Bu gibi durumlarda, hastaların hayatta kalma şansını maksimize etmek için uygulanan hayati bir süreç olan triyaj, Fransızca kökenli bir kelime olup "ayırmak, sınıflandırmak" anlamına gelir. Acil servise başvuran hastaların durumlarının ciddiyetine göre önceliklendirilmesini sağlayan bu sistem, modern tıp pratiğinin ayrılmaz bir parçasıdır.
Triyaj ne anlama gelir?
Triyaj, bir acil durum veya yoğun hasta akışı sırasında, hastaların durumlarının ciddiyetine ve tedaviye olan aciliyetine göre sınıflandırılması işlemidir. Bu, en ağır hastaların en kısa sürede tedaviye alınmasını, hayatta kalma şansı en düşük olanların ise kaynak israfını önlemek amacıyla en son tedavi edilmesini sağlar.
Triyajın temel amacı:
-
En çok sayıda hayatı kurtarmak: Sınırlı kaynaklarla en iyi sonuçları elde etmek.
-
Kaynakları verimli kullanmak: Hangi hastaya ne kadar kaynağın ayrılacağını belirlemek.
-
Kargaşayı önlemek: Acil servislerde düzeni ve akışı sağlamak.
Triajı kim yapar?
Triajı kim yapar? sorusunun cevabı, genellikle deneyimli ve bu konuda eğitim almış bir sağlık profesyonelidir. Bu kişi bir doktor, hemşire veya paramedik olabilir. Triyaj uzmanı, hastanın nabzını, solunumunu, kan basıncını ve bilincini hızlıca değerlendirerek hastayı uygun triyaj kategorisine atar. Bu süreç, saniyeler içinde karar vermeyi gerektiren, yüksek sorumluluk gerektiren bir iştir.
Triyaj kodları nelerdir?
Triyaj, hastaları sınıflandırmak için evrensel olarak kabul görmüş, genellikle renk bazlı kodlar kullanır. Triyaj kodları nelerdir?
-
Kırmızı Kod: Acil tedavi gerektiren, hayatı tehdit edici durumlar.
-
Örnek: Şiddetli kanama, açık solunum yolu tıkanıklığı, bilinç kaybı.
-
-
Sarı Kod: Ağır ancak hayatı tehdit edici olmayan durumlar. Tedavinin birkaç saat içinde başlaması gerekir.
-
Örnek: Orta düzeyde yanıklar, kırık kemikler, kontrol altına alınabilen kanamalar.
-
-
Yeşil Kod: Hafif yaralanmalar veya durumlar. Tedavinin birkaç saat içinde yapılması hastanın hayatını riske atmaz.
-
Örnek: Küçük kesikler, hafif ezilmeler, burkulmalar.
-
-
Siyah Kod: Hayatta kalma şansı çok düşük olan veya vefat etmiş hastalar.
-
Örnek: Şiddetli kafa travması, çoklu organ yetmezliği, büyük kan kaybı.
-
Triyaj sıralaması nedir? Triyaj kaça ayrılır?
Triyaj sıralaması nedir? sorusunun cevabı, yukarıda belirtilen kodlara göre bir önceliklendirme listesidir. Triyaj kaça ayrılır? sorusunun cevabı ise, dört ana kategoriye ayrılmasıdır. Bu sıralama, acil servisin çalışma prensibini oluşturur ve tedaviye hangi hastadan başlanacağını belirler. En öncelikli hastalar kırmızı kod ile, en az öncelikli olanlar ise yeşil kod ile sınıflandırılır. Siyah kod, genellikle kaynak israfını önlemek için diğer hastalar tedavi edildikten sonra ilgilenilen gruptur.
