Beslenme, yaşamın ilk gününden son gününe kadar devam eden en temel yaşamsal faaliyetlerden biri. Vücudun büyüme, gelişme ve enerji ihtiyacını karşılaması sağlıklı bir beslenme düzeni ile mümkün olurken, bu denge bozulduğunda yeme bozuklukları ortaya çıkabiliyor.
YEME BOZUKLUĞU DİYETLE KARIŞTIRILMAMALI
Yeme bozukluğu yalnızca iştahsızlık değil, kişinin duygusal ve psikolojik durumundan kaynaklanan yetersiz veya aşırı beslenme davranışlarını kapsıyor. Uzmanlara göre diyet, bilinçli ve planlı bir beslenme düzeni iken; yeme bozukluğu tedavi gerektiren bir psikiyatrik rahatsızlık.
EN SIK GÖRÜLEN TÜRLER: ANOREKSİYA VE BULİMİA
Anoreksiya nervoza, en yaygın görülen yeme bozukluğu türlerinden biri. Kişi kilo alma korkusuyla yemek yemekten kaçınıyor ve beden algısının bozulması nedeniyle ciddi kilo kaybı yaşıyor. Uzmanlara göre bu durum kalp ritim bozukluklarından hormon dengesizliklerine ve çoklu organ hasarına kadar ilerleyebiliyor.
Bulimia nervozada ise birey tıkanırcasına yemek yeme atakları geçiriyor ve ardından kusma gibi telafi davranışlarına başvuruyor. Bu durum, ciddi sıvı-elektrolit kayıplarına ve uzun vadede ağır sağlık sorunlarına neden olabiliyor.
YEME BOZUKLUĞUNUN BELİRTİLERİ
Yeme bozukluğu yaşayan bireylerde dikkat çeken belirtiler arasında şunlar öne çıkıyor:
-
Açlık hissi olmadan aşırı yemek yeme,
-
Normalden hızlı yemek tüketme,
-
Yalnız başına yemek yeme eğilimi,
-
Yemek sonrası suçluluk ve kendini kusturmaya çalışma,
-
Kilo almaktan aşırı korkma ve sürekli zayıflama isteği,
-
Depresyon, sinirlilik, kaygı, yorgunluk,
-
Baş dönmesi, bayılma, kaslarda erime,
-
Kemiklerde kırılma ve incelme.
RİSK FAKTÖRLERİ
Yeme bozukluklarının ortaya çıkmasında çeşitli risk faktörleri bulunuyor. Uzmanlara göre; yaşıtları arasında kilolu olma endişesi, alay edilme, baskıcı ebeveyn tutumları, düşük benlik saygısı ve toplumsal beğenilme isteği en yaygın etkenler arasında.
TEDAVİDE ÇOK DİSİPLİNLİ YAKLAŞIM
Yeme bozukluklarının tedavisinde erken tanı büyük önem taşıyor. Psikoterapi, bilişsel davranışçı terapi, aile temelli yaklaşımlar, beslenme eğitimi, diyetetik destek, psikiyatrik tedavi ve gerektiğinde hastane yatışı sürecin önemli parçaları olarak öne çıkıyor. Uzmanlar, tedavi sürecinin uzun ve sabır gerektirdiğini belirtiyor.
