltıyor. Kuruyan yapraklar, çalılar ve kozalaklar adeta bir kıvılcım bekleyen barut fıçısına dönüşüyor. Bu şartlarda sigara izmariti gibi küçük bir etken bile devasa yangınlara sebep olabiliyor. Ayrıca sıcak havalarda artan rüzgar, yangının yayılma hızını katlıyor. Yani iklim değişikliği, yangınların çıkmasında değil ama büyüyüp felakete dönüşmesinde büyük rol oynuyor.

Sadece Doğa Değil İnsan da Yanıyor

Yangınların yalnızca çevresel değil, ekonomik ve sosyal etkileri de büyük.

Tarım alanları yok oluyor, hayvancılık zarar görüyor, turizm sekteye uğruyor. Bölge halkı hem maddi hemde psikolojik anlamda ciddi zorluklarla karşılaşıyor. Ormanlar sadece ağaç topluluğu değil; bir ekosistem, bir yaşam kaynağı. Bu kaynağın yok olması, uzun vadede tüm canlıları etkileyen bir zincirleme etki yaratıyor.

Yangınlar Tesadüf Değil, Sonuç

Elbette ki yangınların tamamı küresel ısınma kaynaklı değil. İnsan hatası, sabotaj ya da ihmal gibi nedenler de mevcut. Ancak iklim değişikliği, bu hataların sonuçlarını çok daha yıkıcı hale getiriyor. Dolayısıyla çözüm yalnızca bireysel dikkatle sınırlı değil; daha büyük, sistematik bir değişim gerekiyor.

Yangınlarla Mücadele Hepimizin Sorumluluğu

Orman yangınlarını azaltmak için alınabilecek önlemler sadece yangın söndürme ekiplerinin işi değil. Bu, hepimizin sorumluluğunda olan bir iklim mücadelesi. Enerji kullanımından, tüketim alışkanlıklarına kadar pek çok alanda atılacak küçük adımların büyük sonuçları olabilir.

Son Söz

Unutmayalım ki; doğaya karşı değil, doğayla birlikte yaşamak zorundayız. Aksi halde doğa bize her yaz, ateşin diliyle konuşmaya devam edecek.