İklim değişikliğinin tarımsal üretim üzerindeki olumsuz etkileri giderek artarken, bu soruna yönelik çözüm olarak geliştirilen Tarım-Güneş Enerji Santralleri (TarımGES) projeleri önemi her geçen gün büyüyor. Güneş enerjisi sektöründe faaliyet gösteren Solar3GW’nin Başkanı Yusuf Bahadır Turhan, TarımGES projelerinin iklim kriziyle mücadelede hem tarım alanlarını koruduğunu hem de temiz enerji üretimini desteklediğini vurguladı.
Solar3GW verilerine göre, Türkiye’de sadece binde 1 oranındaki tarım arazisi kullanılarak 11 bin MW’a yakın elektrik üretilebiliyor. Ayrıca, bu projeler sayesinde sulama ihtiyacı yüzde 30’a varan oranlarda azalabiliyor; böylece hem su tasarrufu sağlanıyor hem de tarımsal verimlilik artırılıyor.
TarımGES Nedir? İklim Değişikliğine Tarımda Sürdürülebilir Çözüm
TarımGES sistemleri, özellikle iklim değişikliğinin olumsuz etkileriyle mücadele eden çiftçiler için büyük bir destek sunuyor. Yusuf Bahadır Turhan, bu sistemlerin farklı tarım ürünlerine göre esnek şekilde tasarlanabildiğini belirterek, güneş panellerinin hem yüksek hem de alçak konstrüksiyonlarla, ürünlere uygun olarak kurulabileceğine dikkat çekti. Ayrıca, panellerin tarlalarda dikey olarak yerleştirilebilmesinin mümkün olduğunu ifade etti.
TarımGES projeleri, yalnızca sebze ve meyve üretimi için değil, hayvancılık, arıcılık, bağcılık ve balık çiftlikleri gibi çeşitli tarım ve hayvancılık alanlarında da uygulanabiliyor. Türkiye’nin bu çeşitliliği göz önünde bulundurarak Tarım-GES projelerini genişletmesi gerektiği belirtiliyor.
Türkiye’de TarımGES Projelerinin Öncelikli Bölgeleri ve Potansiyeli
Solar3GW’nin öncelikli hedefi, Türkiye’de sebze, meyve ve tahıl üretimine destek olacak TarımGES uygulamalarını yaygınlaştırmak. Özellikle güneş enerjisi potansiyeli yüksek olan ve iklim koşullarının tarımsal üretimi zorlaştırdığı Ege, Akdeniz, İç Anadolu ve Doğu Anadolu bölgeleri bu projeler için öncelikli bölge olarak öne çıkıyor.
Yusuf Bahadır Turhan, Türkiye’de sadece tarım arazilerinin binde 1’ine TarımGES kurulması halinde, 11 bin 736 megavatlık güneş enerjisi kapasitesine ulaşılabileceğini ve bunun Türkiye’nin yıllık elektrik ihtiyacının yüzde 5-7’sini karşılayabileceğini açıkladı.
YEKA Modeliyle Başlayıp Küçük Çiftçilere Yaygınlaştırılmalı
TarımGES projelerinin ilk aşamada, büyük ölçekli Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) modelinde 5, 10 ve 20 megavatlık tesislerle başlaması öneriliyor. İkinci aşamada ise, küçük ve orta ölçekli çiftçilerin lisanssız elektrik üretimi yapabileceği modeller geliştirilmeli. Bu sayede, lisanssız elektrik üretimi ve tarımda güneş enerjisi kullanımı yaygınlaşarak çiftçilerin hem üretim maliyetleri düşürülebilir hem de enerji bağımsızlığı sağlanabilir.
Sulamada Gölgeleme Etkisiyle Su Tasarrufu ve Mikro İklim Oluşumu
TarımGES sistemlerinin en önemli avantajlarından biri de gölgeleme etkisi sayesinde toprağın nemini koruması ve buharlaşmayı azaltmasıdır. Bu özellik, sulama ihtiyacının yüzde 20 ila 30 oranında azalmasına olanak tanıyor. Ayrıca, panellerin oluşturduğu mikro iklim sayesinde sıcaklık stresi azalıyor, böylece ürün kalitesi ve verimliliği artıyor.
TarımGES ile Sürdürülebilir Tarım ve Temiz Enerji
Tarım-GES projeleri, iklim değişikliğiyle mücadelede çift taraflı fayda sağlıyor: Tarım arazilerini korurken aynı zamanda sürdürülebilir, temiz enerji üretimini artırıyor. Türkiye’nin güneş enerjisi potansiyelini verimli kullanarak, tarımda yenilenebilir enerji kullanımı, su tasarrufu ve iklim dostu tarım uygulamalarını yaygınlaştırması, hem ekonomik hem çevresel kazanımlar sunuyor.
