Bu makale, mobbingin ne olduğunu, nedenlerini, belirtilerini ve hukuki sonuçlarını enine boyuna inceleyerek, bu önemli konuyu tüm yönleriyle aydınlatmayı amaçlamaktadır.
Mobbing nedir ve örnekleri nelerdir?
Mobbing, bir iş yerinde bir kişiye veya bir grup çalışana karşı sistematik, sürekli ve kasıtlı olarak uygulanan psikolojik şiddettir. Bu eylemler, bireyin itibarını zedelemeyi, onu iş hayatından dışlamayı, yıldırmayı ve psikolojik olarak çökertmeyi hedefler. Sadece fiziksel değil, aynı zamanda sözlü ve davranışsal olarak da gerçekleşebilir. Peki, yaşanmış mobbing örnekleri nelerdir?
-
Sürekli eleştiri ve aşağılama: Bir çalışanın yaptığı her işin sürekli olarak kusurlu bulunması ve bu durumun herkesin önünde dile getirilerek küçük düşürülmesi.
-
Sorumluluk verilmemesi veya anlamsız işler yüklenmesi: Yetenek ve deneyime sahip bir çalışanın kasıtlı olarak pasifize edilmesi ya da ona becerileriyle alakasız, değersiz işler verilmesi.
-
Sözlü taciz ve bağırma: Bir yönetici veya çalışma arkadaşının, çalışana sürekli olarak bağırmak mobbing midir? şeklinde bir soruya cevap teşkil edecek şekilde, alenen bağırması ve onu tehdit etmesi. Evet, bu davranış kesinlikle mobbing kapsamına girer.
-
Sosyalleşmeden dışlama: Ekip toplantılarına çağrılmama, önemli bilgilerin saklanması ve ofis içi sosyal etkinliklerden izole edilme.
-
Cinsel mobbing nedir? Cinsel mobbing, iş yerinde cinsel içerikli imalar, şakalar, istenmeyen dokunuşlar veya cinsel istismar tehditlerini içeren bir psikolojik şiddet türüdür. Bu, özellikle hassas ve ciddi bir mobbing çeşididir.
Mobbing yapıldığını nasıl anlarız?
Mobbingin farkına varmak, bu durumla başa çıkmanın ilk adımıdır. Eğer bir çalışana karşı sistematik olarak belirli davranışlar sergileniyorsa, bu bir mobbing göstergesi olabilir.
İş yerinde mobbingin yaygın belirtileri şunlardır:
-
Sürekli stres ve anksiyete: İş yerine gitmek istememe, uyku sorunları ve sürekli endişe hissi.
-
Özgüven kaybı: Kendine duyulan inancın azalması ve yetersizlik hissi.
-
Fiziksel şikayetler: Baş ağrısı, mide sorunları ve kronik yorgunluk gibi strese bağlı fiziksel rahatsızlıklar.
-
Depresif belirtiler: İşten uzaklaşma, sosyal izolasyon ve motivasyon kaybı.
-
İş performansında düşüş: Odaklanma güçlüğü ve sürekli eleştiri baskısı altında performansın azalması.
Mobbing cezası ne kadardır?
Mobbing, Türk hukuk sisteminde "psikolojik taciz" olarak tanımlanmakta olup, bu eylemlerin hukuki sonuçları bulunmaktadır. Mobbinge maruz kalan kişi, İş Kanunu, Türk Borçlar Kanunu ve Türk Ceza Kanunu kapsamında yasal yollara başvurabilir.
-
Tazminat Davası: Mağdur, manevi ve maddi tazminat davası açarak yaşadığı zararın karşılanmasını talep edebilir. Bu davada tazminat miktarı, olayın şiddetine, süresine ve mağdurun uğradığı zararın boyutuna göre değişkenlik gösterir.
-
İş Sözleşmesinin Feshi: İşçi, mobbinge maruz kaldığı gerekçesiyle iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir ve kıdem tazminatını talep edebilir.
-
Ceza Hukuku Boyutu: Mobbingin içeriğine göre, Türk Ceza Kanunu'nda yer alan tehdit, hakaret, cinsel taciz veya görevi kötüye kullanma gibi suçlardan dolayı ceza davası da açılabilir. Bu davaların sonucunda sanık, hapis cezası veya adli para cezasına çarptırılabilir.
Bu cezaların ne kadar olacağı, her somut olayın kendi özelliklerine, delillere ve yargıcın takdirine göre belirlenir. Bu nedenle mobbing cezası ne kadardır? sorusunun kesin bir cevabı olmamakla birlikte, yasal sürecin mağdur lehine sonuçlanma ihtimali oldukça yüksektir.
