Uzmanlar, Türkiye’de günlük sodyum alımının önemli bir kısmının ekmekten geldiğini ve bu durumun hipertansiyon, kalp-damar hastalıkları ile inme riskini artırdığını vurguluyor. Dünya Sağlık Örgütü, günlük tuz tüketiminde 5 gram sınırını önerirken mevcut tüketim bu seviyenin çok üzerinde seyrediyor.
EKMEĞİN TARİFİNDEKİ TUZ
Ekmek, işlenmiş gıdalar kadar tuzlu algılanmasa da düzenli ve yüksek miktarda tüketim nedeniyle günlük sodyum alımında öne çıkıyor. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), aşırı sodyumun kan basıncını yükselterek kalp-damar hastalıkları ve felç riskini artırabileceğini bildiriyor.
TÜRKİYE’DE ORTALAMA ORAN YÜKSEK
Türkiye’de yapılan akademik çalışmalara göre farklı bölgelerden alınan ekmeklerde ortalama tuz oranı %1,28 olarak belirlendi. Mevzuata göre ekmekte tuz için üst sınır %1,5. Yasal sınırlara uyulsa da, tüketim miktarı fazla olduğunda günlük sodyum yükünün hızla arttığı belirtiliyor.
“GİZLİ TUZ” SAĞLIK İÇİN RİSK
Uzmanlar, farkında olmadan alınan sodyumun özellikle hipertansiyon, kalp hastalıkları, inme ve böbrek sorunları için tetikleyici olduğunu aktarıyor. WHO verilerine göre aşırı sodyum tüketimi her yıl milyonlarca ölüme katkıda bulunuyor.
ETİKET OKUMA VE PORSİYON KONTROLÜ
Uzmanların önerileri arasında düşük tuzlu ürünlerin tercih edilmesi, ekmek porsiyonunun küçültülmesi ve ambalajlı ürünlerde sodyum oranının kontrol edilmesi öne çıkıyor. Ayrıca, tuzlu eşlikçilerin (peynir, salamura, işlenmiş et, sos) azaltılması, baharat ve otlarla lezzetlendirme yapılması da tavsiye ediliyor.
TUZUN KADEMELİ AZALTILMASI ÖNERİLİYOR
Halk sağlığı otoriteleri, nüfusun sodyum alımını düşürmek için sık tüketilen ürünlerde tuzun kademeli olarak azaltılmasını savunuyor. Bilimsel literatür de ekmekte tuz oranının aşamalı olarak düşürülmesinin damak tadına uyum açısından daha kolay kabul edilebildiğini ortaya koyuyor.
GÜNLÜK HEDEF: 1 ÇAY KAŞIĞI
WHO, yetişkinlerin günde 5 gramı (yaklaşık 1 çay kaşığı) aşmamasını öneriyor. Uzmanlar, ailelerin bu sınırı ortak hedef haline getirerek sofralarında daha bilinçli ve sağlıklı tercihler yapmaları gerektiğini belirtiyor.
