Türkiye Büyük Millet Meclisi, iklim politikalarında tarihi bir adım atarak Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) kapsamında karbon kredisi kullanımını yasal zemine oturtan düzenlemeyi kabul etti. Yeni düzenlemeyle birlikte sera gazı emisyonlarını dengelemeye yönelik projeler ve karbon piyasası, artık Türkiye’nin çevre politikalarında resmen yer buluyor.
Karbon Kredisiyle Tahsisat Denkleştirme Dönemi Başlıyor
Kabul edilen teklife göre, işletmeler tahsisat yükümlülüklerinin bir kısmını, eşdeğer karbon kredileriyle karşılayabilecek. Bu kapsamda, sera gazı emisyonlarının azaltımı, giderim faaliyetleri ve yutak alanların artırılması gibi uygulamalar aracılığıyla karbon kredisi üretilecek. Kredilerin üretimi ve denkleştirme süreçlerinin tüm teknik ve idari çerçevesi İklim Değişikliği Başkanlığı tarafından belirlenecek.
Başkanlık, bu yeni sistemin altyapısını oluşturmak amacıyla ulusal standartlar ve metodolojiler geliştirecek, gönüllü karbon piyasalarında faaliyet gösteren projelerin belirli süre içerisinde karbon kredisi kayıt sistemine dahil olmasını zorunlu kılacak.
Hatalı veya Hileli Bildirime Sıfır Tolerans
Yeni sistemde, karbon kredisi üretimiyle ilgili sunulan bilgi ve belgelerin doğruluğu titizlikle incelenecek. Hileli ya da hatalı bildirimde bulunduğu tespit edilen projeler, tahsisat yükümlülüğü kapsamındaki denkleştirmeye dahil edilmeyecek. Bu durumda, yükümlülük yerine getirilmemiş sayılacak ve proje sahibine idari yaptırım uygulanacak.
Para Cezaları Belirlendi: Üst Sınır 5 Milyon Lira
Kanun teklifiyle birlikte, düzenlemede yer alan yükümlülüklere uyulmaması halinde uygulanacak idari para cezaları da netleşti. Buna göre;
- Sera gazı emisyonu raporunu zamanında sunmayanlara:
500 bin TL ile 5 milyon TL arasında ceza. - Ozon tabakasını incelten maddeleri:
- Kullanan, ithal eden, ticaretini yapanlara: 2,5 milyon TL
- Servis ve bakım hizmeti verenlere: 250 bin TL
- Etiketleme kurallarına uymayanlara: 120 bin TL
Bu cezaların caydırıcılığıyla birlikte Türkiye’nin Paris İklim Anlaşması hedeflerine daha hızlı ve etkin şekilde ulaşması bekleniyor.
Genel Kurul Görüşmelerine Ara Verildi
Meclis Genel Kurulu’nda teklifin ikinci bölümünün tümü üzerindeki görüşmelerin tamamlanmasının ardından birleşime ara verildi. Ancak Komisyon’un oturuma katılmaması nedeniyle Meclis Başkanvekili Pervin Buldan, birleşimi 1 Temmuz Salı günü saat 15.00'te yeniden toplanmak üzere kapattı.
Yeşil Dönüşümde Yeni Sayfa
Türkiye’nin iklim politikaları açısından bir dönüm noktası olan bu yasal düzenleme, ulusal karbon piyasasının temellerini atarken, çevreyle uyumlu ekonomik dönüşümün de önünü açıyor. Hem çevre yatırımlarının teşviki hem de uluslararası piyasalara entegrasyon açısından, düzenlemenin etkileri önümüzdeki dönemde daha net hissedilecek.
