Azerbaycan'ın bağımsızlık sonrası siyasi yapılanmasında kritik rol üstlenen eski Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev, 12 Aralık 2003'te 80 yaşında hayatını kaybetti. Aliyev, hem Sovyet döneminde hem de bağımsız Azerbaycan'da üstlendiği görevlerle ülkesinin tarihine yön veren isimlerden biri olarak anılıyor.
HAYDAR ALİYEV KİMDİR?
1923'te Nahçıvan'da doğan Haydar Aliyev, devlet güvenlik teşkilatlarında yükselerek Azerbaycan KGB Başkanlığı'na kadar çıktı. KGB kariyerinde hızla yükselen Aliyev, 1967'de Azerbaycan KGB Başkanlığına getirildi ve kendisine tümgeneral rütbesi verildi. Ardından 1969'da Azerbaycan Komünist Partisi Birinci Sekreteri oldu ve bu görevle Sovyet Azerbaycan'ının en etkili lideri haline geldi. 1982'de Moskova'ya davet edilerek SSCB Komünist Partisi Merkez Komitesi Siyasi Bürosu üyeliğine seçildi.
BAĞIMSIZLIK SONRASI SİYASETE DÖNÜŞ
1987'de Sovyetler Birliği'nin lideri Mihail Gorbaçov'un yürüttüğü politikalara karşı çıkarak görevlerinden istifa eden Aliyev, 1990'da Azerbaycan'a döndü. Aynı yıl Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti hem de Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti milletvekili seçildi. 1991'de Komünist Partiden ayrıldı. Azerbaycan'ın siyasi krizle sarsıldığı dönemde, 1993 yılında Meclis Başkanlığı'na seçildi ve kısa süre sonra yapılan seçimlerle cumhurbaşkanlığı görevini devraldı.
KAÇ YIL İKTİDARDA KALDI?
Aliyev, 1993-2003 yılları arasında yaklaşık 10 yıl Azerbaycan Cumhurbaşkanı olarak görev yaptı. Bu süreçte ülkenin siyasi istikrarını sağlamaya ve bağımsızlık sonrası devlet kurumlarını güçlendirmeye odaklandı. Enerji anlaşmaları, Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattı süreci ve Karabağ politikaları dönemin dikkat çeken politikaları oldu.
BIRAKTIĞI MİRAS
Haydar Aliyev 2003 seçimlerine sağlık problemleri nedeniyle katılamamış olsa da, seçimlerde oğlu İlham Aliyev'e desteğini sürdürdü. İlham Aliyev 2003 seçimlerinde cumhurbaşkanı olarak seçildi. Seçimlerden kısa süre sonra Haydar Aliyev'in sağlık sorunları ağırlaştı.
HAYDAR ALİYEV NE ZAMAN ÖLDÜ?
2003 yılı boyunca sağlık sorunları yaşayan Aliyev, Başkanlık seçimlerinden çekildi. Tedavi için gittiği ABD'de 12 Aralık 2003'te hayatını kaybetti. Cenazesi Bakü'de devlet töreniyle toprağa verildi.
TÜRKİYE İLİŞKİLERİ: BİR MİLLET, İKİ DEVLET!
Azerbaycan-Türkiye ilişkilerinde sıkça duyduğumuz "bir millet, iki devlet" sözü Haydar Aliyev'in meşhur sözüydü. Bu söz zaman içinde Azerbaycan ile Türkiye ilişkilerinin siyasi, askeri ve kültürel bağlarını anlatan bir slogan haline geldi.
