PSR J2322-2650b, şekliyle limona benzeyen nadir gezegenlerden biri olarak dikkat çekiyor ve bir pulsarın yörüngesinde dönüyor. Pulsarlar, büyük kütleli yıldızların süpernova patlaması sonrası geride bıraktığı, son derece yoğun ve hızlı dönen nötron yıldızları olarak biliniyor.
Washington’daki Carnegie Yer ve Gezegenler Laboratuvarı’ndan Peter Gao, verileri inceledikten sonra ekibin tepkisini, “Hepimizin ağzından aynı cümle çıktı: ‘Bu da ne?’ Beklediğimizden son derece farklıydı” sözleriyle aktardı.
Keşif, pulsarın etrafında dönen “kara dul” sistemlerinden biri olarak kayda geçti. Ancak PSR J2322-2650b’nin oluşum mekanizması hâlâ bilim insanları için büyük bir soru işareti. Gezegenin pulsara yakınlığı ve yoğun yerçekimi etkisi, onu uzunlamasına bir limon şeklinde şekillendirdi.
Şaşırtıcı olan bir diğer özellik ise gezegenin atmosferi. Zhang, “Bir ötegezegende beklediğimiz su, metan veya karbondioksit yerine moleküler karbon tespit ettik” dedi. PSR J2322-2650b’nin atmosferi çoğunlukla helyum ve karbondan oluşuyor ve bu bileşim, bilinen gezegen oluşum teorilerini zorluyor.
UZAYDA 'KARADUL' SİSTEMİ NEDİR?
Astronomide “karadul sistemi”, adını karadul örümceğinden alıyor. Bu sistemlerde, yoğun ve hızlı dönen bir pulsar veya nötron yıldızı ile ona eşlik eden daha küçük bir gök cismi bir arada bulunuyor. Pulsarlar, büyük yıldızların süpernova patlaması sonrası geride kalan yoğun yıldız kalıntılarıdır ve güçlü elektromanyetik radyasyon yayarlar.
Sistemin diğer üyesi olan küçük gök cismi, bazen bir ötegezegen, bazen de daha küçük bir yıldız kalıntısı olabiliyor. Pulsarın yoğun yerçekimi ve radyasyonu, bu eşlik eden cismi yavaş yavaş etkileyebilir; hatta kütlesini kaybetmesine yol açabilir. İşte buradan geliyor “karadul” benzetmesi: Tıpkı karadul örümceğinin dişisinin erkeğini yemesi gibi, pulsar da eşlik eden gök cismini zamanla zayıflatabiliyor.
Bu sistemler, hem yıldız evrimi hem de gezegen oluşumu konularında bilim insanları için önemli araştırma alanları oluşturuyor. Örnek olarak, PSR J2322-2650b ötegezegeni de böyle bir kara dul sistemi içinde yer alıyor ve pulsarın etkisiyle şekli ve atmosferi olağan dışı hâle gelmiş durumda.
