Seçmeli Yemleme Nedir?
Seçmeli yemleme, hayvanların kendilerine sunulan farklı yem kaynakları arasından tercih yaparak, kendi yem rasyonlarını oluşturdukları bir yemleme sistemidir. Bu yöntem, hayvanların metabolik toleransları, içgüdüsel besin seçme kabiliyetleri ve besin ihtiyaçlarına göre yem alımını optimize etmelerini sağlar.Örneğin, ham protein ihtiyacı yüzde 20 olan bir hayvan, sunulan yemler arasında seçim yaparak bu ihtiyacını dengeleyecek şekilde tüketim gerçekleştirir. Bu sistem, hayvan refahını artırırken yem israfını azaltır ve verimi yükseltir.
Seçmeli Yemleme Nasıl Uygulanır?
Seçmeli yemleme, dikkatli bir planlama ve alıştırma süreciyle uygulanmalıdır. Uygulama süreci genel olarak şu adımlardan oluşur:
1. Alıştırma Dönemi
Hayvanlara yemler ilk etapta tek başına ve 6-24 saatlik sürelerle sunulur. Bu süreç 3-4 kez tekrarlanarak hayvanların yemlere alışması sağlanır.2. İki Yem Kaynağı ile Uygulama
12 saat arayla dönüşümlü sunum yapılır. İlk 3 gün yemler sırayla verilir. 4. gün her iki yem aynı anda sunulur.Bu uygulama, hayvanın rasyon tercihinin gözlemlenmesini sağlar.
3. Üç Yem Kaynağı ile Uygulama
12’şer saatlik dönüşümlü sunum (A-B-C) ile toplamda 36 saatlik döngüler uygulanır. 4 x 36 saat sonunda, 7. gün tüm yemler aynı anda verilir.Bu sistem, daha karmaşık rasyon tercihlerini analiz etme imkânı sunar.
4. Riskli Yemler İçin Önlem
Arpa, buğday gibi bazı yemler tek başına verildiğinde asidoz riski oluşturabilir. Bu nedenle:
Miktar kısıtlaması İlave kuru ot ile desteklenerek verilmelidir.Seçmeli Yemleme Hangi Hayvanlar İçin Uygundur?
Bu sistem, özellikle ruminantlar (geviş getirenler) için geliştirilmiştir. Başta süt sığırları, besi hayvanları ve küçükbaşlar olmak üzere çeşitli hayvan türlerinde uygulanabilir. Hayvanların içgüdüsel yem seçme kabiliyetinden yararlanılarak, verimli ve dengeli bir beslenme profili oluşturulur.Seçmeli Yemlemenin Avantajları Nelerdir?
Seçmeli yemleme sisteminin hayvan sağlığı, performansı ve işletme ekonomisi açısından birçok avantajı vardır:
Hayvan refahını artırır.Hayvanlar kendi ihtiyaçlarına uygun yemleri seçerek daha sağlıklı bir beslenme gerçekleştirir.
Doğal rasyon oluşturma becerisini destekler.Hayvanlar doğuştan gelen yem seçme kabiliyeti sayesinde doğru protein, enerji ve posa dengesini kurar.
Verim artışı sağlar.
Özellikle süt verimi ve canlı ağırlık artışı üzerinde olumlu etkiler gözlemlenir.
Yem tüketimi optimize edilir.Yem israfı azalır, maliyetler düşer.
Metabolik rahatsızlıklar azalır.Asidoz, ketozis gibi sorunlar daha az görülür.
Yem Seçimi Nasıl Gerçekleşir?
Hayvanlar yem tercihlerini ham protein oranı, enerji düzeyi, lif içeriği gibi temel besin değerlerine göre yapar. Örneğin:A yemi: %40 ham protein
B yemi: %12 ham protein
Bu durumda hayvan, ihtiyaç duyduğu besin değerine göre A yeminden az, B yeminden daha fazla tüketecek şekilde kendi rasyonunu oluşturur. Bu denge, hayvanın doğal fizyolojisiyle örtüşür ve daha sağlıklı bir beslenme sağlar.
Seçmeli Yemleme Hangi Teknolojilerle Desteklenebilir?
Bu sistem, sürü yönetim yazılımları ve otomatik yemleme sistemleri ile desteklenebilir. Örneğin: BenimSürüm, Herdwatch, CowManager gibi programlar, hayvan başına yem tüketimi ve tercihlerini analiz eder. Otomatik yemleme sistemleri, farklı yemlerin ayrı bölmelerde sunulmasını sağlar.Bu teknolojik destek sayesinde, yem tercihlerine göre bireysel verim takibi yapılabilir ve besleme stratejileri optimize edilebilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Seçmeli yemleme nedir?Hayvanların farklı yemler arasından tercih yaparak kendi rasyonlarını oluşturduğu yemleme sistemidir.
Hangi hayvanlara uygundur?Özellikle süt sığırları, besi hayvanları ve diğer ruminantlar için uygundur.
Yem alıştırması nasıl yapılır?Her yem kaynağı ilk etapta tek başına sunulur. Sonraki günlerde birlikte verilerek geçiş sağlanır.
Kaç farklı yem kullanılabilir?Genellikle 2 veya 3 yem kaynağı ile uygulanır.
Seçmeli yemleme ile verim artar mı?Evet. Hayvanlar metabolik ihtiyaçlarına uygun beslendikçe verim artar.
Riskli yemler nasıl verilmelidir?Tek başına değil; miktar sınırlamasıyla ve kuru otla birlikte verilmelidir.
Hayvanlar gerçekten doğru yem tercihi yapabilir mi?Evet. Bilimsel çalışmalar, hayvanların doğuştan gelen yem seçme becerisine sahip olduğunu göstermektedir.
Seçmeli yemleme ekonomik fayda sağlar mı?Yem israfını azaltır, rasyon maliyetini düşürür ve verimi artırarak ekonomik avantaj sağlar.
