Tüp bebek tedavilerinde önemli bir yere sahip olan embriyo dondurma işlemi, bilimsel gelişmelerle birlikte giderek daha güvenli ve yaygın hale geliyor. Son olarak ABD’de, yaklaşık 30 yıl önce dondurulan bir embriyodan doğan bebek haberi, tüm dünyada yankı uyandırdı. Bu gelişmeyle birlikte embriyo dondurma süreçleri ve Türkiye’deki uygulamalar yeniden gündeme geldi.
EMBRİYO NEDİR?
Embriyo bebeğin ilk gelişim evresine verilen isimdir.
EMBRİYO TRANSFERİ NASIL GERÇEKLEŞTİRİLİR?
Tüp bebek tedavisinde, kadından alınan yumurta ve erkekten alınan sperm hücresi laboratuvar ortamında döllendikten sonra her gün hücre bölünerek embriyo oluşumu başlar. Elde edilen embriyo genellikle 2 ila 5. gün arasında rahim içine yerleştirilir.
- 2. ve 3. gün embriyosuna klivaj embriyosu,
- 4. gün embriyosuna morula,
- 5-6. gün embriyosuna ise blastokist adı verilir.
EMBRİYOLAR HANGİ ORTAMDA GELİŞİR?
Embriyolar, laboratuvar ortamında “medium” adı verilen ve protein, aminoasit, vitamin, mineral içeren özel sentetik sıvılarda gelişir. Bu sıvılar, embriyonun sağlıklı şekilde büyümesini destekler.
NEDEN EMBRİYO DONDURULUR?
Tüp bebek tedavisinde bazen embriyo transferi yapılmaz ve elde edilen kaliteli embriyolar daha sonra kullanılmak üzere dondurulur. Bunun nedenleri arasında:
-
Aşırı yumurtalık yanıtı,
-
Uygun olmayan hormon düzeyleri,
-
Genetik tarama planlanması,
-
Rahim içi zarda sorunlar ya da miyom ve polip tespiti yer alır.
Bu durumlarda tüm embriyolar dondurulur ve daha uygun zamanda transfer planlanır.
TÜRKİYE’DE YASAL SÜRE 5 YIL
Türkiye’de embriyolar, yasal olarak her yıl uzatma başvurusu yapılarak en fazla 5 yıl süreyle dondurulabilir. Özel durumlarda bu süre Sağlık Bakanlığı onayı ile uzatılabilir.
Embriyolar, -196°C’de sıvı azot tanklarında saklanır. Literatürde 10 yıl ve daha uzun süre saklanan embriyolardan doğum gerçekleştiği vakalar da bulunmaktadır.
TAZE Mİ DONDURULMUŞ EMBRİYO MU?
Gebelik şansı açısından taze ve dondurulmuş embriyo transferi arasında önemli bir fark bulunmamakta. Bazı araştırmalar, dondurulmuş embriyonun daha doğal hormonal ortamda transfer edildiğinde gebelik şansının arttığını öne sürse de, bu konuda net bir bilimsel uzlaşı henüz yok.
TÜP BEBEKTE KAÇ EMBRİYO TRANSFER EDİLEBİLİR?
Türkiye’de 35 yaş altı hastalarda ilk iki tüp bebek denemesinde yalnızca tek embriyo transferine izin verilir.
35 yaş üstü ya da üç ve daha fazla denemesi olan hastalarda ise iki embriyo transferi mümkündür. Artan embriyolar dondurularak saklanabilir.
EMBRİYO TRANSFERİ NASIL YAPILIR?
Embriyo transferi, genellikle anestezi gerektirmeyen ve jinekolojik muayene benzeri, ağrısız bir işlemdir. Özel bir kateter yardımıyla embriyo rahim içine yerleştirilir.
