Prebiyotikler, vücudun sindiremediği karbonhidratlar olup bağırsaklardaki sağlıklı bakteriler için bir besin kaynağıdır. Prebiyotikler bu yüzden alt sindirim sistemine giderler ve burada sağlıklı bakterilerin büyümesine yardımcı olmak için besin gibi davranırlar.
PREBİYOTİK NEDİR?
Prebiyotikler bağırsaklardaki mikroorganizmalar tarafından parçalandığında, prebiyotik türüne bağlı olarak farklı kısa zincirli yağ asitleri meydana getirir. Bu bağlamda sonuç olarak, bu kısa zincirli yağ asitleri kolon hücrelerine enerji sağlamak, mukus üretimine yardımcı olmak, iltihaplanmayı gidermek ve bağışıklığa yardımcı olmak gibi birtakım faydalar barındırır.
Prebiyotiklerin bu etkilerinden yararlanmak için prebiyotik içeren doğal besinler tüketmek gerekir. İçinde prebiyotik barındıran doğal besinlerin başında muz, tam tahıllı gıdalar, soğan, sarımsak, enginar, hindiba kökü ve yer elması gelir.
PREBİYOTİK NE İŞE YARAR?
Prebiyotikler, bağırsaktaki faydalı bakterileri besleyen bir diyet lifi biçimidir. Bu lif özelliğiyle yararlı bağırsak bakterilerinin büyümesine ve gelişmesine yardımcı olur. Aynı zamanda prebiyotikler bağışıklığı güçlendirir, iltihabı azaltır, kalsiyum emilimine yardım eder ve ruh sağlığını düzenler.
Prebiyotiklerin faydaları genel olarak şöyledir:
-
Bağırsaktaki faydalı bakterilerin büyümesine destek olur
-
Prebiyotikler bağışıklığı güçlendirir
-
Vücuttaki iltihabı azaltır
-
Kalsiyum emilimine yardım eder
-
Prebiyotikler ruh sağlığını düzenler
-
Kan şekerini ve insülin direncini düzenler
-
İştahı baskılayan hormonların üretimini uyarır
-
Beyin fonksiyonlarını iyileştirebilir
-
Kalp hastalığı riskini azaltabilir
BAĞIRSAKTAKİ FAYDALI BAKTERİLERİN BÜYÜMESİNE DESTEK OLUR
Probiyotikte olduğu gibi prebiyotikler denince de akla gelen ilk faydalardan biri bağırsak sağlığıdır. Prebiyotikler bağırsak bakterileri besleyen bir nevi besinler olarak görev yapar. Bu doğrultuda prebiyotikler bağırsaktaki faydalı bakterilerin büyümesine destek olur.
PREBİYOTİKLER BAĞIŞIKLIĞI GÜÇLENDİRİR
Prebiyotikler vücuttaki yararlı bakterilerin üretilmesi konusunda etkilidir. Bu da vücudu hastalıklara karşı daha dirençli hale getirmek için bağışıklık sistemini güçlendirir.
VÜCUTTAKİ İLTİHABI AZALTIR
Prebiyotiklerin faydalarından biri de bağırsak hareketlerini düzenleyerek vücuttaki iltihapları azaltmasıdır.
KALSİYUM EMİLİMİNE YARDIM EDER
Prebiyotikler, kemiklerin mineralleşmesine ve kalsiyum ile fosforun emilmesine yardımcı olarak kemik yoğunluğunu artırabilir.
PREBİYOTİKLER RUH SAĞLIĞINI DÜZENLER
Prebiyotikler, bağırsak ve beyin arasında gidip gelen ve hem ruh hali değişimlerini hem de diğer süreçleri tetikleyen nörotransmitterler üretir. Bu bağlamda prebiyotiklerin ruh sağlığını düzenlediği değerlendirilir.
KAN ŞEKERİNİ VE İNSÜLİN DİRENCİNİ DÜZENLER
Prebiyotikler aynı zamanda glisemik indeksini düşürerek kan şekerini ve insülin direncini düzenleyebilir.
İŞTAHI BASKILAYAN HORMONLARIN ÜRETİMİNİ UYARIR
Prebiyotikler vücudun iştahını artıran, iştahı bastıran ve daha birçok konuda yardım eden hormonların üretimini sağlayabilir.
BEYİN FONKSİYONLARINI İYİLEŞTİREBİLİR
Prebiyotik içeren besinlerin tüketimi beyin fonksiyonlarını da iyileştirebilir.
PREBİYOTİK BESİNLER NELERDİR?
Prebiyotik içeren doğal besinler arasında tam tahıllı ürünler, muz, kuşkonmaz, soğan, sarımsak, enginar, hindiba kökü, yer elması yer alır. Bu liste daha da genişletilebilir.
Prebiyotik içeren doğal besinler şu şekilde sıralanabilir:
-
Tam tahıllı ürünler
-
Muz
-
Soğan
-
Sarımsak
-
Kuşkonmaz
-
Enginar
-
Hindiba kökü
-
Yer elması
-
Pırasa
-
Keten tohumu
-
Kakao
-
Arpa
-
Yulaf
-
Bezelye ve fasulye gibi baklagiller
-
Dulavrat otu kökü
Prebiyotik gıdalar genellikle fermente edilebilir çözünür lif olarak bilinen belirli lif türleri açısından zengindir. Bununla birlikte yemeğin pişme şekli de prebiyotik miktarını belirler çünkü yemeğin onu pişme şekline bağlı olarak prebiyotik bileşimi de değişebilir. Birçok prebiyotik türü olmasına rağmen en yaygın ve bilinen prebiyotik türleri dirençli nişastalar, inülin ve pektindir.
PREBİYOTİKLERİN YAN ETKİLERİ VAR MI?
Prebiyotik tüketimi genellikle güvenli kabul edilir ve minimal yan etkiler gösterir. Bu etkiler söz konusu olursa bunun sebebi alınması gereken prebiyotik dozunun aşılması olarak gösterilir.
Prebiyotiklerin vücutta ortaya çıkarabileceği olası yan etkiler şunlardır:
-
Şişkinlik
-
Kabızlık
-
İshal
-
Gaz
Sağlıklı bir bağırsak mikrobiyomunu destekleyen prebiyotik ve probiyotik açısından zengin besinlerin düzenli olarak tüketimi sağlıklı kişiler için faydalıdır. Bu besinler dengeli bir diyetin önemli bir parçasıdır ve vitaminler, mineraller ve antioksidanlar gibi diğer önemli besin değerleri içerir. Ancak, ciddi veya kronik hastalıkları bulunan kişilerle birlikte bağışıklık sistemi zayıf olanların diyetlerine prebiyotik besinleri eklemeden önce doktoruyla görüşmesi gerekir.
