Roma İmparatorluk dönemi Aphrodisias’ında ayrıcalıklı vatandaşlar, meclis toplantılarına katılmak için tiyatroya gider, hamamda vakit geçirir ve dini törenlerde kurban adarlardı. Stadyumda atletizm yarışlarını izler, şehrin uzun mermer sütunlu geçitlerinde dolaşarak sohbet eder, alışveriş yapabilir ya da oyun tablolarıyla eğlenebilirlerdi. Akşamları ise evlerinde özel gösterilerin yapıldığı yemek partileri düzenlenirdi. Zanaatkarlar gündüzleri heykeltıraşlık, marangozluk ve inşaat işleriyle uğraşırken, hizmetkarlar ve köleler el işleriyle meşgul olurdu.
APHRODİSİAS'IN ÖNEMİ VE KAZI ÇALIŞMALARININ BULGULARI
BBC Türkçe’ye konuşan Afrodisias Antik Kenti Kazı Başkan Yardımcısı Dr. Serra Somersan, kentin sosyal yaşamına ilişkin bilgilerin yazıtlar ve heykeller üzerinden elde edildiğini belirtiyor. Aphrodisias, Roma İmparatorluk döneminin önemli heykeltıraşlarının yetiştiği atölyelere ev sahipliği yaptı. Mermerlerin çıkarılması, işlenmesi ve sergilenmesi süreci bugün adım adım takip edilebiliyor. Kentte bulunan onurlandırma heykelleri ve üzerlerindeki yazıtlar, dönemin sosyal yapısı ve günlük hayatı hakkında en doğrudan kaynaklar arasında yer alıyor.
KENTİN TARİHSEL GELİŞİMİ
Aphrodisias ismini aşk ve güzellik tanrıçası Aphrodite’den alıyor. Dr. Somersan, kentteki Aphrodite figürlerinin yerel Anadolu tanrıçası olduğunu, ancak MÖ 2. yüzyılda Helenistik etkilerle Yunan mitolojisindeki Aphrodite ile özdeşleştiğini ifade ediyor. Roma imparatorluğunun uzak noktalarındaki işleyiş ve kültürel etkileşimler Aphrodisias kazıları sayesinde gün yüzüne çıkıyor.
APHRODİSİAS'TA ÖNEMLİ YAPILAR
MS 2. yüzyılda inşa edilen stadyum atletizm yarışlarına ev sahipliği yaptı. MS 3.-5. yüzyıllarda ise gladyatör ve hayvan dövüşleri yapıldı. Kentin ortasındaki devasa havuz alanı, Palmiye Parkı olarak adlandırılıyor ve diğer antik kentlerde nadiren görülen önemli bir yapıyı temsil ediyor. Kazılar devam ederken, katedral, tiyatro, meclis binası ve Hadrian Hamamı gibi yapılar da gün yüzüne çıkarıldı.
KAZILARIN TARİHİ
Aphrodisias, 18. yüzyıldan bu yana Avrupalı seyyahların ilgisini çeken antik kentlerden biri olarak biliniyor. Kazı çalışmaları 20. yüzyılın başlarında Fransız ve İtalyan arkeologlar tarafından başlatıldı. 1961 yılından itibaren ise New York Üniversitesi’nin desteğiyle, Prof. Kenan Erim liderliğinde sistematik bir şekilde sürdürüldü. Günümüzde yürütülen kazılar, kentin konut yapıları, evlerin tarihsel gelişimi, özel yaşam alanları ve dini gelenekleri üzerine yoğunlaşmış durumda.
