Milli İstihbarat Teşkilatı, Milli Mücadele döneminde istihbarat faaliyetleriyle tanınan Ahmet Esat Tomruk, namıdiğer “İngiliz Kemal” hakkında olumsuz görüş içeren 1940 tarihli belgeyi kamuoyuyla paylaştı. MİT ayrıca, 1942 yılında Almanya’nın Türkiye Büyükelçisi Franz von Papen ile İzmirli bir muhtar arasındaki yazışmaları da arşivine ekledi.
MİT “İNGİLİZ KEMAL” RAPORUNU YAYIMLADI
MİT’in resmi internet sitesinde “Özel Koleksiyon” başlığı altında yayımlanan yeni belgeler arasında, Milli Mücadele yıllarının tanınmış istihbaratçılarından Ahmet Esat Tomruk’a ilişkin 26 Aralık 1940 tarihli bir istihbarat raporu yer aldı. Raporda, “İngiliz Kemal” olarak bilinen Tomruk’un çeşitli isimlerle anıldığı, zaman zaman üst makamlara hizmet teklif ettiği, ancak güvenilir bulunmadığı belirtildi.
Milli Emniyet Hizmeti Riyaseti (MAH) tarafından Genelkurmay Başkanlığına gönderilen belgede, Tomruk’un “samimi ve dürüst bir karakter taşımadığı” değerlendirmesi yapıldı. Raporda, Bulgarlarla yakın temas kurduğu, bir İngiliz kadınla birlikte yaşadığı ve farklı istihbarat servisleriyle bağlantı kurmaya çalıştığı bilgileri yer aldı.
Ayrıca belgede, Tomruk’un sarhoşluk ve kumar alışkanlıklarının bulunduğu, verdiği bilgilerin güvenilir görülmediği ifade edildi. MİT’in yayımladığı belgede “İngiliz Kemal”in bir fotoğrafı da bulunuyor.
ALMAN BÜYÜKELÇİ VON PAPEN’E YAZILAN MEKTUP DA GÜN YÜZÜNE ÇIKTI
MİT’in paylaştığı bir diğer belge, Alman diplomat ve devlet adamı Franz von Papen’in Türkiye’de büyükelçilik yaptığı döneme ait yazışmalardan oluştu. 9 Mart 1942 tarihli belgede, İzmir Karşıyaka’ya bağlı Şemikler köyü muhtarı Şakir’in Von Papen’e gönderdiği mektuba karşılık verilen teşekkür yazısı yer aldı.
Von Papen mektubunda, Türk halkından aldığı tebrikler arasında Şakir’in yazısının kendisini özellikle memnun ettiğini belirterek “Milletlerimiz arasındaki büyük dostluğun güçlenmesi için çalışmaktan mutluluk duyacağım” ifadelerini kullandı.
İzmir Merkez Amirliğinin 21 Nisan 1942 tarihli yazısında ise konunun takibe alındığı görüldü. Belgede, muhtar Şakir’in Almanlara duyduğu sempati nedeniyle Von Papen’e geçmiş olsun dileklerini ilettiği, şahsen tanışmadığını söylediği belirtildi.
