1 Haziran sabahı, Ukrayna ordusu Rusya'ya adeta Pearl Harbor'u yaşattı. Ukrayna dronlarıyla 40 adet Rus bombardıman uçağının imha edilmesi savaşın seyrinde çığır açacak bir gelişme oldu.
1 Haziran sabahı, Rusya-Ukrayna savaşında ezber bozan bir saldırıyla tarihe geçecek bir gün yaşandı. Ukrayna, uzun süredir hazırlık yaptığı ve “Örümcek Ağı Operasyonu” adını verdiği bir harekâtla, Rusya’nın derinliklerinde yer alan dört stratejik hava üssüne eş zamanlı saldırı düzenledi. Düşmanın kalbine böylesine cesurca ve sofistike bir biçimde yapılan bu operasyon, savaşın sadece cephe hattında değil, artık binlerce kilometre ötede de sürdüğünün somut bir göstergesi oldu.
Rusya ile Ukrayna arasında İstanbul’da gerçekleşecek barış görüşmeleri öncesinde cephede tansiyon yeniden tırmandı. Ukrayna, Rusya'nın iç bölgelerindeki stratejik hava üslerine yönelik bugüne kadarki en derin saldırılardan birine imza attı. “Örümcek Ağı Operasyonu” olarak adlandırılan saldırı kapsamında, Ukrayna istihbaratının hazırladığı özel bir plan devreye sokuldu ve 40’tan fazla Rus bombardıman uçağı imha edildi.
Dronlar Kamyonlarla Rusya’ya Sokuldu
Ukrayna Güvenlik Servisi’nin (SBU) yürüttüğü operasyonda, dronlar FPV tipi İHA’lar şeklinde hazırlandı ve kargo kamyonlarına yerleştirildi. Kamyonların tavanına monte edilen özel ahşap kabinler sayesinde İHA’lar gizlice Rusya’nın iç bölgelerine ulaştırıldı. Rus hava üslerinin yakınına kadar ilerleyen kamyonların çatısı uzaktan komutla açıldı ve dronlar havalanarak stratejik hedeflere yöneldi.
Ukrayna kaynakları, saldırıların hedefinde Rusya’nın stratejik bombardıman kabiliyeti taşıyan TU-95, TU-22M3 ve erken uyarı sistemiyle donatılmış A-50 tipi uçakların bulunduğunu belirtti. Bu uçaklar, özellikle Ukrayna şehirlerine yönelik uzun menzilli füze saldırılarında kullanılıyordu. Telegram'daki Rus askeri hesapları bu günü "Rus hava kuvvetleri için kara bir gün" olarak tanımlarken, Kremlin’in bu saldırıya hazırlıksız yakalanmış olmasıyla, Rusya'dan geçtiğimiz günlerde 2 milyon istihbari belgenin sızdırıldığı iddiasının üzerine, güvenlik çemberini gözden geçirmesi anlamı çıkabilir...
Saldırı Sibirya’ya Kadar Uzandı
Rusya'nın savaşın başlangıcında uzun menzilli ve stratejik bombardıman uçaklarını cephe hattından uzaklaştırarak Olenya (Kutup Dairesi) ve Belaya (Sibirya) gibi üslerde konuşlandırması, olası Ukrayna saldırılarından korunmak amacıyla yapılmıştı. Bu üsler, Ukrayna sınırından sırasıyla 1.600 km ve 4.000 km mesafede yer alıyor. Rus hava üsleri, Ukrayna sınırına 4.000 ila 4.500 kilometre mesafede yer almasına rağmen, operasyon Sibirya’daki hedeflere kadar ulaştı. Bu uzaklıkta gerçekleştirilen saldırı, Ukrayna'nın Batı destekli askeri teknolojide ulaştığı noktayı da ortaya koydu.
Saldırı sonucunda 2 milyar dolar değerinde uçak kaybı ve toplamda 7 milyar dolarlık maddi hasar meydana geldiği öne sürüldü. Ukrayna’nın bu operasyonu, savaşın seyrini değiştirebilecek nitelikte değerlendirilirken, saldırının doğrudan Devlet Başkanı Volodimir Zelenski gözetiminde planlandığı belirtildi.
Ukrayna SBU (İstihbarat) Başkanı Vasyl Maliuk'un Rus hava üslerine yönelik "Web" özel operasyonu sırasında çekilmiş fotoğrafı.
Ukrayna’nın bu eylemi salt bir askeri başarı değil, aynı zamanda çok güçlü bir psikolojik ve politik mesaj taşıyor: “Artık savaş sadece cephede değil; Moskova’nın arka bahçesinde de biz varız.” Ukrayna, savaşın başlangıcından beri büyük ölçüde topraklarında devam eden çatışmaları Rusya'ya taşıdı. Müzakarelerin gündemde olduğu bir dönemde bu hamlenin Rusya tarafını kızdıracağı mı, yoksa artık savaşa dur deme noktası mı olacağı birçok kişi tarafından akıllarda soru işareti bıraktı.
Askeri analist George Barros’un deyimiyle bu operasyon, “okları yakalamak yerine okçuları vurmak” anlamına geliyor. Ukrayna, Rusya'nın kendisine yönelik hava saldırılarını hazırlayan stratejik aktörleri hedef aldı ve savaşın dinamiğini kısa sürede değiştirdi. Tehdidi yerinde yok etmeyi hedefleyen Ukrayna, uzun süredir planladığı operasyonda büyük oranda başarılı oldu.
ABD’ye Bilgi Şaibeli
Operasyonun en dikkat çekici yönlerinden biri de, saldırı öncesinde ABD’nin bilgilendirilmemesi oldu. Amerikan merkezli Axios, ABD'nin bilgilendirildiğini öne sürse de, Beyaz Saray'dan bilgi verilmediğine dair açıklamalar gelmesi üzerine, Ukrayna da aynı açıklamaya paralel bir açıklama yaptı. Ukrayna’nın tamamen kendi istihbarat ve savunma birimleriyle gerçekleştirdiği iddia edilen bu harekatta, ABD ile iş birliği var mı, yok mu merak konusu oldu.
ABD'nin bilgisinin olmadığı senaryoda geriye bu çatışmadan bilgilendirilen tek bir taraf olduğu akıllara geliyor: Bugün savunma eylem planını açıklayan "gerekirse Rusya ile savaşırız" diyen İngiltere. İngiltere savaşın başlangıcından beri Ukrayna'ya askeri, sosyal ve siyasi destek veriyor ve son zamanlarda Brexit'in zincirleri yavaş yavaş kırılmış durumda. İngiltere, ABD'nin Avrupa üzerinden elini çekmesinin güç boşluğunu doldurarak Rusya'nın karşısında yer alma riskini göze mi alıyor? Bu soru bir süre daha gündemde olacak gibi duruyor.
Saldırının ardından Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Güvenlik Konseyi’ni olağanüstü topladı. Kremlin kaynakları, Putin’in Ukrayna’nın artan saldırı kabiliyeti karşısında nasıl bir strateji izleneceği konusunda konsey üyeleriyle yeni bir yol haritası belirlemeyi hedeflediğini aktardı.
Aynı gün Rusya da, Ukrayna’nın Dnipro bölgesinde bir askeri eğitim üssünü hedef aldı. 12 Ukrayna askerinin öldüğü, 60’tan fazlasının yaralandığı saldırı sonrası üs komutanı istifa etti. Bu karşılıklı saldırılar, barış müzakereleri öncesi tarafların pozisyonlarını sertleştirdiğini ve olası bir uzlaşının kolay olmayacağını gözler önüne serdi.
